ARKEOLOJİK ÇAĞLARDA ANADOLU'DA MÜZİK

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 1, 285 - 298, 28.06.2018

Burak Karaağaç

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.437695

Cited By: 1

Öz

20. yüzyılın ortalarında
başlayarak günümüze kadar geçen süreç içinde yürütülen arkeolojik kazı
çalışmaları;  Türkiye’de müzik tarihi açısından
çok önemli belge ve bilgilere ulaşılmasını sağlamıştır. Elde edilen çok sayıda
ve çeşitlilikteki yazılı ve görsel materyaller, bilinen müzik tarihini
değiştirecek niteliktedir. Anadolu’da elde edilen belge ve
bilgilerin tarihsel derinliği ve çeşitliliği, müzik tarihi açısından dünyada
eşine az rastlanan bir merkezin varlığını ortaya çıkarmıştır. Bu belgelerin
ışığında yazdığım bu makalede topladığım veriler kaynak kitapların yansıra
müzelerde sergilenen parçalar ve sergi alanında bulunmayıp müze envanterlerinde
bulunan ve müze depolarına izinle inerek teker teker yaptığım araştırmalar
sonucu oluşmuştur. Fakat en büyük sorun bu müzelerin depolarına inmek için T.C.
Kültür Bakanlığı Müzeler Genel Müdürlüğü'nün desteği ile olmuştur. Bu izinler
alındıktan sonra bulduğum enstrümanların nasıl çalındığı fikri de Yanımda müze
depolarında inerken yardımcı olan arkeolog uzmanlar ya da müze müdürleri
tarafından çözülmüştür. Bu makalede yer alan bilgiler yaklaşık M.Ö.12 bin yıl
öncesi Arkeolojik çağlardaki Türkiye’nin, müzik kültürünü, M.S.395 yılına kadar dört farklı başlık altında incelemesi üzerine oluşmuştur.
Makale; Neolitik - Kalkolitik Çağlar(M. Ö. 10 000 / 12 000 – 3.000),
Eski Tunç Çağı(M.Ö. 3.000–2.000), Asur Ticaret Kolonileri – Hitit
Çağları(M.Ö. 2.000 – 1.190), Demir ve Roma Çağları(M.Ö. 1.190 – M.S. 395) üzerine
yapılan çalışmalarla, görsel resimler ve elde edilen veriler de kullanılarak
bilimsel ölçüde tarihe ışık tutmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anadolu’da Müzik Tarihi, Neolitik - Kalkolitik Çağlar, Eski Tunç Çağı, Asur Ticaret Kolonileri – Hitit Çağları, Demir ve Roma Çağları

MUSIC IN ANATOLIA IN ARCHAEOLOGICAL TIMES

Öz

Archaeological
excavations carried out from the middle of 20th century to the present day;
have caused to achievement of very important information and documents about
Turkish Music History. The resulting large number and diversity of written and
visual materials have the characteristics of changing the known history of
music. Historical depth and diversity of the documents and information obtained
in Anatolia; has revealed the existence of a rare and important central about
the music history. These documents that caused me to write this article are;
the written sources that I’ve collected and displayed sources in the museums
and taking place in the depot of the museums that can be seen with permission.
The problem of permission for the depots is solved with the support
of General Directory of the Museums of the Ministry of
Culture.  The archaeologists who worked with me by the
permission  and some museum managers helped me about the way of
playing some old instruments. With the assistance of information taking place
in this article; I’ve researched  the age of Turkish Musical Culture
from BC 12000 to  AC 395 under four basic headlines. The first is
Neolithic - Chalcolithic Ages (BC. 10 000/12 000 - 3.000), the second is Early
Bronze Age (BC.3000 to 2000), the third is Assyrian Colonies – Hittite Ages
(BC. 2,000 - 1,190) and the forth and last is Assyrian Colonies – Hittite Ages
(BC. 2,000 - 1,190).  The visual pictures and information about these
four ages helped to clarify the history of music scientifically.

Anahtar Kelimeler

Music History in Anatolia, Neolithic - Chalcolithic Ages, the Early Bronze Age, Assyrian Colonies - Hittite Ages Iron and Roman Ages

Kaynakça

• Akurgal Ekrem (1995), Hatti Ve Hitit Uygarlıkları, Yaşar Eğitim Ve Kültür Yayınları, İzmir.
• Alp Sedat (1999), Şarkı, Müzik Ve Dans, Kavaklıdere Kültür Yayınları, Ankara.
• Bachmann Werner (2011), Anadolu’nun Tarih Öncesi Müzik Arkeolojisi, sayfan95-97, Tarihsel Süreç İçinde Türkiye’de Müzik Kültürü, Atatürk Kültürü Merkezi, Ankara.
• Bayburtluoğlu Cevdet (1982), Arkeoloji, T.C. Kültür Ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Belli Oktay (2000), Türkiye Arkeolojisi Ve İstanbul Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• Brandau Birgit, Schıckert, Hartmut (2003), Dünya İmparatorluğu, Çev: Nezihe Mertoğlu, Arkadaş Yayınları, Ankara.
• Darga A.Muhibbe (1992), Hitit Sanatı, Akbank Kültür Ve Sanat Kitapları, 56. Baskı, Ana Basım A.Ş., İstanbul.
• Elbaş Oğuz (2010), Hitit Müziği Üzerine Yayınlanmış Bir Konferans Metni, VII. Uluslararası Hititoloji Kongresi, Çorum. Elbaş Oğuz (2011), Türkiye’de Müzik Kültürü, sayfa 5-6, Tarihsel Süreç İçinde Türkiye’de Müzik Kültürü, Atatürk Kültür Merkezi, Ankara.
• Gurney Oliver Robert (2001), Hitiler, Çev. Pınar Arpaçay, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Güvenç Bozkurt (1974), İnsan Ve Kültür, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Hodder Ian (2006), Çatalhöyük Leoparın Öyküsü, YYK Yayınları, İstanbul.
• Karauğuz Güngör (2001), Hitit Mitolojisi, Çizgi Kitabevi Akın Ofset Matbaacılık, Konya.
• Mellaart James (2001), Çatalhöyük -YKY Yayınları, İstanbul.
• Özgüç Tahsin, Akok Marnut (1957), Afşin Yakınındaki Eshab-ı Kehf Külliyesi, Sayı 2, sayfa.11-13, Ankara Üniversitesi Dergisi, Ankara.
• Özgüç Tahsin, Akok Marnut (1958), Horoz Tepe Kazıları, Ankara Üniversitesi Dergisi, Sayı 3, sayfa 7-9, Ankara.
• Picken Laurence (1975), Folk Musical Instruments of Turkey, Oxford University, England.
• Say Ahmet (2003), Müzik Tarihi, Müzik Tarihi Yayınları, Ankara.
• Schirmer Wulf (1982), Hitit Mimarlığı, Çev. Beral Madra, Arkeoloji Sanat Yayınları, İstanbul.
• Umar Bilge (1999), İlk Çağda Türkiye Halkı, İnkılâp Yayınları, İstanbul.
• Ünal Ahmet (2000), Hititler Devrinde Anadolu (2), Arkeoloji Ve Sanat Yayınları, Atlan Matbaacılık, İstanbul.
• Williams Raymond (1993), Kültür, İmge Yayınları, İstanbul.
• Yıldırım Tayfun (2001), Kabartmalı Vazosunda Betimlenen Dans Eden Bir Hititli, Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt: 41, Sayı: 1–2, sayfa 1-7, Ankara.