The effect of innovative practices on the competitiveness of private airlines operating in İstanbul, according to employees

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 132 - 139, 31.12.2021

Nil Konyalılar

https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1010933

Cited By: 3

Öz

In this research, the effect of innovation practices of private airline companies operating in Istanbul on business competitiveness is examined according to the perception of the employees. Scales aimed at explaining innovative practices and competitiveness were used in the research. The sample group of the research consists of personnel working in airline companies operating in Istanbul. In line with the purpose of the research, data were collected from 415 personnel using a questionnaire form with convenience sampling method. The collected data were analyzed using SPSS and Amos statistical programs. The scales used in the research were analyzed in the structural equation model through the Amos statistical program. When the results are examined, product, process and marketing innovations affect the perception of internal and global competitiveness positively. On the other hand, strategy innovation does not positively affect the internal and global competitiveness of enterprises according to the employees.

Anahtar Kelimeler

Innovation, Competitiveness, Istanbul, Airline

Çalışanlara göre İstanbul’da faaliyet gösteren özel havayolları şirketlerinde inovatif uygulamaların rekabet gücüne etkisi

Öz

Bu araştırmada İstanbul’da faaliyet gösteren özel havayolu işletmelerinin inovasyon uygulamalarının işletme rekabet gücüne etkisi, çalışanların algısına göre incelenmektedir. Araştırmada inovatif uygulamaları ve rekabet gücünü açıklamaya yönelik ölçekler kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubu İstanbul’da faaliyet gösteren havayolu işletmelerinde çalışan personellerden oluşmaktadır. Araştırmanın amacı doğrultusunda kolayda örneklem yöntemiyle 415 personelden anket formu kullanılarak veri toplanmıştır. Toplanan veriler SPSS ve Amos istatistik programları kullanılarak analize tabi tutulmuştur. Araştırmada kullanılan ölçekler Amos istatistik programı aracılığıyla yapısal eşitlik modelinde analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde, ürün, süreç ve pazarlama inovasyonlarının içsel ve küresel rekabet gücü algısını pozitif yönde anlamlı olarak etkilediği görülmüştür. Diğer yandan strateji inovasyonu, çalışanlara göre işletmelerin içsel ve küresel rekabet gücünü pozitif yönde anlamlı bir şekilde etkilememektedir.

Anahtar Kelimeler

İnovasyon, Rekabet gücü, İstanbul, Havayolu

Kaynakça

• Ahmed, A. M. & Abdalla, H. S. (1999). The role of innovation process in crafting the vision of the future, Computers and Industrial Engineering, 37(1-2), 421-424.
• Arslan, İ. K. & Çöp, S. (2020). Küresel Değer Zincirleri İle Uluslararası Rekabet Gücü Arasındaki Nedensellik İlişkisi, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(3), 1700-1723.
• Arvanitis, S., & Arx, J. (2004). Innovation und Wettbewerb – Eine Analyse aufgrund von Schweizerischen Unternehmensdaten. Zürich: EidgenönssischeTechnisch Hochschule.
• Bagozzi, R. P. & Yi, Y. (1988). On the evaluation of structural equation models. Journal of the academy of marketing science, 16(1), 74-94.
• Bryne, B. M. (2001). Structural equation modeling with AMOS, EQS, and LISREL: Comparative approaches to testing for the factorial validity of a measuring instrument, International Journal of Testing, 1(1), 55-86.
• Barutçugil, İ. S. (1981). Teknolojik Yenilik ve Araştırma–Geliştirme Yönetimi, Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa.
• Becker, S. W. & Whisler, T. L. (1967). The innovative organization: a selective view of current theory and research, The Journal of Business, 40(4), 462-469.
• Calipinar, H. & Baç, U. (2007). KOBİ’lerde inovasyon yapmayı etkileyen faktörler ve bir alan araştırması, Ege Academic Review, 7(2), 445-458.
• Coşkun, Seval, Mesci, Muammer, & Kılınç, İzzet (2013). Stratejik Rekabet Üstünlüğü Sağlama Aracı Olarak İnovasyon Stratejileri: Kocaeli Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 101-132.
• Çağlar, E. (2006). Türkiye’de Yerelleşme ve Rekabet Gücü: Kümelenmeye Dayalı Politikalar ve Organize Sanayi Bölgeleri, TEPAV Yayını, Ankara.
• Çakmak, E. & Yıldız, G. (2018). Teknolojik inovasyonun ihracat üzerindeki etkisi: Türkiye-AB (15) ülkeleri örneği, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 19(2), 1-16.
• Çakıcı, C., Çalhan, H., & Karamustafa, K. (2016). Yiyecek ve İçecek İşletmelerinde İnovasyon ve Sürdürülebilir Rekabet Üstünlüğü İlişkisi. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 2(1), 51-84.
• Çalışkan, A., Döyan, B., & Arıkan, Ö. U. (2020). Havayolu İşletmelerindeki Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin, Çalışanların İş Performansına Etkisi, Yenilikçiliğin Aracılık Rolü. Antalya Bilim Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 78-99.
• Demirtaş, M. (2008). Tedarik zinciri yönetiminde, tahminleme ve planlama iş birliğinin rekabet gücüne etkisi ve tekstil sektöründe bir uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Afyonkarahisar.
• Dinçer, Ö. (1999). İşletme Yönetimine Giriş, Beta Basım, İstanbul.
• Durna, U. (2002). Yenilik Yönetimi, Nobel Yayınları, Ankara.
• Erdil, S., Aydoğan, S., Ayar, B., Güvendik, Ö., Diler, S. & Gusinac, K. (2018). İnovasyon performansının rekabet gücü, firma performansı ve ihracat performansı üzerindeki etkisi: birleşme ve satın alma işlemleri üzerine bir araştırma, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 40(2), 137-166.
• Evangelista, R., Iammarino, S., Mastrostefano, V. & Silvani, A. (2002). Looking for regional systems of innovation: evidence from the Italian innovation survey, Regional Studies, 36(2), 173-186.
• Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics. Journal of marketing research, 382-388.
• Fritsch, M. & Slavtchev, V. (2007). Universities and innovation in space, industry and innovation, Freiberg Working Papers, 14(2), 201-218.
• Gönen, S. & Çelik, M. (2005). Rekabet Üstünlüğü Sağlamada İç Denetim ve İnsan Kaynakları Yönetiminin Stratejik Ortaklığı, Ege Akademik Bakış, 5(1-2), 41-46.
• Guan, C. J., Yam, R., Mok, C. K., & Ma, N. (2006). A Study of the Relationship Between Competitiveness and Technological Innovation Capability Based on DEA Models. European Journal of Operational Research, 170(3), 971-986.
• Güreş, N., Arslan, S., Yüksel, C., & Yılmaz, H. (2019). Mobil Uygulamaya Sahip Havayolu İşletmelerinin Yolculara Yönelik Hizmetlerinin Araştırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(3), 252-265.
• Hagedoorn, J. & Cloodt, M. (2003). Measuring innovative performance: is there an advantage in using Multiple indicators?, Research Policy, 32(8), 1365-1379.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. & Tatham, R. L. (2006). Multivariate Data Analysis, Pearson Prentice Hall. Upper Saddle River, New Joursey.
• Hassink, R. (2001). Towards regionally embedded innovation support systems in South Korea? case studies from Kyongbuk Taegu and Kyonggi, Urban Studies, 38(8), 1373-1395.
• Işık, N. & Kılınç, E. C. (2012). İnovasyon Sistemi Yaklaşımı Ve İnovasyonun Coğrafyası: Türkiye Örneği, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 7(1), 169-198.
• İleri, H. & Horasan, A. (2010). Küresel Rekabet Ortamında İşletmelerin Teknoloji ve AR-GE Yönetimlerinin Rekabete Etkileri Üzerine Araştırma ve Örnek Bir Uygulama, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 13(1-2), 171-190.
• Johne, A. (1999). Successful market innovation, European Journal of Innovation Management, 2(1), 6-11.
• Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31-36.
• Karaaslan, A. & Tuncer, G. (1994). Uluslararası Rekabet Gücünün Artırılmasında Temel Devlet Politikaları, Management Decision, 32(2), 1-24.
• Karakaya, A., Ağazade, S., & Perçin, S. (2018). Türk İmalat Sanayinde Performans, İnovasyon ve Rekabet Arasındaki İlişki. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 4(1), 39-59.
• Kement, Ü., Çavuşoğlu, S., Bükey, A., & Başar, B. (2019). Otel Müşterilerinin Algıladığı Hizmet Kalitesinin SERVQUAL Analizi ile Değerlendirilmesi: Termal Turizm İşletmeleri Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10, 25-35.
• Kline, R. B. (1998). Software review: Software programs for structural equation modeling: Amos, EQS, and LISREL. Journal of psychoeducational assessment, 16(4), 343-364.
• Korkmaz, N. (2004). Sorularla Yenilikçilik (İnovasyon), İTO Yayınları, İstanbul.
• Okay, H. (2017). Stratejik Rekabet Üstünlüğü Sağlama Aracı Olarak İnovasyon Stratejileri: Kişisel Bakım Sektörü İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Önen, V. (2017). Havayolu Yolcu Taşımacılığında Yenilikçilik: Türk Havayolları ve Pegasus İncelemesi. 3rd International Conference on Economic and Social Impacts of Globalization, (ss.200-215).
• Örücü, E., Kılıç, R. & Savaş, A. (2011). KOBİ’lerde inovasyon stratejileri ve inovasyon yapmayı etkileyen faktörler: bir uygulama, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(1), 58-73.
• Özdevecioğlu M. & Biçkes M. (2012). Örgütsel Öğrenme ve İnovasyon İlişkisi: Büyük Ölçekli İşletmelerde Bir Araştırma", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39, 19-45.
• Özkan, C. (2009). Stratejik Rekabet Üstünlüğü Sağlama Aracı Olarak Yenilik Stratejileri Ve Bir Uygulama (Yüksek Lisans Tezi) İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Porter, M. E. (1998). Clusters and the new economics of competition, Harvard Business Review, 76(6), 77-90.
• Reinert, E. S. (1995). Competitiveness and its predecessorsa 500-year cross-national perspective, Structural Change and Economic Dynamics, 6(1), 23-42.
• Sabır, H. (2013). Küreselleşen dünyada rekabet politikası ve gelişmekte olan ülkeler, Siyasal Bilimler Dergisi, 1(1), 121-133.
• Sarıçoban, B. S. ve Oğuztürk, K. (2013). Küresel Rekabette Kümelenme Ve İnovasyonun Rolü, Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 5(1), 94-104.
• Saylı, H., Kurt, M. & Baytok, A (2016). Şebeke (Network) Organizasyon Yapılarının Rekabet Gücü Kazandırma Rolü ve AFYONKARAHİSAR Mermer Sektöründe Bir Uygulama Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 31-46.
• Schumpeter, J. A. (1934). The theory of economic development, Translated by Redvers Opie, Harvard: Economic Studies, (46), 1600-0404.
• Sen, F. K. & Egelhoff, W. G. (2000). “Innovative capabilities of a firm and the use of technical alliances”, IEEE Transactions on Engineering Management, 47(2), 174-183.
• Şağbanşua, L. & Bişkek, K. (2006). “Strateji, Rekabet Ve Rekabet Gücü İlişkileri, Akademik Bakış”, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, (9), 1-14.
• Şahin, Z. (2020). AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin büyüme ile ilişkisi: KOBİ'ler üzerine bir inceleme, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Topsakal, Y. & Yüzbaşıoğlu, N. (2017). Sosyal İnovasyon Kavramsal Model Önerisi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(3), 565-576.
• Türkkan, E. (2001). Rekabet Teorisi ve Endüstri İktisadı, Turan Kitabevi, Ankara.
• Ural, A. & Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi: SPSS 10.0-12.0 for Windows. Ankara, Detay Yayıncılık.
• Vila N. & Kuster, I. (2007). The Importance of Innovation in International Textile Firms, European Journal of Marketing, 41(1/2), 17–36.
• Wagner, M. (2009). The Links of Sustainable Competitiveness and Innovation with Openness and User Integration: An Empirical Analysis. International Journal of Innovation and Sustainable Development, 4(4), 314-329.
• Yalçınkaya, A. & Adiloğlu, L. (2014). Havacılıkta Kümelenme Anlayışı Ve Eskişehir Havacılık Kümelenmesi Örneği, İşletme Bilimi Dergisi, 2(1), 91-110.
• Yavuz, Ç. (2010). “İşletmelerde İnovasyon-Performans İlişkisinin İncelenmesine Dönük Bir Çalışma”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(2), 143-173.
• Yıldırır, S. C. (2015). Havayolu Taşımacılığında Rekabet Unsurlarının Değişkenliği Ve Hizmet İnovasyonu İle Müşteri Memnuniyetinin Artırılması: Yeni Bir “Mil + Süre Puanı” Uygulaması”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1), 340-359.
• Zengin, B. & Dursun, C. (2017). Otel İşletmelerinde Uygulanan İnovatif Faaliyetlerin Rekabet Avantajı Üzerine Etkileri: Doğu Marmara Örneği, Turizm ve Araştırma Dergisi, 6(2), 38-58.