SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS PROGRAMLARININ YÜKSEKÖĞRETİM KURULU’NUN YETKİ DEVRİ ÖNCESİNDEKİ DURUMU

Yıl 2024, , 1719 - 1741, 27.09.2024

Gülten Yıldırım , Çiğdem Baki Pala

https://doi.org/10.24315/tred.1446713

Öz

Sosyal bilgiler öğretmen yetiştirme programlarını içerik açısından değerlendirmeyi amaçlayan çalışmalar incelendiğinde, bu çalışmaların ya YÖK'ün çerçeve programının betimsel bir değerlendirmesini sunduğu ya da eski programla veya başka bir referans kaynakla karşılaştırmalı bir inceleme sağladığı görülmektedir. Programların değerlendirilmesine yönelik yapılan çalışmalarda ise farklı paydaşların deneyim ve bakış açıları ele alınmaktadır. Ancak YÖK’ün üniversitelere verdiği program değişiklik yapma yetkilerini nasıl kullandıklarına dair araştırmaya rastlanmamıştır. Bu araştırma, yetki devri öncesinde YÖK tarafından üniversitelere programlarda değişiklik yapılması konusunda tanınan sınırlı serbestliğin nasıl uygulandığını, bu dönemde sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programlarının içerik açısından nasıl yapılandırıldığını incelemeyi ve bu programlarla ilgili sorunları tespit etmeyi amaçlamaktadır. Betimsel tarama modelinde yürütülen araştırmanın çalışma evrenini 53 eğitim fakültesinin sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programları oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama tekniği olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre 19 üniversite YÖK (2007) çerçeve programındaki zorunlu dersleri hiçbir değişiklik yapmadan uygulamıştır. AKTS kredileri açısından ise üniversiteler arasında önemli farklılaşmalar mevcuttur. Üniversitelerin programlarına ekledikleri seçmeli ders sayıları 7 ile 57 arasında değişmektedir. Programlarda en çok sosyal bilimler alanıyla ilgili seçmeli dersler yer almakta, bunlar içerisinde ise en çok tarih ve coğrafya disiplinlerine ait dersler bulunmaktadır. Programlarda, derslerin uygun olmayan dönemlerde sunulması, tekrarlayan derslerin ya da içeriğin bulunması, zorunlu seçmeli uygulaması gibi sorunların varlığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programı, Öğretmen eğitimi, Program geliştirme, Sosyal bilgiler eğitimi

Kaynakça

• Adler, S. (2008). The education of social studies teachers. L. S. Levstik ve C. A. Tyson (Ed.). Handbook of research in social studies education (s. 329-351). Taylor ve Francis e-Library. ISBN 0-203-93022- 3.
• Akarsu, A. H., Yılmazer, A. ve Geçit, Y. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen eğitimi programlarının yapısı: 2006-2018 programlarının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 56, 23-60. DOI: 10.21764/ maeuefd.556902
• Akhan, N. E. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler lisans programı üzerine düşünceleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 32, 267-289. 20.10.2017 tarihinde http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2735 adresinden alınmıştır.
• Ata, B. (2007). Yeni sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programının ilköğretim 2005 sosyal bilgiler dersi 6 7 sınıflar öğretim programı açısından değerlendirilmesi. I. Uluslararası Bilim Çalıştayı (Prof. Dr. Suzan ERBAŞ Anısına), Çanakkale. 20.10.2017 tarihinde http://etarih.com/DERNEK/yayin/030yenisos.bil.program.pdf adresinden alınmıştır.
• BM. (2017). Resolution adopted by the General Assembly on 6. July 2017. A/RES/71/313. 04.11.2017 tarihinde https://undocs.org/A/RES/71/313 adresinden alınmıştır.
• Bowen, G. A. (2009), Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, Vol. 9 No. 2, pp. 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Çelikkaya, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programındaki derslerin öğrenilme düzeyleri (öğretmen adaylarının öznel algıları). Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6 (2), 300-315. ISSN: 1308- 1659.
• Çiydem, E., ve Kaymakcı, S. (2021). Türkiye’de sosyal bilgiler dersinin yönelimi üzerine bir değerlendirme. İnsan ve insan, 8(27), 179-207. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.818742
• Çoban, A. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı: Betimsel Bir Karşılaştırma. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 27-46.
• Darling-Hammond, L. (2017). Teacher education around the world: What can we learn from international practice? European Journal of Teacher Education, 40 (3), 291-309, DOI: 10.1080/02619768.2017.1315399.