Türkiye’de Dijitalleşme ve Gençlerin İnternet Tabanlı Film-Dizi Platformlarındaki Aile Temsili Algıları: Kahramanmaraş Örneği

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 145 - 167, 30.09.2023

Mehmet Yılmaz , Uğur Atalar , Ebrar Şevval Topal

Öz

Bu çalışma, gençlerin internet tabanlı dizi-film platformlarında yayınlanan dizilerdeki aile temsilleri konusunda gençlerin algılarını Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi örneğinde değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma nicel araştırma yöntemiyle gerçekleştirilmiştir.. Araştırmanın evrenini Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesinde öğrenim görmekte olan genç bireyler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise kartopu örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmada araştırmacıların kendisi tarafından hazırlanan görüşme formu aracılığıyla, toplamda 135 genç ile yüz yüze görüşmelerden elde edilen veriler, “SPSS 20” programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma verilerinin analizi amacıyla frekans tabloları oluşturulmuş ve araştırmanın değişkenleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla ki-kare testi kullanılmıştır. Bu araştırmanın sonuçlarına göre gençler, hane özelliklerine bakıldığında; dörtte üçüne yakını aile ile yaşadığını, dörtte üçünden fazlasının kendisine ait bir odasının bulunduğu gözlenmiştir. Gençlerin hanelerinde ise çoğunlukla 4-5 kişi yaşamaktadır. Gençler, internet tabanlı dizi-film platformlarını içeriği, popülerliği ve fiyatı sebebi ile tercih etmektedir. Bununla birlikte bu dizi film platformlarını çoğunlukla yalnız olarak izlemektedirler. Gençlerin ailelerinin, gençlerin dizi izlemelerine karşı çıkmadığını söylemek mümkündür. Ayrıca gençler dizilerde kendi yaşantılarından izler bulma ve dizilerin insan ilişkilerini olumsuz etkileme durumları konusunda kararsız oldukları görülmüştür. Gençlerin aile temsili algılarında önemli bir diğer bulgu ise dizilerdeki eşler arasındaki ilişkileri olumsuz bulmalarıdır. Buna ek olarak gençlerin çoğunluğu, dizilerdeki karakterlerin davranış ve tutumlarını örnek almamaktadır. Yine gençlerin, aile temsili algılarına etki eden unsurlar ele alındığında medeni durum, aylık gelir, kendisine ait bir odanın bulunma durumu, ailenin aylık geliri gençlerin dizilerde yer alan aile temsili algıları üzerinde etkili olan psiko-sosyal faktörler olarak ortaya çıkmıştır. Son olarak araştırma bulgu ve sonuçları ile bağlantılı olarak bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

aile temsili, internet tabanlı film-dizi platformları, gençlik ve aile, ailenin korunması

Etik Beyan

KSÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu 24.11.2022 tarih 56/2 nolu kararla Etik Kurul Onayı alınmıştır.

Digitalization in Türkiye and Youth's Perceptions of Family Representation on Internet-Based Movie-Series Platforms: The Case of Kahramanmaraş

Öz

This study was carried out in order to evaluate the perceptions of young people about family representations in TV series broadcast on internet-based TV series-film platforms in the example of Kahramanmaraş Sütçü İmam University. The study was carried out with the quantitative research method. The population of the research consists of young individuals studying at Kahramanmaraş Sütçü İmam University. The sample of the study was determined by snowball sampling method. The data obtained from face-to-face interviews with a total of 135 young people, through the interview form prepared by the researchers themselves, were analyzed using the “SPSS 20” program. Frequency tables were created for the analysis of the research data and the chi-square test was used to determine the relationship between the variables of the research. According to the results of this research, when we look at the household characteristics of the young people, it was observed that almost three-quarters of them live with their families, and more than three-quarters of them have a room of their own. On the other hand, there are mostly 4-5 people living in the households of young people. Young people prefer internet-based TV series-film platforms because of their content, popularity and price. However, they mostly watch these serial film platforms alone. It is possible to say that families of young people do not oppose young people watching TV series. In addition, it has been determined that young people are undecided about finding traces of their own lives in TV series and the negative effects of TV series on human relations. Another important finding in young people's perceptions of family representation is that they find the relationships between spouses in TV series negative. In addition, the majority of young people do not take the behavior and attitudes of the characters in the TV series as an example. Again, considering the factors affecting the young people's perception of family representation, marital status, monthly income, having a room of their own, monthly income of the family emerged as psycho-social factors that affect the young people's perceptions of family representation in TV series. Finally, some suggestions were made in connection with the research findings and results.

Anahtar Kelimeler

family representation, internet-based film-series platforms, youth and family

Kaynakça

• Aytaç, Ahmet M. (2015). Ailenin Serencamı. Dipnot Yayınları.
• Baran, G. (2020). “Tarihsel Süreçte Aile ve Aile Kuramları.” Aile Yaşam Dinamiği, 37–65. Ankara.
• Chamberlain-Salaun, Jennifer, Jane Mills, and Kim Usher. (2013). “Linking Symbolic Interactionism and Grounded Theory Methods in a Research Design: From Corbin and Strauss’ Assumptions to Action.” SAGE Open 3 (3). https://doi.org/10.1177/2158244013505757.
• Çelik, N. (2020). Televizyon Dizilerinde Aile Temsilleri: Karşılaştırmalı Bir Analiz, Uluslararası Aile Sempozyumu Aile Kurumunun Bekasına Yönelik Çağdaş Fırsatlar/Tehditler Bildiriler Kitabı/ Cilt-I (Ed. Emrah Dindi ve diğ.), 15-17 Ekim 2020, Sinop içinde s. 381-398 https://ailesemp.sinop.edu.tr/dosyalar/Cilt1.pdf
• Dikeçligil, F. B. (2012). Aileye Dair Kabullerin Ezber Bozumu . Muhafazakar Düşünce Dergisi, 8 (31) , 21-52 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/muhafazakar/issue/52980/701033
• Duben, A. (1993). Geçmişte Türk Ailesi: Mitos ve 'Gerçekler' . Kadın Araştırmaları Dergisi, 0 (1) , - .Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iukad/issue/729/7872
• Duben, A, ve Cem B. (2014). İstanbul Haneleri Evlilik Aile Doğurganlık 1880-1940. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Durur, E. K., & Akbaba, N. (2022). Kullanım ve doyumlar yaklaşımı bağlamında internet dizi izleyicileri üzerine bir analiz. Yeni Medya, 2022(12), 283-301. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1088711
• Erdoğan, S. ve Yazıcıoğlu, Y. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Freud, S. (1993). Cinsiyet Üzerine. Say Yayınları.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji. Kırmızı Yayınları. İstanbul.
• Göktürk, İ. ve Günalan, M. (2006). Modern Ve Geleneksel Değerler Arasında Yabancılaşan İnsan . Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi , 2006 (2) , 127-142 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kmusekad/issue/10226/125756
• Göktürk, İ. & Yılmaz, M. (2018). Kahramanmaraş Şehir Kimliği Üzerine Toplumsal Yapı Çözümlemesi . Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 8 (2) , 19-34 . Retrieved from http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/tr/pub/issue/41823/504728
• Gökulu, G. (2019). Sembolik Etkileşimci Teorinin Gündelik Yaşam Sosyolojisine Katkıları . EKEV Akademi Dergisi, 0 (80), 173-190. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosekev/issue/72143/1160996
• Güçlü, S. (2020). “Aileye İlişkin Kuramsal Yaklaşımlar.” Değişen Toplumda Değişen Aile: Sosyolojik Tartışmalar, 4. baskı. Siyasal Kitabevi. Koçak, M. F. (2022). Liseli Gençlerin İzlediği Popüler Dizilerde Aile İmajı: Sakarya Örneği, [Yüksek Lisans Tezi] Sakarya Üniversitesi, https://acikerisim.sakarya.edu.tr/bitstream/handle/20.500.12619/100792/T10279.pdf?sequence=1&isAllowed=y adresinden 15.09.2023 tarihinde erişildi.
• Koyuncu, A A. (2019). “Aile Araştırmaları Metodolojisi: Yaklaşımlar ve Yöntemler.” In Sistematik Aile Sosyolojisi, 4. baskı. Çizgi Kitabevi.
• KPMG Türkiye ve Dijital Türkiye Platformu, (2021), Dijitalleşme Yolunda Türkiye 2021 Trendler ve rehber hedefler, https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/tr/pdf/2021/04/dijitallesme-yolunda-turkiye-raporu-2021.pdf adresinden 15.08.2023 tarihinde erişildi.
• Macit, Y. (2020). “Türkiye’de Aile ve Kültürel Yapıda Meydana Melmesi Düşünülen Değişimlerin Yaşlanma, Yoksulluk ve Evlilik Kurumu Açısından Değerlendirilmesi.” Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 1 (3): 149–57.
• Neuman, W. L. (2016). Toplumsal Araştırma Yöntemleri. Sedef Özge. Yayın Odası.
• Özbay, Ferhunde. (2015). Aile, Kent ve Nüfus: Dünden Bugüne. İletişim Yayınları
• Pekdemir, G., Yılmaz, Y. (2022). Televizyon Dizilerinde Ailenin Kültürel Temsilinin Kurgusal Dönüşümü: ‘Yasak Elma’ Dizisi Örneği, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 7 (14): 6-25.
• Sarı, Ü. ve Türker, H. (2021). Dijital platform kullanıcılarının izleme alışkanlıklarına yönelik bir araştırma: Netflix örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 59-80.
• Serttaş, A ve Çelik D. (2020). Türk Sinemasında Aile Kurumunun Temsili Ve Dönüşümü, Anasay 3 Aylık Hakemli Dergi, Yıl 4, Sayı 14, 17- 42.
• Stryker, S. (1959). “Symbolic Interaction as an Approach to Family Research.” Marriage and Family Living 21 (2): 111. https://doi.org/10.2307/348099.
• Tekin, N. (2021), 2000 Sonrası Türk Sinemasında Ataerki ve Kadın Temsili, [Yüksek Lisans Tezi] Batman Üniversitesi, https://earsiv.batman.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12402/3261/23.08.2021.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Toğuşoğlu, C. (2021). Dijital Platformlar Sonrası İzleyici Alışkanlıklarının Kuşaklara Göre Değerlendirilmesi, [Yüksek Lisans Tezi] Işık Üniversitesi, https://acikerisim.isikun.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11729/4252/Cihan_Toguslu.pdf?sequence=3&isAllowed=y
• TÜBİSAD, (2022). Türkiye’nin Dijital Dönüşüm Endeksi 2022, https://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/DDE-2022-Raporu-Final.pdf adresinden 15.08.2023 tarihinde erişildi.
• Türkmen, G. D. (2022). Sinema Ve Aile: Toplumsallaşma Sürecinde Aile Kurumu Ve Çoğunluk Filminin İncelenmesi, Türk Sinemasından Örneklerle Sinema Sosyolojisi (Ed. Gizem Parlayandemir), Eğitim Yayınevi, İstanbul.
• Yavuz, S. (2020). “Türkiye’de Aile Yapısı ve Kültürü.” Aile Sosyolojisi (Ed. Levent Eraslan), Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 4046 içinde s. 215-252.
• Yılmaz, M. ve Göktürk, İ. (2019). SOSYAL PROBLEMLER VE SOSYAL RİSK ANALİZİ Kahramanmaraş Kentsel Alanı Araştırması, İKSAD Publications, Ankara. https://iksadyayinevi.com/wp-content/uploads/2020/03/SOSYAL-PROBLEMLER-VE-SOSYAL-R%C4%B0SK-ANAL%C4%B0Z%C4%B0.pdf adresinden 18.09.2023 tarihinde erişildi.
• Yurderi, M. M. ve Eminağaoğlu, Z. (2018). TV Dizilerindeki Değer Temsillerinin Mekânsal Kullanımlar Aracılığıyla Karşılaştırılması Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt: 11 Sayı: 57 Haziran 2018 : 1000-1008 DOİ: http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2510
• Zavalsız, Y. S. & Soydaş Dağcı, Y. (2019). Televizyon Dizilerinin Toplum Üzerindeki Etkisi (Karabük Örneği) . Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) , 19 (1) , 185-201 . DOI: 10.30627/cuilah.549553