KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK VE İŞ SAGLIGI VE GÜVENLİGİ İLİŞKİSİ: İŞ GÜVENLİGİNİN GELİŞTİRİLMESİNE KATKISI

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 1, 109 - 154, 30.06.2016

Mehmet Güler

Öz

Küreselleşmenin beraberinde getirmiş olduğu bir kavram olarak karşımıza çıkan Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) kavramı, gün geçtikçe dünyada önemini arttırmaktadır. Kurumsal sosyal sorumluluk gönüllülük ilkesi ile uygulanmaya çalışılan bir kavramdır. Her geçen gün devletin piyasalardan el çektirilmesi ve dünyada sıkça görülen Neoliberal politikalar ile devletin sosyal hizmetleri tam sağlayamaması neticesinde sivil toplum kuruluşları ve işletmeler sosyal sorumluluk projeleri ile bu boşluğu doldurmak için çaba göstermektedirler.
İşletmelerin KSS projeleri içerisinde en önemli paydaşlarının başında çalışanlar gelmektedir. Bu perspektiften bakıldığı zaman iş sağlığı ve güvenliği (İSG) kavramı doğrudan doğruya işgücünü etkilediğinden dolayı, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının KSS projeleri ile iç içe geçmış durumda olduğu görülmektedir. KSS projeleri içerisinde çalışma koşulları ile ilgili olarak İSG gün geçtikçe daha çok yer almaktadır. Günümüzde kurumsal sosyal sorumluluk projeleri ile işletmelerdeki iş güvenliği anlayışının geliştirilesinin ve iş güvenliğinin sağlanmasında kurumsal sosyal sorumluluk projelerinin daha çok yaygınlaştırılması üzerinde durulması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Sosyal Sorumluluk, İş Sağlığı ve Güvenliği, İş Kazaları

Kaynakça

• Aktan, Coşkun C., Vural, İstiklal Y. (2007), "Kurumsal Sosyal Sorumluluk-Uluslararası Kuruluşlar ve Hükürnet-Dışı Organizasyonlar Tarafından Sürdürülen Başlıca Girişimler", Çimento İşveren Dergisi, Cilt: 21, Sayı: 3, Ankara, Duman Ofset Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. s. 4-21.
• Aktan, Coşkun Can (2007), Kurumsal Sosyal Sorumluluk: İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk, İstanbul, Veste Ofset.
• Akyar, Halil (2008), "İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Üzerine Bir Alan Çalışması", (Yayrnlarnnarnış Yüksek Lisans Tezi, Kahrarnarnnaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı), Kahramanmaraş.
• Argüden, Yılmaz (2002), Kurumsal Sosyal Sorumluluk, İstanbul, Rota Yayın Yapırn. Arıcı, Kadir (1999), İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Dersleri, Ankara, TES-İŞ Eğitim Yayınları.
• Arslan, Mahmut (2011), "Sendikasız ve Denetimsiz İşyerleri Kazalara Davetiye Çıkarıyor", İş'te Çalışanlar, Sayı:5, İstanbul, Bion Matbaacılık, s. 26-28.
• Aydemir, Muzaffer (2007), "İşletmeleri İşgörenlere Karşı Sosyal Sorumlulukları ve SA 8000 Standardı", Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Eds. Coşkun Can Aktan, İstanbul, Veste Ofset, s. 99-122.
• Baloğlu, Cem (2013), Avrupa Birliği ve Türkiye' de İş Sağlığı ve Güvenliği, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Bengi, Senekerirn (27 Nisan 2012), "İş Kazalarının Nedenleri", (Çevrirniçi) http://www. takimceligi. corn/ index.php? option com_content&view article& id 369&Iternid 289.
• Centel, Tankut (2005), İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı, İstanbul, Hanlar Matbaacılık San. Ve Tic. Ltd. Şti.
• Çaku, Birgül (2006), "SA 8000 Sosyal Sorumluluk Standardının Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumuna Olan Etkileri", (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), İzmir.
• Çelik, Nuri (2009), İş Hukuku Dersleri, 22.bs., İstanbul, Beta Basım A.Ş.
• Dernirbilek, Sevda, Pazarlıoğlu, M. Vedat (2007), "Türkiye'de İş Kazalarının Oluşumunda Etkili Olan Faktörler: Ampirik Bir Uygulama", Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, Cilt: 44, Sayı:509, İstanbul, Ekonomik Mali Yayınlar San. Ve Tic. A.Ş., s. 70-83.
• Dinçer, Ömer (2011), "İş Sağlığı ve Güvenliğinin Önemi", İş'te Çalışanlar, İstanbul, Bion Matbaacılık, s. 18-20.
• Dongping Fang ( 11 Mayıs 2012) , "Social Responsibility and Occupational Safety & Health ın Public Works", (Çevrimiçi) http ://managernent.kochi- tech. ac.jp/PDF/INVITED_LECTURE/il_ 06_F ang.pdf.
• Ekmekçi, Ömer (2006), "İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitiminin Usul ve Esasları", Mercek Dergisi, Sayı: 4, İstanbul, Hanlar Matbaacılık San. Ve Tic. Ltd. Şti., s. 95-102.
• Emran, Abdürrahim (2007), "Başarılı İşletmelerin Sosyal Sorumluluk Kavramına Bakış Açısı", Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:6, Sayı:22, s. 247-258.
• Eren, Erol (2002), Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, 6.bs., İstanbul, Beta Yayınları.
• Esra Akay (2006), "Türkiye'de İş Sağlığı ve İş Güvenliği, Avrupa Birliği Ülkeleri ile Karşılaştırılması ve Bir Hizmet Modeli Önerisi", (Yayınlamnamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), Zonguldak Euro Cons (11 Mayıs 2012), (Çevrimiçi)
• http://www.eurocons.eom.tr/sa _8000-bilgi_bankasi SAo/oC2%A08000%C2%AOSosyalo/oC2%AOSorumluluko/oC2%AOStandard %C4%Bl.html.
• European Agency For Safety And Health At Work (2004), Corporate Social Responsibility and Safety and Health at Work, Luxernbourg: Office for Official Publications of Communities, Belgium.
• the European Eurostat Statical Book (2010), Health and Safety At Work in Europe (1999-2007), European Comission, 2010 Edition, Belguim.
• Filiz, Atilla (5 Mayıs 2012), "Sosyal Sorumluluk Standardı SA 8000 (Social Accountability)", http://www.biymed.com/pages/makaleler/makale29.htm. (Çevrimiçi)
• Garrido, Rafael Salınas (2008) "Occupational Safety And Health Managernent İn The Context Of Corporate Social Responsibility", Seguridad y Medio Ambiente, Year:28, No:l09, p. 1-10.
• Güler, Mehmet (2011), "İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitiminin İş Kazalarının Önlenmesine Etkisi: İETT Örneği", (Yayııılamnamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), İstanbul.
• Güvercinci, Melnnet (2005), "İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Yeni Dönem", İşveren Dergisi, Cilt:43,No:9, Haziran, s. 28-30.
• Halkbank (2 Mayıs 2012), Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projesi ve Kobiler: Çevre ve İş Sağlığı Güvenliği: En İyi Uygulamalar, (Çevrirniçi) http://www.halkbankcom.tr/images/misc/English/investor _relations/Press _R eleas es/csr_andsmes.pdf.
• Han, Ercan (2011), "İş Sağlığı ve Güvenliği Sorunları", İş'te Çalışanlar, İstanbul, Bion Matbaacılık, s. 35-39.
• HRSDC (2 Mayıs 2012), "Canada Labour Code- Part II", (Çevrirniçi) http://www.hrsdc. gc.ca/enıilabour/health _safety/ overview. shtml.
• International Labour Office (12 Mayıs 2012), (Çevrimiçi) http://www. ilocarib. org.tt/index.php? option com_content&view article&id 1546:world-day-for-safety-and-health-at-work-201 l&catid 223 :oshe­ news&Iternid 1550. International Labour Office (23 Şubat 2012), (Çevrimiçi) http://www. ilo.org/global/topics/ safety-and-health-at-work/lang-- en/index.htm.
• International Standart (25 Nisan 2012), "Social Accountability 8000", (Çevrimiçi) http://www.sa- intl.org/ index.cfm?fuseaction Page. ViewPage&PageID 93 7. ISO Advisory Group (12 Mayıs 2012), Working Report on Social Responsibilty, (Çevrinıiçi) http ://inni.pacinst. org/inni/corporate_social_respons ibility/WorkingReporton SR.pdf.
• Karabulut, Özcan (2012), Tekstil İşkolunda İş Sağlığı ve Güvenliği, Teksif Eğitim Yayınları.
• Kawashita, Futoshi, Tanıyarna, Yukari, You Hwı, Song, Fujisaki, Takaslıi, Karneda, Takashi, Mori, Koji (2005), "Occupational Safety and Health Aspect of Coorparate Social Responsibility in Japaneese Cornpanies Listed on the Tokyo Stock Exchange First Section", Journal of Occupational Health, 47/2005, pp. 533- 539.
• Kurumsal Sosyal (2 Mayıs 2012), (Çevrimiçi) http://www.kururnsalsosyal.com. Lantos, P. Geoffrey (2001), "The Boundaries OfStrategic Corporate Social Responsibility", Journal Of Consurner Marketing, Yol. 12, pp. 595-632.
• Lloyd, John, Mitchinson, John (2008), Cahillikler Kitabı, Çev. Cihan Aslı Filiz, Emre Ergüven, 10.bs., İstanbul, NTV Yayınları.
• Maclıida, Seiji (5 Mayıs 2012), "ILO Strategic Approach to Occupational Safety and Health", (Çevrimiçi) http://www. ilo.org/wcrnsp5/ groups/public/ ---ed_protect/---protrav/--­ safework/ docurnents/presentation/wcrns _ 169563.pdf.
• Makal, Alunet (1997), Osmanlı İrnparatorluğu'nda Çalışına İlişkileri: 1850-1920, Ankara, İmge Kitabevi Yayıncılık. Özsoy, Şafak ( 20 Nisan 2012), "İnsan Kaynakları Yönetiminin Kurumsal Sosyal Sorumluluk ile İlişkilendirilmesi", (Çevrirniçi) http ://www.kobifinans.com. tr/bilgi_rnerkezi/020701/ 15102/2.
• PWC (15.04.2012), (Çevrimiçi) http://www. pwcokul. corn/Egitirnlerirniz/ GRI-Onayli-Surdurulebilir lik­ Raporlarnasi-E gitimi/ l 1703/0.
• Senekerim, Bengi (3 Mayıs 2012), "İş Kazalarının Nedenleri", (Çevriıniçi) http ://www.takiınceligi.coın/ index.php? option coın_content&view article& id 369&Iternid 289.
• Siınenson, Jakob (12 Nisan 2012), "Kurumsal Sosyal Sorumluluk Şirketlerin Yararına", İsveren Dergisi, TİSK Yayını, Temmuz 2005, (Çevriıniçi) http://www.tisk.org. tr/isveren_sayfa.asp?yazi_id 1177&id 66
• Sosyal Güvenlik Kurumu (12 Mayıs 2012), "İstatistik Yıllığı", (Çevriıniçi) http://www.sgk.gov.tr. Tan, Oktay (1999), "İş Kazası Oluşmadan Alınacak Önlemlerin Maliyeti ile İş Kazası Oluştuktan Sonraki Harcama Maliyetlerinin Analizi ve
• Karşılaştırılması" (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), İstanbul.
• İstanbul The World Health Organization (24 Nisan 2012), (Çevrinıiçi) http:// www.who.int/peh/Occupational_ health/occindex.htın. Tokol, Aysen, Alper, Yusuf (2011), Sosyal Politika, Bursa, Dora Basım Yayım Ltd. Şti.
• TUC (2007), Occupational Health: Dealing With The Issues, London, Unionlearn. TÜİK (25 Nisan 2012), (Çevriıniçi) http://www.tuik.gov.tr
• Türkiye İstatistik Kurumu (11 Mayıs 2012), "Hane Halkı İşgücü Araştırması 2011 Yılı Sonuçları", (Çevriıniçi): http://www.tuik.gov.tr.
• Tütüncü, Özkan (2008), "SA 8000 Sosyal Sorumluluk Standardı ile İş Yaşaıru Kalitesi Arasındaki İlişki", Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:lO, Sayı:2, İzmir: DEÜ Yayınları, s. 169- 191.
• Uysal, Füsun, Ofluoğlu, Gökhan, Köse, Yasemin, (8 Mayıs 2012)," Tüıkiye' de Kimya Sanayinde Sağlık, Çevre ve İş Güvenliği Üçlü Sorumluluk Uygulamaları", (Çevrimiçi) http://www.emu.edu.tr/smeconf/turkcepdf%5Cbildiri_57.pdf.
• Yıhnaz, Gürbüz (Ol Mayıs 2012), "Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ve Önemi Çevre Ve İş Sağlığı Güvenliği İle İlişkisi", (Çevrimiçi) http://www.riskrnedakademi. corn.tr/irnages/ stories/dokurnanlar/kss. pdf.
• Yıhnaz, Fatih (2 Aralık 2011), "İş sağlığı ve Güvenliğinin İyileştirihnesinde Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Önemi, (Çevrimiçi) http://www. iudergi. corn/tr/index.php/ sosyalsiyaset/ article/view/97191
• Yu, Wenlan (2009), "Occupational Health and Safety in China calls for CSRA Case study of China CDC and GE Foundation Project", Social Responsibility Research Network, No:096, pp. 2-7.
• Zwetsloot, Gerard I.J.M. (2010), "Corporate Social Responsibility and Safety and Health at Work: Global Perspectives, Loca! Practices", Working on Safety Conference, 7-10 September, R0fos, Norway, pp. 1-10.