SINIF EĞİTİMİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ AKADEMİK ERTELEME DAVRANIŞLARI VE ZAMAN YÖNETİM BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 1, 347 - 368, 06.06.2022

Tuğçe Yardım Gizem Engin

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1099730

Öz

Çalışmada sınıf eğitimi öğretmen adaylarının akademik erteleme davranışları ile zaman yönetim beceri düzeylerinin tespit edilmesi ve akademik erteleme davranışı ile zaman yönetim becerileri arasındaki ilişkinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu sebeple araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada örneklem, tabakalı örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Türkiye’deki yedi coğrafi bölgenin her birini temsil eden yedi üniversite rastgele seçilmiştir. Araştırmanın örnekleminde yedi devlet üniversitesinin sınıf eğitimi ana bilim dalında öğrenim görmekte olan 665 öğretmen adayı yer almaktadır. Britton ve Tesser (1991)’ in geliştirdiği, Alay ve Koçak (2002)’ın Türkçe’ye uyarladığı “Zaman Yönetimi Ölçeği” ve “Akademik Erteleme Ölçeği” veri toplama araçlarıdır. Akademik Erteleme Ölçeği” Çakıcı (2003) tarafından geliştirilmiştir. Çalışmada sınıf eğitimi öğretmen adaylarının akademik erteleme davranışına orta düzeyde sahip olduğu belirlenmiştir. Akademik erteleme davranışını en yüksek seviyede gösteren sınıf düzeyi 1. sınıf öğretmen adayları, en düşük seviyede gösteren sınıf düzeyi ise 2. sınıf öğretmen adayları olarak belirlenmiştir. Akademik başarı düzeylerine göre incelendiğinde ise akademik erteleme davranışını en az düzeyde sergileyen grubun akademik başarısı en yüksek olan grup olduğu görülmüştür Araştırmada sınıf eğitimi öğretmen adaylarının zaman yönetim becerileri orta seviyede bulunmuştur. Zaman yönetim becerilerinin sınıf düzeyleri açısından anlamlı bir farklılık oluşturmadığı belirlenmiştir. Yüksek seviyede akademik başarısı olan grubun zaman yönetim becerilerinin de yüksek olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada sınıf eğitimi öğretmen adaylarının akademik erteleme davranışlarının artmasıyla zaman yönetim becerilerinin azaldığı ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Akademik erteleme, Öğretmen adayları, Zaman yönetimi

THE INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN ACADEMIC PROCRASTINATION BEHAVIORS AND TIME MANAGEMENT SKILLS OF CLASSROOM TEACHER CANDIDATES

Öz

In the study, it was aimed to determine the academic procrastination behaviors and time management skill levels of classroom education teacher candidates and to determine the relationship between academic procrastination behavior and time management skills. To this aim, relational survey model is used as research model of the study. Stratified sampling is used as sampling model. Seven universities representing each of the seven geographical regions in Turkey were randomly selected. Sample group of the study consists of 665 teacher candidates studying at classroom teaching departments of seven state universities. “Time Management Scale” and Academic Procrastination Scale” were used as data collection tools in the study. Time Management Scale” was developed by Britton and Tesser (1991) and adapted to Turkish by Alay and Koçak (2002). Academic Procrastination Scale” was developed by Çakıcı (2003). In the study, it was determined that the classroom education teacher candidates have a medium level of academic procrastination behavior. Teacher candidates at first grade showed highest level of academic procrastination whereas teacher candidates at second grade showed lowest level of academic procrastination. Analysis of academic achievement levels indicated that the group with the lowest level of academic procrastination had the highest academic achievement level. The study also revealed that teacher candidates studying at classroom teaching departments had medium level of time management skills and there isn't a significant difference between different grade levels. The groups with high level of time management skill had high level of time management skills. Additionally, it was found that increase in academic procrastination caused a decrease in time management skills.

Anahtar Kelimeler

Academic Procrastination, Preservice Teachers, Time Management

Kaynakça

• Akbay, S. ve Gizir, C. (2010). Cinsiyete göre üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışı: akademik güdülenme, akademik özyeterlik ve akademik yükleme stillerinin rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 60-78.
• Akyürek, M. İ. (2021). Üniversite öğrencilerinin zaman yönetimi becerileri. Yükseköğretim Dergisi, 11(1), 139-147.
• Akyüz, M., Taşkın Yılmaz, F. ve Aldemir, K. (2020). Zaman yönetim becerilerinin akademik başarı ile ilişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(73), 414-424.
• Alay, S. & Koçak, S. (2002). Validity and reliability of time management questionnaire. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 9-13.
• Alay, S. ve Koçak, S. (2003). Üniversite öğrencilerinin zaman yönetimleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 35(35), 326-335.
• Albayrak, E., Yazıcı, H. ve Reisoğlu, S. (2016). Üniversite öğrencilerinde kişilik özellikleri, akademik öz-yeterlik, akademik kontrol odağı ve akademik erteleme. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (38), 90-102.
• Andıç, H. (2009). Üniversite öğrencilerinin zaman yönetimi becerileri ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Aslan, M., Ağıroğlu Bakır, A. ve Umur Erkuş, Z. (2020). Öğretmen adaylarının zaman yönetimi becerileri ile akademik öz-yeterlik algıları arasındaki ilişki. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Dergisi, 2(1), 1-14.
• Atamtürk, E., Çalık Var, E. ve Gökler, R. (2020). Üniversite öğrencilerinin internet bağımlılıkları ve akademik erteleme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sosyal Politika ve Sosyal Hizmet Çalışmaları Dergisi, 1(1), 1-20.
• Ataş Akdemir, Ö. (2019). Academic Procrastination Behaviors of Preservice Teachers in Turkish Context. World Journal of Education, 9(2), 13-21.
• Aydemir, S. (2018). Çalışanlarda erteleme davranışı (işyeri prokrastinasyonu) gelişiminde zaman tuzaklarının etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6), 1031-1040.
• Balkıs, M. ve Duru, E. (2010). Akademik erteleme eğilimi, akademik başarı ilişkisinde genel ve performans benlik saygısının rolü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 159-170.
• Baykut Öteleş, Ş. (2018). Üniversite öğrencilerinin zaman kullanma becerilerinin akademik performans üzerine etkisi: Sakarya üniversitesi örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(8), 12-21.
• Berber Çelik, Ç. ve Odacı, H. (2015). Akademik erteleme davranışının bazı kişisel ve psikolojik değişkenlere göre açıklanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 31-47.
• Bezci, H. (2018). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin zaman yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Britton, B. K. & Tesser, A. (1991). Effects of time-management practices on college grades. Journal of Educational Psychology, 83(3), 405-410.
• Bulut, R. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Davranışlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Bulut, R. ve Ocak. G. (2017). Öğretmen adaylarının akademik erteleme davranışlarını etkileyen etmenler. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 75-90.
• Çağlıyan, V. ve Göral, R. (2009). Zaman yönetimi becerileri: Meslek yüksek okulu öğrencileri üzerine bir değerlendirme. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(17), 174-189.
• Çakıcı, D. Ç. (2003). Lise ve üniversite öğrencilerinde genel erteleme ve akademik erteleme davranışının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çetin, Ş. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin akademik erteleme davranışlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 1-7.
• Dallı, M. ve Pekel, A. (2017). Spor Bilimleri Fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin gelecek zaman algı düzeyleri ile zaman yönetimi davranışlarının bazı değişkenlere göre değerlendirilmesi. Journal of Human Sciences, 14(2), 1420-1434.
• Demir, F. ve Kösterelioğlu, İ. (2015). Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimlerinin incelenmesi. Journal of International Social Research, 8(39), 595-603.
• Demirel, E. T. ve Ramazanoğlu, F. (2005). Yöneticiler açısından etkin zaman yönetimi tekniklerinin değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 4(1), 30-35.
• Deniz, D. (2019). Ortaöğretimde öğrenim gören öğrencilerin zaman yönetimi düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Durmaz, M., Hüseyinli, T. ve Güçlü, C. (2016). Zaman yönetimi becerileri ile akademik başarı arasındaki ilişki. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 5(7), 2291-2303.
• Eerde, W. V. (2003). Procrastination at work and time management training. The Journal of Psychology, 137(5), 421-434.
• Eldeleklioğlu, J. (2008). Ergenlerin zaman yönetimi becerilerinin kaygı, yaş ve cinsiyet değişkenleri açısından incelenmesi. Elementary Education Online, 7(3), 656-663.
• Engin, G. ve Genç, S. Z. (2020). Öğretmen adaylarının akıllı telefon ekran kullanım süreleri ile akademik erteleme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 314-325.
• Ensari, H. (1995). Zaman yönetimi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(7), 97-103.
• Erdem, R., Pirinçci, E., ve Dikmetaş, E. (2005). Üniversite öğrencilerinin zaman yönetimi davranışları ve bu davranışların akademik başarı ile ilişkisi. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 167-177.
• Fidan, Y. (2011). Özel sektör ve kamu yöneticilerinin zaman yönetimi davranışlarının karşılaştırılması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6), 47-74.
• Hacıbalayeva, A. (2017). Lisansüstü öğrencilerinin zaman yönetimi becerilerinin incelenmesi: Ondokuz mayıs üniversitesi ve azerbaycan devlet iktisat üniversitesi karşılaştırması. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• İşcan, S. (2008). Pamukkale üniversitesi öğrencilerinin zaman yönetimi becerilerinin akademik başarıları üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Kağan, M. (2009). Üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışını açıklayan değişkenlerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 113-128.
• Karaoğlu, B. (2015). Erciyes Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinin zaman yönetimi davranışlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi (33. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, Ö. S. ve Odacı, H. (2019). Birey merkezli terapiye dayalı bir psiko-eğitim programı akademik erteleme davranışı üzerinde ne kadar etkili? Bir değerlendirme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(53), 261-295.
• Küçüktop, C. (2018). Spor yapan üniversite öğrencilerinin zaman yönetimi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Misra, R. & McKean, M. (2000). College students' academic stress and its relation to their anxiety, time management, and leisure satisfaction. American Journal of Health Studies, 16(1), 41-51.
• Morgan, A. G., Leech, N. L., Gloeckner, G. W. & Barrett, K. C. (2004). SPSS for ıntroductry statistics use and ınterpretation. London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Özcanlı, D. ve İlgün, S. (2008). Yoğun bakım hemşireliği ve zaman yönetimi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 12(1), 23-25.
• Öztürk Başpınar, N. (2020). Üniversite öğrencilerinin genel erteleme davranışları ile akademik erteleme davranışları arasındaki ilişki, Turkish Studies, 15(2), 1197-1219.
• Sarıkaya Aydın, K. ve Koçak, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin zaman yönetimi becerileri ile akademik erteleme düzeylerinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 17-38.
• Sarıoğlu, A. F. (2011). Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimi ile mükemmeliyetçilik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Satıcı, B. (2020). Üniversite öğrencilerinde duygusal zekâ ile okul doyumu ilişkisinde akademik mükemmeliyetçilik ve ertelemenin sıralı aracılığı. Yaşadıkça Eğitim, 34(1), 28-41.
• Senecal, C., Julien, E., & Guay, F. (2003). Role conflict and academic procrastination: A self‐determination perspective. European Journal of Social Psychology, 33(1), 135-145.
• Sezen, A. (2013). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin zaman yönetimi becerilerinin incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 38, 1-18.
• Solomon, L. J. & Rothblum, E. D. (1984). Academic procrastination: frequency and cognitive-behavioral correlates. Journal of Counseling Psychology, 31(4), 503.
• Tektaş, M. ve Tektaş, N. (2010). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin zaman yönetimi ve akademik başarıları arasındaki ilişki. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 221-229.
• Uçar, H. (2020). Uzaktan eğitimde akademik erteleme davranışını ve akademik erteleyicileri anlamak. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 40-55.
• Vodanovich, S. J. & Seib, H. M. (1997). Relationship between time structure and procrastination. Psychological Reports, 80(1), 211-215.
• Vural, L. ve Gündüz, G. F. (2019). Öğretmen adaylarının akademik erteleme davranışları ile bilişsel farkındalık düzeyleri arasındaki ilişki. Ilkogretim Online, 18(1), 307-330.
• Yeşil, R. ve Şahan, E. (2012). Öğretmen adaylarının akademik işlerini erteleme nedenleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 218-236.
• Yılmaz, A. ve Aslan, S. (2002). Örgütsel zaman yönetimi. CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 25-46.
• Yüksel, M. Y., Sayın, M. ve Dinç, S. (2020). Lise öğrencilerinin akademik erteleme davranışlarının yordanmasında bilişsel esneklik ve ruminasyonun etkisi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (Özel Sayı), 202-218.