Devlet Sponsorluğunda Terörizm: Vekâlet Savaşlarında Terör Örgütleri (PKK/PYD Örneği)

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 2, 310 - 347, 30.06.2022

Hakkı Bahadır Öztürk

Öz

PKK ve PYD Terör örgütlerinin varlıklarını sürdürebilmelerinde belirleyici etkenlerden birisinin aldıkları dış destek olduğuna dair yaygın bir kanaat bulunmaktadır. Bununla birlikte verilen desteğin örgütlerin dönüşümündeki rolü eksik bırakılmıştır. Oysa hibrit savaş yöntemlerinden vekâlet savaşları ve devlet sponsorluğunda terörizm (DST) kapsamında destek alan yapıların bir değişim yaşamaları ve bunun sonucunda ortama uyum sağlama sürecinden geçmeleri beklenmektedir. Bu kapsamda çalışmanın amacı, vekâlet savaşlarında terör örgütlerinin kullanılmasını, sponsorluğun ötesinde bir noktaya konumlandırarak örgütlerin dönüşümlerine olan etkisini gün yüzüne çıkarmaktır. PKK ve PYD’nin tarihsel düzlemde geçirdikleri aşamalar incelendiğinde devletlerin verdikleri desteğin örgütlerin kapasiteleri ve dönüşümleri üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hibrit Savaş, Vekâlet Savaşları, Devlet Sponsorluğunda Terörizm, PKK, PYD

Kaynakça

• Acun, C., Keskin, B. (2017). The PKK’s branch in Northern Syria PYD-YPG. İstanbul: SETA Yayınları.
• Ahram, A. I. (2011). Proxy warriors: the rise and fall of state-sponsored militias. California: Stanford University Press.
• Aydın, A. (1992). Kürtler, PKK ve A. Öcalan. (4.bs.). Ankara: Kiyap.
• Bachmann, S-D., Gunneriusson, H. (20 Mayıs 2015). Hybrid wars: the 21st century’s new threats to global peace, and security. Scientia Militaria-South African Journal of Military Studies. 43(1): 77-98.
• Banks, W. C. (2012). Foreword. Innes, M. A. (Ed.). Makind sense of proxy wars: states, surrogates & the use of force içinde (ss. ix-xi). Washington: Potomac.
• Beck, R. J. ve Arend, A. C. (1994). Don’t tread on us: international law and forcible state responses to terrorism. Wis. Int’l L. J., (12): 153-219. Beckett, I. (2005). The future of insurgency. Small Wars & Insurgencies 16(1): 22–36. doi:10.1080/0959231042000322549.
• Bilgiç, S. M. (Bahar, 2014). PKK/KCK’nın stratejisi, taktikleri ve taktik düzeyde etnik terörle mücadele. Bilgi Strateji, 6(10): 85-114.
• Bingöl, O. (2017). Hybrid war and its strategic implications to Turkey. Akademik Bakış. 11(21): 107-132.
• Borshchevskaya, A. (2016). Russia, Syrian Kurds& the Assad Regime, Clawson, P. (Ed.). Syrian Kurds as a U.S. ally: cooperations & complications. Washington: The Washington Institute for Near East Policy. Brewer, C. G. (2011). Peril by proxy: negotiating conflicts in East Africa. International Negotiation. 16(1): 137-167. doi:10.1163/157180611x553908
• Byman, D. (2005a). Deadly connections: states that sponsor terrorism. New York: Cambridge University Press.
• Byman, D. L. (February, 2005b). Confronting passive sponsors of terrorism. The Saban Center for Middle East Policy at the Brookings Institution. Analysis Paper (4). Cagaptay, S. (Winter, 2007). Can the PKK renounce violence? terrorism resurgent. Middle East Quarterly, 14(1): 45-52. Erişim Tarihi: 16.03.2022. https://www.meforum.org/1060/can-the-pkk-renounce-violence#_ftn23.
• Cassese, A. (1989). The international community’s ‘legal’ response to terrorism, Int’l & Comp.L.Q., 38(3): 589-608.
• Cha, V.D. (2000). Globalization and the study of international security. Journal of Peace Research, 37(3): 391-403. doi:10.1177/0022343300037003007
• Clausewitz, C.V. (2018). Savaş üzerine. (Çev. H. Fahri Çeliker). İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Çalışkan, E. (2010). PKK terör örgütüne dış destek: dönemsel çerçevede analizler. (Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi.
• Demir, C.K. (Güz, 2008). Öğrenen örgütler ve terör örgütleri bağlamında PKK. Uluslararası İlişkiler, 5(19): 57-88.
• Demir, C.K. (2010). Sebeplerinden mücadele yöntemlerine Avrupa’da etnik ayrılıkçı terörizmin analizi; PIRA, ETA ve PKK. (Doktora Tezi). Ankara: Kara Harp Okulu.
• Demirel, E. (1996). PKK. Güvenlik ve Hukuk Muhabirleri Derneği Kültür Yayınları.
• Deutsch, K. W. (1964). External involvement in internal war. Harry Eckstein (Ed). Internal war, problems and approaches içinde (ss.100-110). New York: Free Press of Glencoe.
• Dolnik, A. (2007). Understanding terrorist innovation: technology, tactics and global trends. New York: Routledge.
• Ehrhart, H.G. (2017). Postmodern warfare and the blurred boundaries between war and peace. Defense & Security Analysis, 33(3), 263–275. doi:10.1080/14751798.2017.1351156
• Ergan, U. (24 Mayıs 2016). 10 aylık operasyon bilançosu: 7 bin 78 PKK’lı etkisiz hale getirildi. Hürriyet. Ergüngör, B. (2017). Max Weber. Tunçel A. ve Kurtul G. (Ed.), Siyaset felsefesi tarihi (3.bs.) içinde (ss. 458-472). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Erol, M. S., Çelik, K. E. (Aralık, 2018). ABD’nin Suriye politikasında vekil aktör olarak terör örgütleri: YPG örneği, ANKASAM Bölgesel Araştırmalar Dergisi, 2(2): 14-45.
• Fox, A. C. (February, 2019). In pursuit of a general theory of proxy warfare. The Institute of Land Warfare. Land Warfare Paper 123.
• Groh, T.L. (2019). Proxy war: The least bad option. California: Stanford University Press.
• Hoffman, B. (2006). Inside terrorism. (Göz.geç.bs.). New York: Columbia University Press.
• Hoffman, F. G. (2007). Conflict in the 21st century: the rise of hybrid wars, Potomac Institute for Policy Studies, Arlington. Erişim Tarihi: 03.03.2022. http://www.projectwhitehorse.com/pdfs/HybridWar_0108.pdf
• Hoffman, F. (2014). On not-so-new warfare: political warfare vs. hybrid threats. War on the rocks. Erişim Tarihi 17.11 2019. http://warontherocks.com/2014/07/on-not-so-new-warfare-political-warfare-vs-hybrid-threats.
• İçişleri Bakanlığı. (Mayıs 2017). PKK/KCK terör örgütünün Suriye kolu: PYD-YPG. Erişim Tarihi: 20.03.2022.https://www.icisleri.gov.tr/kurumlar/icisleri.gov.tr/IcSite/strateji/deneme/YAYINLAR/%C4%B0%C3%87ER%C4%B0K/pyd_arapca.pdf
• İmset, İ.G. (1993). PKK: ayrılıkçı şiddetin 20 yılı (1973-1993). (3.bs.). Ankara: Turkish Daily News Yayınları. Jacobs, A., Lasconjarias, G. (2015). NATO’s hybrid flanks handling unconventional warfare in South and the East. Research Paper. Rome: Research Division, NATO Defense College. No.112.
• Jenkins, B.M. (2003). International terrorism: the other world war. Kegley, C.W.J. (Ed.) The new global terrorism: characteristics, causes, controls içinde (ss. 15-26), New Jersey: Prentice Hall.
• Johnson, R. (2018). Hibrit tehdidin tarihsel evrimi. Özel, Y. ve İnaltekin E. (Ed.) Savaşın Değişen Modeli: Hibrit Savaş. Milli Savunma Üniversitesi: İstanbul.
• Josan, A., Voicu, C. (2015). Hybrid wars in the age of asymmetric conflicts. Review of the Air Force Academy, 1(49).
• Josselin, D., Wallace, W. (2001). Non-state actors in world politics: a framework, Josselin D., Wallace W. (Ed.) Non-state actors in world politics içinde (ss. 1-20). New York: Palgrave.
• Kalkan, D. (2012). Kırsala dayalı şehir gerillacılığı. Roj Matbaası.
• Karayılan, M. (2011). Bir savaşın anatomisi: Kürdistan’da askeri çizgi. Neuss, Deutschland: Mezopotamya Yayınları.
• Kardeş, M. E. (2019). Üçüncü dünya savaşı olacak mı? Schmitt, C. Partizan teorisi: siyasal kavramı üzerine bir arasöz. (Çev. Sibel Bekiroğlu) (2.bs.). içinde (ss.123-135). Ankara: Nika Yayınevi.
• Kerman, İ., Efegil, E. (Ekim, 2017). Terör örgütü PKK/PYD’nin Suriye’de izlediği iç savaş stratejisinin değerlendirilmesi. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi,1(2):162-198.
• Kılıç S., Alkan R. (2018). Dördüncü sanayi devrimi endüstri 4.0: dünya ve Türkiye değerlendirmeleri. Girişimcilik, İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 2(3): 29-49.
• Kiras, J.D. (2019). Irregular warfare: terrorism and insurgency, Baylis, J., Wirtz, J., Gray, C.S. (Ed). Strategy in the contemporary world, (6. bs.). Oxford: Oxford University Press.
• Lia, B. (2015). Understanding jihadi proto-states, Perspectives on Terrorism, 9(4): 31-41.
• Mansoor, P.R. (2012). Introduction: hybrid warfare in history. Murray, W., Mansoor, P.R. (Der.), Hybrid warfare: fighting complex opponents from the ancient world to the present. New York: Cambridge University Press.
• McCarthy, M.C., Venable, B.H. ve Moyer, M.A. (2019). Deterring Russia in the gray zone. Strategic Studies Institute. US Army War College.
• McCulloh, T., Johnson, R. (2013). Hybrid warfare. JSOU Report 13-4, Joint Special Operations University.
• Mohammed, A., Stewart, P., Zengerle P. (31 Ekim 2015). In policy shift, Obama to send U.S. Special Forces to Syria, Reuters.
• Mumford, A. (April 2013a). Proxy warfare and the future of conflict. The RUSI Journal. 158(2): 40–46. https:// doi.org/10.1080/03071847.2013.787733.
• Mumford, A. (2013b). Proxy warfare. MA: Polity. Murphy, J.F. (1989). State support of international terrorism: legal, political, and economic dimensions. London: Westview Press.
• Oğuz, Ş., Çelik, K.E. (2018). Conflict in Syria: is it a proxy warfare? Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, ANKASAM: 44-69.
• Oran, B. (2011). Türk dış politikası: Kurtuluş Savaşı’ndan bugüne olgular, belgeler, yorumlar (Cilt II. 1980-2001). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Öcalan, A. (2011). Demokratik konfederalizm. Erişim Tarihi: 17.03.2022. https://anarcho-copy.org/libre/abdullah-ocalan-demokratik-konfederalizm.pdf
• Özcan, A.K. (2006). Turkey’s Kurds: the theoretical analysis of the PKK and Abdullah Öcalan. New York: Routledge.
• Özcan, N.A. (1999). PKK Kürdistan İşçi Partisi, tarihi, ideolojisi ve yönetimi. Ankara: ASAM Yayınları.
• Pfaff, A. (2017). Proxy war ethics. International Law, Laws of War. 9(2): 305-353.
• Pirim, O., Örtülü. S. (1999). PKK’nın 20 yıllık öyküsü. (2.bs.). İstanbul: Boyut.
• Pollock, D. (2016). Making Rojava more like the KRG. Clawson, P. (Ed.). Syrian Kurds as a U.S. ally: cooperations & complications. Washington: The Washington Institute for Near East Policy. Ramy, Y. (2016). State support on terrorist organizations as a potential means of hybrid threat projection. Anton, D., Schurian, M. (Ed.), Networked insecurity-hybrid threats in the 21st century. Schriftenreihe der Landesverteidigungsakademie, Vienna.
• Rapoport, D.C. (2013). The four waves of modern terror: international dimensions and consequences, Hanhimӓki J. M. ve Blumenau B. (Ed). An international history of terrorism: Western and non-Western experiences içinde (ss. 282-310). New York: Routledge.
• Rauta, V. (2020). Towards a typology of non-state actors in ‘hybrid warfare’: proxy, auxiliary, surrogate and affiliated forces. Cambridge Review of International Affairs, 33(6): 868-887. doi: https://doi.org/10.1080/09557571.2019.1656600
• Rondeaux, C., Sterman, D. (2019). Twenty-first century proxy warfare. New America. Erişim Tarihi: 06.03.2022. https://d1y8sb8igg2f8e.cloudfront.net/documents/Twenty-First_Century_Proxy_Warfare_Final.pdf
• Sarı, B. (Mayıs, 2019) Vekillikten çatışmaya, çatışmadan ortaklığa: PKK-Suriye ilişkilerinin değişen karakteristiği. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 8(1): 107-132.
• Schmid, A.P. (2011). The definition of terrorism. Alex P.S. (Ed.), The Routledge handbook of terrorism research içinde (ss. 39-157). New York: Routledge.
• Sönmezoğlu, F. (2019). Uluslararası politika ve dış politika analizi. (7.bs.). İstanbul: Der Yayınları.
• START. Global terrorism overview: terrorism in 2019. Erişim Tarihi: 03.03.2020. https://www.start.umd.edu/pubs/START_GTD_GlobalTerrorismOverview2019_July2020.pdf
• START. Global terrorism database. Erişim Tarihi: 03.03.2020. https://www.start.umd.edu/gtd/search/ Results.aspx?chart=target&search=pkk
• Taşdemir, F. (2020). Terörizm ve ülke dışı kuvvet kullanma hukuku. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tok, L., Misto, M. (01.12.2017). Suriye’nin Kuzeyi ABD’nin silah deposu. Anadolu Ajansı.
• Türk Dil Kurumu. Güncel Türkçe Sözlük. Erişim Tarihi:21.12.2019. https://sozluk.gov.tr/
• Vinci, A. (June 2008). Anarchy, failed states, and armed groups: reconsidering conventional analysis. International Studies Quarterly, 52(2): 295-314.
• Williams, P. (2008). Violent nonstate actors and national and international security. Zürich: International Relations and Security Networks. Yavuz, M. H., Ozcan, N.A. (2006). The Kurdish question and Turkey’s Justice and Development Party. Middle East Policy, 13(1): 102–119. doi:10.1111/j.1475-4967.2006.00241.x
• Yeşiltaş, M., Duran, B. (2018). Ortadoğu’da DDSA’ların yükselişi. Yeşiltaş, M., Duran, B. (Ed.) Ortadoğu’da devlet dışı silahlı aktörler içinde (ss. 9-29). İstanbul: SETA.
• Yeşiltaş M., Özçelik, N. (2016). PKK terörünün yeni dinamikleri, radikalleşme ve şehir çatışması. SETA, Ankara.