Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin ve mesleki doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 4, 809 - 823, 20.12.2019

Bünyamin Çetinkaya , Fikret Gülaçtı , Zeynep Çiftçi Mücahit Kağan

https://doi.org/10.24315/tred.529759

Cited By: 7

Öz

Bu araştırma, öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin ve mesleki
doyumlarının cinsiyet, yaş, medeni durum, algılanan gelir düzeyi, branş,
mesleki kıdem, lisansüstü eğitim yapma isteği, mezuniyet, görev yaptığı kademe,
kadro durumu değişkenleri ile aralarındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla
yapılmıştır.  Araştırmanın örneklemini
okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 328 öğretmen (187’si
kadın 141’i erkek) oluşturmaktadır. Araştırma bulgularını elde etmek için Yaşam
Boyu Öğrenme Eğilimleri Ölçeği, Mesleki Doyum Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu
kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme
eğilimleri tüm alt boyutları cinsiyet değişkenine göre anlamlı düzeyde
değişmektedir, tüm alt boyutlarda kadınların ortalaması erkeklerin
ortalamasından daha fazladır. Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri alt
boyutu olan yaşam boyu öğrenmeyi düzenleyememe alt boyutu ile algıladıkları
gelir düzeyi arasında anlamlı düzeyde bir farklılık vardır. Öğretmenlerin yaşam
boyu öğrenme eğilimleri alt boyutlarından motivasyon, sebat ve merak yoksunluğu
ile lisansüstü eğitim yapma isteği arasında anlamlı düzeyde bir ilişki vardır.
Diğer alt boyut olan yaşam boyu öğrenmeyi düzenleyememe ve mesleki doyum ile
lisansüstü eğitim yapma isteği değişkeni arasında anlamlı bir ilişki
bulunamamıştır. Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimi alt boyutu olan sebat
ile mezuniyet durumu değişkeni arasında anlamlı bir farklılık vardır.
Öğretmenlerin mesleki doyumları da cinsiyet değişkenine göre anlamlı düzeyde
değişmektedir.

Anahtar Kelimeler

yaşam boyu öğrenme, meslek

Kaynakça

• Akkan. Ö. (2008). Milli eğitime bağlı meslek okullarında görev yapan öğretmenlerin iş tatmini. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul
• Akkoyunlu. B. (2008). Bilgi okuryazarlığı ve yaşam boyu öğrenme. 8. Uluslararası Eğitim Teknolojileri Konferansında (IETC) sözlü olarak sunulmuştur. Eskişehir. Anadolu Üniversitesi.
• Akkuş. O. (2010). Rehberlik araştırma merkezlerinde görevli rehber öğretmenlerin iş doyum düzeylerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Avrupa Komisyonu. (2002). European report on quality indicators of lifelong learning. Fifteen quality indicators. European Commission. Directorate General for Education and Culture. Brussels.
• Ayaz. C. (2016). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Mardin İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi. Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Bartın.
• Ayra. M. ve Kösterelioğlu. İ. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin mesleki öz yeterlik algıları ile ilişkisi. NWSA-Education Sciences. 10(1). 17-28.
• Bhat. R. K. ve Zargar. S.R. (2015). Job satisfaction of male and female teacher at primary level of district Shopian. Kashmir. Researcher. 7(2).16-19
• Biçer. M. (2013). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki doyumları ile kişilik tipleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Bota. O. A. (2013). Job satisfaction of teachers. Procedia- Social and Behavioral Science. 83. 634-638
• Brahmi. A. F. (2007). Medical student’s perceptions of lifelong learning at ındiana university school of medicine. Unpublished doctoral dissertation. Indiana University. USA.
• Bulu. B. (2016). Özel ve resmi özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin iş doyum düzeylerinin karşılaştırılması. İstanbul Aydın Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Çakan. B. K. (2013). Konut sektöründe beyaz yaka çalışanların iş doyumu ve duygusal zekâlarının yaşam doyumu üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Çam. E. ve Üstün. A. (2016). Öğretmenlerin mesleki tutumları ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasındaki ilişkisi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(1). 459-476.
• Çubukçu. Z. (2011). Yaşam boyu öğrenmenin gereği olarak bilgi ve iletişim teknolojileri. NWSA: Education Sciences. 6 (1). 1023-1038.
• Demiray. R. ve Karadeniz Ş. (2008). İlköğretimde yaşam boyu öğrenme için bilgi okuryazarlığı becerilerinin geliştirilmesi. Cypriot Journal of Educational Sciences. 2 (6). 89-119.
• Demirel. M. ve Yağcı. E. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının yaşam boyu öğrenmeye ilişkin algıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Özel Sayı 1. 100-111.
• Dervişoğulları. M. Tutkun. Ö F. ve Dervişoğulları M. (2016). İmam hatip ortaokul ve liselerinde görev yapan öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme. Route Educational and Social Science Journal. 3(5). 205-205.
• Diker Coşkun. Y. (2009). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Diker Coşkun. Y. ve Demirel. M. (2012). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 42. 108-120.
• Dikmen. Y., Uslu Yuvacı. H. ve Erol. F.(2017). Tıp fakültesi öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Journal of Human Sciences. 14(3). 2399-2408.
• Durak. S. (2009). Anadolu ve genel liselerde çalışan öğretmenlerin iş tatmini ve sosyal destek düzeylerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Ehtiyar. R. (1996). Otel işletmelerinde çalışan personelin tatmini. Verimlilik Dergisi. 17.
• Ekinci. Y. (2006). İlköğretim okul yöneticilerinin sosyal beceri düzeylerine göre öğretmenlerin iş doyumu ve iş stresinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Gaziantep.
• Ekşioğlu. S.. Tarhan. S.. ve Gündüz. H. Ç. Yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile özyetkinlik beklentisi ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 25(5). 1925-1940.
• Erdoğan. D. G. (2014). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerine etki eden faktörler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Bolu.
• Ergün. S. ve Cömert Özata S. (2016). Okul öncesi öğretmenliği bölümüne devam eden öğrencilerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri. International Journal of Human Sciences.13(1). 1851-1861.
• Gencel Evin. İ. (2013). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme yeterliklerine yönelik algıları. Eğitim ve Bilim. 170(38). 238-252.
• Gencer. A. (2002). Öğretmenlerin iş doyumu ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler (Yayımlanmış doktora tezi). Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eskişehir.
• Güzel. H. (2017a). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. INES The Journal of International Education Science. 10. 312-325.
• Güzel. H. (2017b). Lise öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Social Science ( Jasss). 56. 23-35
• Güzel. H. (2017c). Lise öğrencilerinin akademik öz-yeterlik inanç düzeylerinin internet kullanımı ve bazı değişkenler açısından İncelenmesi. The Journal of International Education Science (İNES) 11.225-245.
• İncir. G. (1985). Çalışanların motivasyonuna genel bir bakış. Ankara: MPM Yayınları.
• İzci. E. ve Koç. S. (2012). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenmeye ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 5(9). 101-112 .
• Kadıoğlu. F. (2014). Psikolojik danışmanların (rehber öğretmenlerin) mesleki doyum ile kendine saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü . İstanbul.
• Kağan. M. (2005). Devlet ve özel ilköğretim okulları ile rehberlik ve araştırma merkezlerinde çalışan rehber öğretmenlerin iş doyumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Karaduman. A. ve Tarhan. S. (2017). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile özyeterlik algıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Journal of Human Sciences. 14(1). 355-375.
• Karakuş. C. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin denetim inançları ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Konya Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Konya.
• Karakuş. C. (2013). Meslek Yüksek Okulu öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme yeterlilikleri. Journal of Research in Education and Teaching. 2(3). 4.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi, Ankara, 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd.
• Kaşkaya. A. (2013). Okul ve öğretmen içerikli sinema filmlerinin öğretmen adaylarının pedagojik inançları ve eleştirel yansıtma becerileri üzerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Kılıç. Ç. (2014). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenmeye yönelik algıları. Journal of Research in Education and Teaching. 3(4) . 79-87.
• Kozikoğlu. İ. (2014). Üniversite ve Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme yeterliklerinin incelenmesi. Journal of Instructional Technologies ve Teacher Education.3(3). 29-43.
• Köksal. N. ve Çöğmen. S. (2013). Pre-service teachers as lifelong learners: University facilities for promoting their professional development. Eurasian Journal of Educational Research. 53. 21-40.
• Kuzgun. Y. (2000). Meslek danışmanlığı. kuramlar ve uygulamalar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kuzgun. Y. ve Bacanlı. F. (2005). PDR’de Kullanılan Ölçekler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.c.1. 84-85.
• Kuzgun. Y.. Sevim. A. S.. ve Hamamcı. Z. (1999). Mesleki doyum ölçeği’nin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2(11). 14-18.
• Kuzu. S. Demir. S. ve Canpolat. M. (2015). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama. 11(4). 1089-1105.
• Lambeir. B. (2005). Education as liberation: The politics and techniques of lifelong learning. Educational Philosoph and Theory.37(3). 349-355.
• Locke. E. A. (1976). The nature and causes of job satisfaction: Handbook of industrial and organizational psychology. Chicago: Rand McNally.
• MEB (2006). MEGEP. Türkiye’nin başarısı için itici güç: Hayat boyu öğrenme politika belgesi.
• MEB (2009). Türkiye hayat boyu öğrenme strateji belgeseli-Yüksek planlama kurulu. Ankara; Milli Eğitim Bakanlığı.
• Mersin. Y. (2007). Din görevlilerinde mesleki doyum. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
• Mertler. C. A. (2002). Job satisfaction and perception of motivation among middle and high school teachers. American Secondary Education. 31(1). 43-53. Oral. B. ve Yazar. T. (2015). Öğretmen Adaylarının Yaşam Boyu Öğrenmeye İlişkin Algılarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi.14 (52). 1-11
• Öğretmen. H. (2013). Mobbingin iş doyumuna etkisi: mersin ili tarsus ilçesinde görev yapan öğretmenler üzerine bir araştırma. Çağ Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin.
• Sadık. Ö. (2014). Sınıf öğretmenlerinin maruz kaldıkları yıldırma davranışları algıladıkları sosyal destek ve mesleki iş doyumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Savuran. Y. (2014). İngilizce Öğretmen Adaylarının Mentorlarına Kıyasla Yaşam Boyu Öğrenme Becerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Ankara
• Schultz. D. P.. ve Schultz. S. E. (1990). Psychology and industry today. New York: Macmillan
• Simmermon. W. J. (2009). A study of a two- year college and how ıt fosters life-long learning and empowerment. Unpublished doctoral dissertation. University of South Dakota. USA.
• Simpson. J.A. (1972). Today and tomorrow in European adult education. A study of the present.
• Sulu. Özcan (2018). Sınıf Öğretmenlerinin Bağlanma Stilleri İle Meslek Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Şahin. H. ve Dursun. A. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin iş doyumları: Burdur örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9 (18). 160-174.
• Şahin. M. Akbaşlı. S. ve Yelken Yanpar. T (2010). Key Competences for lifelong learning; The case of prospective teachers. Educational Research and Review. 5 (10). 545-556.
• Tekin. Ç.. Bozkır. Ç.. Sazak. Y.. ve Özer. A. (2014). Malatya il merkezinde çalışan aile hekimleri ile aile sağlığı elemanlarının. aile hekimliği uygulaması hakkındaki görüşleri. iş doyumu düzeyleri ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi. 19 (3). 135-139.
• Uslu. M. (1999). Resmi eğitim kurumlarında çalışan psikolojik danışma ve rehberlik uzmanlarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin danışmanların denetim odağı ve bazı değişkenlere göre karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya
• Üzümcü. B. ve Müezzin. E.(2018). Öğretmenlerin bilişsel esneklik ve mesleki doyum düzeyinin incelenmesi Investigation of the Level of Cognitive Flexibility and Job Satisfaction of Teachers. Journal of Education. 8 (1). 8-25.
• Yaman. F. ve Yazar. T. (2015 ). Öğretmenlerin Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimlerinin İncelenmesi( Diyarbakır İli Örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi. 23 (4). 1553-1566.
• Yeşilyaprak. B. (2006). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yeşilyaprak. B. (2010). Eğitimde Rehberlik Hizmetleri. Ankara: Nobel Yayın.
• Yıldız. B. (2013). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin iş stresi. örgütsel bağlılık ve iş doyumuna yönelik algılarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).Maltepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul
• Yılmaz. M. (2016). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13 (35). 253-262.
• Zunker. V. G. (1994); Career Counseling - Applied Concepts of Life Planning. Brooks/Cole Publishing Co. 66-67.