Çalışanların yönetime katılımında başarıyı etkileyen örgütsel unsurlar

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 50 - 67, 30.06.2021

Fatih Turan Yaman

https://doi.org/10.47934/tife.10.01.05

Öz

Örgütsel kaynakların optimum ölçüde verimli kullanılması, üretim veya hizmet etkinliğinin sağlanarak yönetsel etkililiğe ulaşılması hem özel sektörün hem de kamu yönetimin başlıca sorunları arasında yer almaktadır. Diğer taraftan çağdaş dünyada özellikle bilgi ve iletişim teknolojisindeki gelişmelere bağlı olarak ifade ve düşünce özgürlüğünün alanı her geçen gün genişlemekte ve bilgi düzeyi artan insan üyesi olduğu her sosyal ve örgütsel yapıya katkı sağlama hususunda daha istekli olmaktadır. Ayrıca temelde siyasal bir olgu olan demokrasi anlayışı başta çalışma hayatı olmak üzere bireyin gündelik yaşamına taşınmakta ve katılımcı biçimlerde idealize edilmektedir. Dolayısıyla örgütsel kaynakları içinde başlıca zenginlik kaynağı olan insan unsurundan en verimli şekilde faydalanmak isteyen tüm sektör yöneticilerinin örgütsel demokrasiyi güçlendirmeye önem vermesi gerektiği söylenebilir. Bu bağlamda başarıya ulaşması ise elbette çalışanların yönetime katılımının gerçek manada sağlanması, örgüt yapısında ve işleyişinde gerekli düzenlemelerin yapılmasıyla mümkün olacaktır.
Söz konusu düşüncelerden hareketle çalışmada çalışanların yönetime katılımı kavramsal olarak analiz edilmiş ve sadeleştirici bir yaklaşımla kapsamı açıklanmıştır. Bununla birlikte yönetime katılım uygulamalarında doğrudan başarıyı etkilediği düşünülen örgütsel unsurlar katılıma uygunluk sağlamaları bağlamında sırasıyla incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yönetim, Çalışan Katılımı, Örgütsel Davranış

Organizational factors affecting the success in employees’ participation in management

Öz

The efficient use of organizational resources in an optimum manner, achieving managerial (or administrative) effectiveness by ensuring productive or service efficiency are among the main challenges faced by both the private sector and public administration. On the other hand, thanks to information and communication technologies, the realm of freedom of expression and thought is expanding day by day in the modern world persons with increased knowledge become more willing to contribute to every social and organizational structure of which they are members. In addition, as a political phenomenon in principle the understanding of democracy is carried to the daily as well as working life of the individual and idealized in participatory forms. It can therefore be said that all sector managers who want to make the most efficient use of the human element occupying a dominant position in organizational resources should pay attention to strengthening organizational democracy. In this respect, if it succeeds it will be possible to ensure the real employees’ participation in management through making the necessary arrangements in the structure and functioning of the organization.
Based on these considerations, the employees’ participation in management is conceptually analyzed and its scope is explained with a simplifying approach in the study. After all, organizational elements considered to directly affect success in employees’ participation in management practices have been studied respectively in the context of compliance with participation.

Anahtar Kelimeler

Management, Employee Participation, Organizational Behavior

Kaynakça

• Albertyn, R. M., C. A. Kapp, J. C. Groenewald. “Patterns of Empowerment in Individuals Through The Course of A Life–Skills Program ”, Studies in the Education of Adults, Vol. 33, No. 2, 2001, ss. 180-197.
• Allee, Verna. The Knowledge Evolution: Expanding Organizational Intelligence, Boston: Butterworth-Heinemann, 1997.
• Barber, Benjamin. Güçlü Demokrasi: Yeni Bir Çağ İçin Katılımcı Siyaset, Çev: Mehmet Beşikçi, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1995.
• Bernstein, Paul. Workplace Democratization: Its Internal Dynamics, New Jersey: Transaction Books, 1983.
• Birch, Anthony H. The Concepts and Theories of Modern Democracy, London, New York: Routledge, 1993.
• Boon, Ooi Keng, Veeri Arumugam, Mohammad Samaun Safa, Nooh Abu Bakar. “HRM and TQM: Association with Job Involvement”, Personnel Review, Vol. 36 No. 6, 2007.
• Can, Halil. Organizasyon ve Yönetim, Ankara: Adım Yayıncılık, 1992.
• Cassar, Vincent. “Can Leader Direction and Employee Participation Co-exist? Investigating Interaction Effects Between Participation and Favorable Work-Related Attitudes Among Maltese Middle - Managers”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 14, No. 1, 1999.
• Davis, Keith. İşletmede İnsan Davranışı (Örgütsel Davranış), Çev: Kemal Tosun, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, 1988.
• Demir, Ömer, Mustafa Acar, Sosyal Bilimler Sözlüğü, Ankara, Vadi Yayınları, 2002.
• Dicle, Atilla. Endüstriyel Demokrasi ve Yönetime Katılma, Ankara: ODTÜ Yayını, 1980. Dicle, Ülkü. Bir Yönetim Aracı Olarak Örgütsel Haberleşme, Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, 1974.
• Dilber, Mustafa. Yönetsel ve Örgütsel Etkiliğe Davranışsal Yaklaşım, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 1976.
• Dinçer, Ömer. “Bir Örgütsel Davranış Tarzı Olarak Kararlara Katılma: Kavramsal Bir Model”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 4, Sayı 1-2, 1987, ss. 437-457.
• Douglas, McGregor. The Human Side of Enterprise, New York: McGraw-Hill, 1960, s. 91. Drucker, Peter F. Gelecek İçin Yönetim: 1990’lar ve Sonrası, Çev: Fikret Üçcan, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1993.
• Erdem, Ramazan ve Sıdıka Kaya. “Zaman Yönetimi”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, Nisan, 1998, ss. 99-120.
• Efil, İsmail. İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, İstanbul: Alfa Yayınları, 2002.
• Eren, Erol. Yönetim Psikolojisi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, 1993.
• Eren, Erol. Yönetim ve Organizasyon, İstanbul: Beta yayınları, 1996.
• Erstad, Margaret. “Empowerment and Organizational Change”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol. 9, No. 7, 1997, ss. 325-333.
• Fişek, Kurthan. Yönetime Katılma, Ankara: TODAİE Yayını, 1975.
• Francis, G. James & Gene Milborn. Human Behavior in the Work Environment, Managerial Perspective, California: Goodyear Publishing, 1980.
• Gournay, Bernard. Yönetim Bilimine Giriş: Çağdaş Toplumlarda Kamu Yönetimi, Çev: İhsan Kuntbay, Ankara: TODAİE Yayınları, 1971.
• Güçlü, Mehmet. Fatih Yenel. “Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nde İş Akımı”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 4, 1998, ss. 22-29.
• Hicks, Herbert G. Örgütlerin Yönetimi: Sistemler ve Beşeri Kaynaklar Açısından, Çev: Osman Tekok, Aytek Bintuğ, Birol Bumin, Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi İşletme Yönetimi Kürsüsü, 1977.
• Hodgetts, Richard M. Management: Theory, Process and Practice, Chicago: Dryden Press, 1982.
• İncir, Gülten. Çalışanların İş Doyumu Üzerine Bir İnceleme, Ankara: MPM Yayınları, 1990.
• Karakoç, Nihat. “Örgütsel İletişim ve Örgütsel Zaman Arasındaki İlişkiler”, Kurgu, Sayı 6, Haziran, 1989.
• Kassalow, Everett M. “Industrial Democracy and Collective Bargaining: A Comparative View”, Labour and Society, Vol. 7, No. 3, 1982, ss. 209-229.
• Lammers, C. F. “Organizasyonlarda İki Demokratikleşme Kavramı: Özyönetim ve Yönetime Katılma”, Çev: Tomris Somay, Yönetim Dergisi, Yıl 2, Sayı 7, 1978.
• Margulies, Newton & Stewart Black. “Perspectives on the Implementation of Participative Approaches”, Human Resource Management, Vol. 26, No. 3, 1987.
• McCrain, Roger A. “Emprical Implications of Worker Participation in Management”, Participatory and Self Managed Firms, Evaluating Economic Performance, Der: Derek C. Jones & Jan Svejnar, Lexington: Lexington Books, 1982.
• Mitchell, Terence R. “Motivation and Participation: An Integration”, Academy of Management Journal, Vol. 16, No. 4, 1973, ss. 670-679.
• Ordway, Tead. Democratic Administiration, New York: New York Association Press, 1945.
• Özalp, İnan. İşletmelerde Yönetim, Eskişehir: Baytaş Yayınları, 1985.
• Özçer, Sema. Verimliğe Etkileri Açısından Sanayi İşletmelerinde Örgüt Yapıları ve Liderlik Biçimleri, Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, 1988.
• Pateman, Carole. Participation and Democratic Theory, Cambridge: Cambridge University Press, 1970.
• Polatoğlu, Aykut. Kamu Yönetimi: Genel İlkeleri ve Türkiye Uygulaması, Ankara: Metu, 2001.
• Preston, Lee & James E. Post. “The Third Managerial Revolution”, Academy of Management Journal, Vol. 17, No. 3, September, 1974.
• Sabuncuoğlu, Zeyyat ve Melek Tüz. Örgütsel Psikoloji, Bursa: Ezgi Kitabevi, 1995.
• Sagie, Abraham, Meni Koslowsky. Participation and Empowerment in Organizations, London: Sage Publications, 2000.
• Süral, Nurhan. “2822 Sayılı Yasada Barışçı Çözüm Yolları”, İş Hukuku Dergisi, C. III, S. 1, Ocak-Mart, 1993.
• Tamer Koçel, İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Yayınları 2003.
• Tremplay, Michel & Alain Roger. “Career Plateauing Reactions: The Moderating Role Of Job Scope, Role Ambiguity and Participation Among Canadian Managers”, International Journal Of Human Resource Management, Vol. 15, No. 6, September, 2004.
• Troutt, M., D. Jesus, A. Ponce de Leo, D. N. Bateman. “The Interplay Between Quality Improvement Principles and The Employee Communication Process”, Benchmarking: An International Journal, Vol. 2, No. 4, 1995, ss. 51-60.
• Ülgen, Hayri. İşletmelerde Organizasyon İlkeleri ve Uygulaması, İstanbul: Gençlik Basımevi, 1990.
• Wankel, Charles A., James Stoner. Management, New Jersey: Prentice Hall, 1986.
• Williams, John, Steven Eggland. Örgütlerde İletişim, Çev: Yılmaz Büyükerşen, Hikmet Seçim, Ali Atıf Bir, Şan Özalp, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 1991.
• Yalçındağ, Selçuk. “Saydam ve Dürüst Belediyecilik”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 4, Sayı 1, Ocak, 1995, ss. 15-29.