TRAKYA BÖLGESİNDE AYÇİÇEĞİ ÖNCESİNDE ÖN BİTKİ TARIMININ AYÇİÇEĞİ VERİMİNE, UYGULANACAK AZOT DOZUNA VE TOPRAKTA TUTULAN SU MİKTARINA ETKİSİ

Yıl 2006, Cilt: 7 Sayı: 1, 71 - 75, 05.08.2016

Göksel Evci Yalçın Kaya Veli Pekcan Sezgin Durak Turhan Kahraman

Öz

Trakya koşullarında, buğday hasadından sonra ayçiçeği ekilinceye kadar olan ara dönemde toprakta yeşil örtü oluşturularak erozyonun önlenmesi ve ot üretilmesi amacıyla, Macar fiği (Vicia pannonica L.) yetiştirilmiştir. Ön bitki fiğ, yeşil ot elde etmek için, ilkbaharda Nisan ayının ikinci yarısı ve Mayıs ayının ilk yarısı olmak üzere iki faklı zamanda biçilmiştir. Baklagil yem bitkisi yetiştirilen bu sistemde ayrıca ayçiçeğine uygulanacak azot miktarını belirlemek amacıyla, alt-alt parsellere 0-5-10-15 kg/da saf azot dozları uygulanmıştır. Yapılan toprak nemi ölçümlerinde, ön bitki toprak nemini azaltmış ve kayıp nem yaz yağışlarıyla karşılanamadığı için, ayçiçeği verimini düşürmüştür. Bu verim düşüklüğü, ön bitkinin hasadı geciktikçe artış göstermiştir. Bu nedenle ön bitki hasat edilmiş parsellerden elde edilen ayçiçeği verimi, sürülü parsellere nazaran daha düşük olmuştur. Yapılan ekonomik analiz sonucuna göre; ön bitkisi olarak yetiştirilen fiğden elde edilen ot geliri; ayçiçeği verim düşüklüğünü karşılamakta ve artı gelir sağlamaktadır. Ayçiçeği parsellerine uygulanan farklı azot dozları neticesinde, azot ile verim arasında önemli bir ilişki bulunmamıştır. Buğday-ayçiçeği münavebe sistemindeki ara dönemde, ayçiçeğinden önce ön bitki yetiştirilmesi durumunda ön bitkilerin erken hasadından sonra ekilen ayçiçeklerinin verimi, geç hasat edilene nazaran daha yüksek olmuştur. Araştırma sonuçlarına göre yapılan kâr-zarar analizi sonucunda, kış dönemi yağış durumu normal olduğunda, Trakya bölgesinde ayçiçeğinden önce ön bitki olarak Macar fiği yetiştirilmesi, kârlı bir yöntem olarak bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Ayçiçeği, Ekonomik Analiz, Ön bitki, Azot, Toprak Nemi

THE DETERMINATION OF THE EFFECT OF COVER CROP BEFORE SUNFLOWER PRODUCTION ON SEED YIELD, THE APPLICATION OF NITROGEN RATE AND WATER CONTENT IN THE SOIL IN TRAKYA REGION

Öz

The Hungarian vetch (Vicia pannonica L.) planted to prevent erosion with setting the green cover on the soil surface and to produce forages for animal feed. The cover crop was cut twice as early and late cutting in the spring. The nitrogen doses were 0-5-10-15 kg per da before sunflower planting to determine of the optimum nitrogen rate. The sunflower (Helianthus annuus L.) yield was decreased due to cover crop planting and the seed yield decreased when harvest being late. Due to soil water uses, sunflower yield was lower than ploughed plots. However; these yield losses were compensated from forage crops production with getting extra income based on economical analysis. There were no significant difference between nitrogen doses and any positive increase on seed yield in normal rainy winter season. On the other hand, high sunflower yields were obtained from early cover crop harvesting so early sunflower planting in the experiment. Based on economical analysis results of the research; cover crop planting before sunflower production in the wheat-sunflower rotation system were found as profitable method especially in rainy winter seasons in Trakya region

Anahtar Kelimeler

Sunflower, Economical Analysis, Frontal Crop, Nitrogen, Soil Humidity.

Kaynakça

• KESSAVALOU A, WALTERS T. Winter Rye as a Cover Crop Following Soybean Under Conservation Tillage. Agronomy Journal. 89(1): 68-74. 1997.
• HARTWIG N L, AMMON H U. Cover Crops and Living Mulches. Weed Science. 50(6): 688-699. 2002.
• CLARK J, DECKER M, MEISINGER J, MCINTOSH M S. Kill Date of Vetch, Rye, and a Vetch-Rye Mixture: I. Cover Crop and Corn Nitrojen. Agronomy Journal. 89 (3): 427-433. 1997 a.
• CLARK J, DECKER, MEISINGER J, MCINTOSH M S. Kill Date of Vetch, Rye, and a Vetch-Rye Mixture: II. Soil Moisture and Corn Yield. Agronomy Journal. 89(3): 434-441. 1997 b.
• WAGNER-RIDDLE C, GILLESPIE T J, HUNT L A, SWANTON C J. Modeling a rye cover crop and subsequent soybean yield. Agronomy Journal. 89: 208-217. 1997.
• WAGGER, M G. Cover crop management and nitrogen rate in relation to growth and yield of no-till corn. Agronomy J. 81:533-538. 1989.