ÇİFTLEŞME VE PARAZİTLEME SÜRELERİ İLE KONUKÇU YUMURTA KÜMESİ BÜYÜKLÜĞÜNÜN Trissolcus semistriatus Nees (Hymenoptera, Scelionidae)’ un CİNSİYET ORANI ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2006, Cilt: 7 Sayı: 1, 59 - 63, 05.08.2016

Müjgan Kıvan Nihal Kılıç

Öz

Konukçu kümesi büyüklüğü (Eurygaster integriceps Put. yumurta kümesi), çiftleşme ve parazitleme sürelerinin, Trissolcus semistriatu Nees’ un cinsiyet ve parazitleme oranı üzerine etkileri laboratuvar koşullarında incelenmiştir. Araştırma sonuçları parazitizm ve cinsiyet oranlarının, yumurta kümesi büyüklüğü ve parazitlenme süresi ile önemli olarak değişmediğini göstermiştir. Bununla birlikte, bu oranlar artan çiftleşme süresi ile azalmıştır. Parazitlenme ve cinsiyet oranı için en düşük değerler, sırasıyla, %54.50 ve 0.48 olarak 3 günlük çiftleşme süresinde elde edilmiştir. Sonuç olarak, T. semistriatus’ un kitle üretiminde 1 günlük çiftleşme sonrasında bir dişinin parazitlemesi için 12-24 adetlik yumurta kümesine 24 saat süresince bırakılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet oranı, Eurygaster integriceps, parazitlenme oranı, Scelionidae, yumurta kümesi büyüklüğü, yumurta parazitoiti.

EFFECT OF MATING AND PARASITISM PERIOD AND HOST EGG MASS SIZE ON SEX RATIO OF Trissolcus semistriatus NEES

Öz

The influence of the size of host patch (Eurygaster integriceps Put. egg mass size), mating and parasitism period on the sex ratio and parasitism rate of Trissolcus semistriatus Nees was investigated under laboratory conditions. The results showed that the parasitism rate and sex ratio did not significantly change depending on egg mass size and parasitism period. However, these rates decreased with increasing mating period. The lowest values for parasitism rate and sex ratio, were recorded as 54.50 % and 0.48, respectively, at a mating period of 3 days. In conclusion, it was suggested that an egg mass of 12-24 eggs was exposed to one female during 24 hours for parasitism after 1 day of mating period for mass production of T. semistriatus.

Anahtar Kelimeler

Sex ratio, Eurygaster integriceps, parasitism rate, Scelionidae, egg mass size, egg parasitoid.

Kaynakça

• 1. AÇIKGÖZ N, AKAŞ ME, MOGHADDAM A, ÖZCAN K. PC’ler için veritabanı esaslı Türkçe istatistik paketi: TARIST. Tarla Bitkileri Kongresi. Bitki Islahı Bildirileri, Cilt II. S. 264-267, 1994, İzmir.
• 2. BAYRAM A, SALERNO G, CONTI E, WAJNBERGE BIN F., KORNOSOR Ş. Sex allocation in Telenomus busseolae, a solitary parasitoid of concealed eggs: the influence of host patch size. Entomologia Experimentalis et Applicata 111: 141–149, 2004.
• 3. BRAMAN SK, YEARGAN KV. Reproductive strategy of Trissolcus euschisti (Hymenoptera: Scelionidae) under conditions of partially used host resources. Ann. Entom. Soc. Amer. 82 (2): 172-176, 1989.
• 4. CANDAN S. Graphosoma semipunctatum (F.) (Heteroptera: Pentatomidae) yumurtalarının dış morfolojisi. G.Ü. Fen Bil .Enst.Derg. 12 (3): 769-778, 1999.
• 5. COLAZZA S, VINSON SB, LI TY, BIN F. Sex ratio strategies of the egg parasitoid Trissolcus basalis (Woll.) (Hymenoptera Scelionidae): influence of the host egg patch size. Redia 74 (3.Appendix): 279-286, 1991.
• 6. KIVAN M. Süne (Eurygaster integriceps Put.) (Heteroptera, Scutelleridae)‘nin yumurta parazitoiti Trissolcus semistriatus Nees (Hymenoptera, Scelionidae)’un biyolojisi üzerinde araştırmalar. Türk. Entomol. Derg. 22 (4):243-257, 1998.
• 7. KIVAN M, KILIÇ N. Host preference: Parasitism, emergence and development of Trissolcus semistriatus (Hym., Scelionidae) in various host eggs. J. Appl. Ent. 126 (7-8): 395-399, 2002.
• 8. KOCAK E, KILINÇER N. Türkiye Süne [Eurygaster spp. (Het.: Scutelleridae)] yumurta parazitoidi Trissolcus (Hym.: Scelionidae) türleri. Bit. Kor. Bült. 41(3-4): 167-181, 2001.
• 9. LODOS N. Türkiye, Irak, Iran ve Suriye’de Süne (Eurygaster integriceps Put.) Problemi Üzerinde İncelemeler. 115 S. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay. 51, Bornova, İzmir, 1961.
• 10. LODOS N. Türkiye Entomolojisi II (Genel, Uygulamalı ve Faunistik). 591 S. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay. No. 429, Bornova, Izmir, 1982.
• 11. LOCH AD, WALTER GH. Cross-mating tests and the species status of Trissolcus basalis reared from the eggs of different heteropteran species. BioControl 45: 11-24, 2000.
• 12. LOCH AD, WALTER GH. Mating behavior of Trissolcus basalis (Wollaston) (Hymenoptera: Scelionidae): potential for outbreeding in a predominantly inbreeding species. Journal of Insect Behavior 15 (1): 13-23, 2002.
• 13. MEDVEDEV GS. Keys to the insects of the European part of the USSR. Volume III, Hymenoptera, Part II., Translated from Russian, S.1147-1163, 1987.
• 14. OKUDA MS, YEARGAN KV. Intra- and interspesific host discrimination in Telonomus podisi and Trissolcus euschisti (Hymenoptera: Scelionidae). Annal. Ent .Soc. Am. 81 (6): 1017-1020, 1988.
• 15. ÖNCÜER C. Türkiye Bitki Zararlısı Böceklerinin Parazit ve Predatör Kataloğu. 974 S. Ege Üniv. Yay. No. 505, Bornova, İzmir, 1991.
• 16. ÖNCÜER C, KIVAN M. Tekirdağ ve çevresinde Eurygaster Lap. (Heteroptera: Scutelleridae) türleri, tanınmaları, yayılışları ve bunlardan Eurygaster integrıceps Put. ‘in biyolojisi ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Türk. Tar. ve Or. Derg. 19 (4): 223-230, 1995.
• 17. VIKTOROV GA. The influence of density on the sex ratio of Trissolcus grandis Thomps. (Hymenoptera: Scelionidae). Zool. Zh. 4: 1035-1039, 1968.
• 18. VIKTOROV GA, KOCHETOVA NI. The role of trace pheromones in the regulation of sex ratio in Trissolcus grandis (Hymenoptera: Scelionidae). Zhurnal Obshchei Biologii 34: 554-562, 1973.
• 19. WAAGE JK. Sib-mating and sex ratio strategies in scelionid wasps. Ecological Entomology 7: 103-112, 1982.
• 20. WAAGE JK. Family planning in parasitoids: adaptive patterns of progeny and sex allocation. S. 63-95, 1986. [Editörler: J.K. WAAGE, D. GREATHEAD. Insect parasitoids. Academic Press, London]