Yararlanıcıların Gözünden Mevcut Sosyal Yardım Sistemi: Bir Yerel Araştırma Örneği

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 67 - 89, 18.12.2020

Emin Gitmez , Selahaddin Bakan

Öz

Yoksulluk tüm ülkelerde yaygın görülen en temel sorundur. Tüm ülke yönetimleri bu sorunla mücadelede çeşitli sosyal politika araçlarını kullanmaktadır. Bu mücadelede en yaygın kullanılan sosyal politika aracı sosyal yardımlardır. Türkiye’de uygulanan yardım sistemi kurumsal, sosyal, siyasi, hukuki ve ekonomik anlamda birçok sorunu barındırmaktadır. Türkiye’de yardımların dağıtılmasında ana aktör devlettir fakat sivil toplumun da yardımlar konusunda kayda değer bir etkinliği bulunmaktadır. Türkiye’de hayırseverliğe dayalı yardım anlayışı da etkinliğini sürdürmeye devam etmektedir. Bu çalışmada yararlancıların mevcut sosyal yardım sistemine ilişkin algısının ne olduğu ortaya konulmuştur. Bu amaçla Malatya ilinin iki merkez ilçesinde anket yöntemi kullanılarak bir saha çalışması yapılmıştır. Sonuç olarak mevcut sosyal yardım sistemine ilişkin olarak farklı boyutlarıyla yararlanıcıların memnuniyet düzeylerinin düşük olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Yardım, Mevcut Sosyal Yardım Sistemi, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı

The Current Social Assistance System In The Perspective of The Beneficiaries: An Example of A Local Research

Öz

Poverty is the most common problem in all countries. All governments of countries use various social policy tools to alleviate this problem. The most widely used social policy tool is social assistance. The state is the main actor in the distribution of assistance to civil society in Turkey, however, civil society also has considerable effectiveness in assistance. In this study, the perception of the beneficiaries about the current social assistance system has been revealed. For this purpose, a field study was conducted in two central districts of Malatya province using the survey method. As a result, it has been observed that the satisfaction levels of the beneficiaries regarding the current social assistance system are low with different dimensions.

Anahtar Kelimeler

Social Assistance, Current Social Assistance System, Social Assistance and Solidarity Foundation

Kaynakça

• Alcock, P., (1997), Understanding poverty, Macmillian Press Ltd, London.
• Buğra, A. ve Keyder, Ç. (2005). Yeni yoksulluk ve Türkiye’nin değişen refah rejimi/ New poverty and changing welfare regime of Turkey. Ankara: UNDP. Çakır, M., Aldemir, Ş. (2001), Yoksulluğun küresel boyutları, Avrupa Araştırmaları Dergisi, 9(2), 175–200.
• Çengelci E., (1993). Sosyal refahın gerçekleşmesinde sosyal yardımların rol ve önemi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Dergisi, 11 (1-2-3), 9-34.
• Coşkun, S., S, Güneş., vd., (2011). Asgari gelir desteği ve Türkiye’de uygulanabilirliği: Bir model denemesi, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 129-158.
• Doğan, A. (2016). Sosyal yardımların yoksulların siyasal tercihine etkisi: kent yoksulları üzerine bir araştırma. Selçuk İletişim, 9 (3), 69-89. DOI: 10.18094/si.29073
• Doğan, E, Tatlı, H. (2014). İnsani gelişme ve yoksulluk bağlamında Türkiye’nin dünyadaki yeri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28 (1), 99-124.
• Genel Açıklamalı Sözlük. Ankara: TDK Yayınları. http://tdk.gov.tr. Erişim Tarihi: 08.08.2020.
• Güneş, M., (2012). Yoksullukla mücadelede sosyal yardımların bir kamu yönetimi politikası olarak sürdürülebilirliği, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12 (24), 149-184.
• Gökbayrak, Ş. (2017). Değişen refah devletleri ve sosyal yardımlar. Sosyal Güvenlik Dergisi, 7(1), 71-90.
• Howell, F., (2001), Social assistance: theoretical background, social protection in Asia and the Pacific, Assian Development Bank Press.
• Kanadıkırık, H, (2020), Devlet Baba”nın temelleri: klasik çağında Osmanlı İmparatorluğu’nun siyasal kültürü”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 45-64, DOI: 10.18037/ausbd.758092
• Kaya, E. (2009). Yoksullukla mücadelede Avrupa’nın ve Türkiye’nin sosyal yardım modeli. Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi, Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Kılıç, R ve Şahinkaya, Ç., (2012). Türkiye’de yoksullukla mücadelede sosyal yardım stratejileri ve bir model önerisi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34, 93-114.
• Küçükali̇, A. (2015). Sosyal yardımların seçmen tercihleri üzerindeki etkileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 49-69.
• Ortakaya, A. F., & Torun, G. (2011). Devlet tarafından verilen sosyal yardımlarda mükerrerliğin hesaplanması. Yardım ve Dayanışma Dergisi, 2(3), 75–91. Özdemi̇r, S. (2010). Küreselleşme ve refah devletleri üzerindeki etkileri. Journal of Social Policy Conferences , 0 (57) , 55-86
• Özsoy, D, Karataş, K. (2020). Türkiye’de yoksullukla mücadele politikalarının hukuki çerçevesi. R&S- Research Studies Anatolia Journal, 3 (1), 107-120. DOI: 10.33723/rs.666106 Saran, M. U. (1995). Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları hakkında bir değerlendirme, Türk İdaresi Dergisi, Sayı: 607.
• Seyyar, A., (2002). Sosyal Siyaset Terimleri (Ansiklopedik Sözlük), s;.298, Beta Yayınları, İstanbul
• Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü, (2020), Sosyal yardım programlarımız https://www.ailevecalisma.gov.tr/sygm/programlarimiz/sosyal-yardim-programlarimiz/ 10.09.2020.
• Şahin, O E., (2019). 20. yüzyıl Batı ve İslam düşüncesinde sosyal adalet yaklaşımı” Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 55-77.
• Topak, O. (2007). Refah Devleti ve Kapitalizm: 2000’li Yıllarda Türkiye’de Refah Devleti. İstanbul: İletişim Yayınevi.
• World İnequality Lab, World İnequality Report 2018, https://wir2018.wid.world/files/download/wir2018-full-report-english.pdf (10.04.2019)
• Yay, S. (2015). 1980’den Günümüze Türkiye’de Sosyal Yardım Alanındaki Gelişmeler ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 7 (1), 18-33
• Yuvalı, E. (2018). Hak temelli sosyal yardım ve klientalizm, TBB Dergisi, (135), 384-404.