BAROK DÖNEM VE BAROK DÖNEM MÜZİĞİNDE FAGOTUN GELİŞİMİ VE KULLANIM ALANLARI

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: Ek, 259 - 272, 19.06.2025

Hande Günalan

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1498175

Öz

Orta çağdan sonra 14. yüzyıl ile 17. yüzyıl arasında devam eden ve Rönesans dönemi olarak adlandırılan bu dönemde Avrupa önemli gelişmeler yaşamıştır. Müzik sadece dini olmaktan çıkmış, toplum kilise baskısı ve otoriterliğinden kurtulma çabalarına girerek kültürel ve sanatsal anlamda egemenliğini ilan etmeye başlamıştır. Rönesans dönemi ile birlikte Avrupa, önemli gelişmeler yaşamıştır. Barok dönem; Rönesans dönemi ile Klasik dönem arasında, 17. yüzyılın ilk yarısı ile 18. yüzyılın ikinci yarısına kadar yaklaşık olarak 150 yıllık bir dönemi kapsamaktadır. Bu dönemde armoni tekniği mükemmele yakın bir gelişme göstermiş, kantat, opera gibi sahne sanatları ön plana çıkmaya başlamış ve senfonik orkestraların da ilk tohumları atılmıştır. Temelinde bir saray müziği olan “Barok” halk tarafından ancak 18. yüzyılda benimsenmiş ve kabul edilmiştir. Bu dönemde sahne sanatlarında yaşanan gelişme ile birlikte ses sanatçılarının daha ön planda tutulması onlara eşlik eden çalgı icracılarının kendilerini ikinci planda görmelerine yol açmıştır. Bunun sonucu olarak çalgı icracıları belli bir virtüöziteye ulaşmak için daha fazla çaba sarf etmişlerdir. Müzikte yaşanan değişimler ve gelişimlerle birlikte çalgı icracılarının bu çabaları bestecileri etkilemiş, besteciler de bu süreci bestelerine yansıtarak çalgı icracıları için daha fazla teknik zorluk içeren besteler yapmışlardır. Böylece önceki yüzyıllara göre çalgılar da mükemmellik kazanmıştır. Tahta üflemeli çalgılar ailesi içinde yer alan fagot da 1500’lü yıllardan itibaren müzikte yaşanan gelişmelerden etkilenerek değişim ve gelişim sürecine girmiş ve çok sesli müziğin içinde yerini almıştır.

Anahtar Kelimeler

Müzik , Barok Dönem , Fagot , Rönesans.

DEVELOPMENT AND USAGE AREAS OF BASSOON IN BAROQUE PERIOD AND BAROQUE PERIOD MUSIC

Öz

After the Middle Ages, Europe experienced significant developments in this period, which continued between the 14th and 17th centuries and is called the Renaissance period. Music ceased to be exclusively religious, society began to declare its sovereignty in cultural and artistic terms by making efforts to get rid of church pressure and authoritarianism. With the Renaissance period, Europe experienced important developments.
The Baroque period covers a period of approximately 150 years between the Renaissance period and the Classical period, from the first half of the 17th century to the second half of the 18th century. During this period, the technique of harmony developed to near perfection, performing arts such as cantata and opera came to the fore and the first seeds of symphonic orchestras were sown. ‘Baroque’, which was basically a palace music, was adopted and accepted by the public only in the 18th century. With the development in the performing arts in this period, vocal artists were prioritised more, which caused the instrumental performers accompanying them to see themselves in the second place. As a result, instrumental performers made more effort to reach a certain virtuosity. Along with the changes and developments in music, these efforts of instrument performers have influenced composers, and composers have reflected this process in their compositions and made compositions with more technical difficulties for instrument performers. Thus, compared to the previous centuries, instruments also gained perfection. The bassoon, which is in the family of woodwind instruments, has also entered a process of change and development influenced by the developments in music since the 1500s and has taken its place in polyphonic music.

Anahtar Kelimeler

Music , Baroque Period , Bassoon , Renaissance.

Kaynakça

• Boran, İ. Şenürkmez, K. (2018). Yıldız, Kültürel Tarih Işığında Çoksesli Batı Müziği, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Büke, A., Sonakın, M.,İ., (2021). Müziği Yaratanlar Barok Dönem, Epsilon Yayınevi, İstanbul.
• Collison, S.vd. (2019). Klasik Müzik Kitabı, Alfa Yayınları, İstanbul
• Delikara, A. (2010). Barok Dönemi Çalgı Müziğinde Seslendirme/ Yorumlama Özellikleri. Fine Arts, 5(4), 199-211. https://doi.org/10.12739/10.12739
• Duman, A. (2009). Fagotun Tarihsel Süreci ve Malcolm Arnold’un Op. 86 Fantezisi Georg Philipp Telemann’ın Fa Minör Sonatı, Eugene Bozza’nın Récıt-Sıcılıenne et Rondu’su, H. Villa-Lobos’un Ciranda Das Sete Notas’ının Teknik ve yapı Bakımından Analizi, Yüksek Lisans Eser Metni, İstanbul.
• Erol, L.İ. (1998). Klasik Müziğe İlgi Duyanlar İçin Kılavuz Kitap, Yurtrenkleri Yayınevi, Ankara.
• Feridunoğlu, L., (2004). Müziğe Giden Yol Genç Müzisyenin El Kitabı, İnkılap Kitabevi, İstanbul.
• Gülmez, S. (2004). Fagot’un Tarihsel Gelişimi ve Teknik Kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• “G.P.Telemann Fagotto solo” https://s9.imslp.org/files/imglnks/usimg/d/db/ IMSLP219447-PMLP363204-Fagotto-solo.pdf
• İlyasoğlu, E., (1999). Zaman İçinde Müzik, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Köksal, A., (2020). Barok Dönüşüm Müziğin Modernleşme Serüveni, Arketon Yayınları, İstanbul.
• Mettler, C. L., (1960). An Analysis of The Bassoon and Its Literature, Master Theses, Eastern Illions University,USA. https://thekeep.eiu.edu/theses/2273
• Mimaroğlu, İ., (2006). Müzik Tarihi, Varlık Yayınları, İstanbul.
• Oyan, S., (2020). Notadan Uygulamaya Barok Müzikte Performans Analizi, Müzik Eğitimi Yayınları, Ankara.
• Sadie, S., (1984). The New Grove Dictionary of Musical Instruments, MacMillan Publishers Limited 3, London.
• Sadie, S., (2001). The New Grove Dictionary of Music and Musicians, New York, Grove.
• Say, A., (2003). Müzik Tarihi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara.
• Say, A., (2022). Müziğin Kitabı, Islık Yayınları, İstanbul.
• Selanik, C., (2010). Müzik Sanatının Tarihsel Serüveni, Doruk Yayımcılık, İstanbul.
• Sümer, F., (1997). Fagot’un Tarihsel Gelişimi Üzerine Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Şentürk, S.,R., (2022). Barok Dönemin Müziğe Getirdiği Yenilikler, Eğitim Yayınevi, İstanbul.
• Talbot, M., (1977). Vivaldi, J. M. Dent & Sons LTD, London, Toronto and Melbourne.