ERGONOMİK TASARIMDA RENK

Yıl 2005, Cilt: 6 Sayı: 1, 77 - 83, 05.08.2016

Mehtap DURAN Sağocak

Öz

Çalışmanın amacı insanın, kullandığı nesne ve içinde yer aldığı çevreyle olan ilişkisinin doğal ve teknik kurallarını araştıran ergonomi bilimi içerisinde renk faktörünün rolüne dikkat çekmektir. İnsanın, fiziksel ve psikolojik algılamalarını harekete geçiren rengin, insannesneçevre uyumu açısından önemini vurgulamaktır. Rengi, psikolojik etkileri ve algılama bağlamında ele alarak, farklı tasarım alanlarında renk uygulamaları ve etkileri araştırılmıştır. Sonuç olarak, rengin algılamaları etkileyen, dikkat, uyarı, motivasyon, verimlilik, iletişim, yaratıcılık gibi noktalardaki rolüyle, psiko sosyolojik bir faktör olarak ergonomideki önemine dikkat çekilerek şu noktalar vurgulanmıştır: Çalışma koşullarının iyileştirilmesi, iş ortamlarının insancıllaştırılması ve insançevre uyumunun sağlanmasında renk etkili bir araçtır. Göstergekontrol düzenekleri tasarımında renk ayırıcı bir unsurdur. İş verimliliği,etkinliği, motivasyon, yaratıcılık, dikkat, kazaların önlenmesi, konfor ve hijyen duygusu, sosyal iletişim ortamlarının oluşturulması gibi çalışmalarda renk önemli bir faktördür.

Anahtar Kelimeler

Ergonomi, İnsan-Nesne-Çevre uyumu, Renk etkisi

COLOUR IN ERGONOMIC DESIGN

Öz

The aim of this study is to emphasise the role of colour in ergonomics which is a field searching the natural and technical rules of relationships of the human, objects he uses and the environment he is in. Colour is taken in the context of pscyhological effects and perception and the applications in various design fields. It is pointed out that colour is a pschyosociological factor that is effective in perception, attention, precaution, motivation, comminication, innovation, creativity and productivity. As a result, Colour is important as an ergonomic factor, to improve the working conditions and to get harmonious relationship between the man and his environment. Colour is a differentiating factor in signs and controls of machines. Colour affects productivity, effectivity, motivation, pracaution for the accidents, feeling of comfort and hygiene and creates the social atmosphere in working places.

Anahtar Kelimeler

Ergonomics, hormony of the man and his environment, colour effect

Kaynakça

• AKOVA O. Bilişim toplumunda bilişsel ergonomi ve önemi, K.H.O. Bilgi toplama ve yayım merkezi yayınları, 2000
• ASATEKİN M. Endüstri tasarımında ürün-kullanıcı ilişkileri, ODTÜ, Ankara, 1997
• AYDINLI S. Temel tasarım ders notları, İTÜ Mimarlık Fak., 1989
• BECER E. İletişim ve Grafik Tasarım, Dost yay., Ankara, 1999
• BRAUN C., MINE P.B., SILVER N.C.,The influence of colour on warning label perceptions, International Journal of Industrial Ergonomics ,15/3 :179, 1995
• CLARIANA R.B., An interaction of screen colour and lesson task in CAL, British
• Journal of Educational Technology, 35/1: 35 , 2004
• ÇAĞLARCA S. Renk ve armoni kuralları, İnkılap yay., 1993
• ERKAN N. Ergonomi, Verimlilik, sağlık ve güvenlik için insan faktörü mühendisliği, MPM Yay., Ankara, 2001
• FIELL C.&P. Industrial design A_Z, Taschen, Köln, 2000
• LAAR D.V., DEHSE O. Evaluation of a visual layering methodology for colour coding control room displays, Applied Ergonomics, 33/6: 587, 2002
• LING J., VAN SCHAIK P. The effect of text and background colour on visual search of Web pages, Displays, 23/5: 223-230, 2002
• ODABAŞI Y., BARIŞ G. Tüketici davranışı, Medicat kitapları, İst., 2002 ve Aydınlatma sistemi ilişkisi, DÜ. II. U- lusal Aydınlatma Sempozyumu , 2003
• ÖZBUDAK Y.B., GÜMÜŞ B., ÇETİN F.D. İç mekan aydınlatmasında renk ve aydınlatma sistemi ilişkisi, D.Ü. II. U- lusal Aydınlatma Sempozyumu, 2003
• PEARSON R., VAN SCHAIK P. The effect of spatial layout of and link colour in web pages on performance in a visual search task and an interactive search task, International Journal of Human-Computer Studies, 59/3: 327, 2003
• SAĞOCAK M. Tasarım tarihi, Vipaş, Bursa, 2003
• SMITH W., DUNN J., KIRSNER K., RANDELL M. Colour in map displays: issues for task- specific display design, Interacting with Computers , 7/2:151 , 1995
• STONE N.J. Environmental view and color for a simulated telemarketing task,
• Journal of Environmental Psychology, 23/ 1: 63-78, March 2003
• SU B.A. Ergonomi, Atılım Üniversitesi yay., Ankara, 2001
• TEKER U. Grafik Tasarım ve Reklam, Dokuz Eylül yay., İzmir, 2003
• UÇAR T.F. Görsel iletişim ve Grafik Tasarım, İnkılap Yay., İstanbul, 2004
• WILKINS A. Coloured overlays and their benefit for reading , Journal of research in reading 24/1 : 41-46 , 2001
• WU J-H., YUAN Y. Improving searching and reading performance: the effect of highlighting and text color coding, Information & Management, 40/7: 617, 2003