Sınıf Öğretmenliği Eğitiminin Niteliğinin Artırılmasına Yönelik Öğretmen Adayları ve Öğretim Elemanı Görüşleri

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 4, 847 - 868, 20.12.2019

Ruhan Karadağ Yılmaz Mehmet Öner

https://doi.org/10.24315/tred.533604

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenliği
eğitiminin niteliğinin artırılmasına yönelik öğretmen adayları ve öğretim
elemanlarının görüşlerini belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi
benimsenmiş; veriler sınıf öğretmenliği programına kayıtlı 20 son sınıf
öğrencisi ve sınıf öğretmenliği programında derse giren 10 öğretim elemanıyla
yapılan görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Öğretmen adaylarının ve öğretim
elemanlarının görüşlerini ortaya çıkarmak amacıyla nitel araştırma veri toplama
tekniklerinden yarı-yapılandırılmış görüşmeler yapılmış, betimsel analiz
tekniğinden yararlanılarak toplanan verilerin analizi gerçekleştirilmiştir.
Araştırma sonucunda elde edilen bulgular son yıllarda sınıf öğretmenliği
programına yerleşen öğrencilerin profilinde akademik nitelik bağlamında düşüş
yaşandığını, sınıf öğretmenliği programına yerleşen öğrencilerin yarısından
fazlasının bölümü severek ve isteyerek tercih etmediğini, programda sınıf
öğretmenliğine katkısı olmayan derslerin fazla olduğunu ve verilen derslerin
dağılımının ve içeriğinin düzensiz olduğunu ortaya çıkarmıştır. Ayrıca alanında
uzman öğretim elemanı yetersizliği yaşandığı, sınıf mevcutlarının kalabalık
olduğu, öğretmen adaylarının atama kaygısı yaşadığından derslerden verim
alamadığı araştırmanın önemli diğer sonuçları arasındadır. Sınıf öğretmenliği
eğitiminin niteliğinin artırılmasına dönük öğretim elemanları ve öğretmen
adaylarının önerilerine bakıldığında sınıf öğretmenliği programına öğrenci
alımında kriterlerin gözden geçirilmesi ve sınıf öğretmenliği programında ders
geçme not sisteminde değişiklik yapılması gerektiği sıkça vurgulanan görüşler
arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmenliği, öğretmen eğitimi, sınıf öğretmenliği eğitiminin niteliği

Kaynakça

• Adeosun, O. (2011). Teacher education programmes and the acquisition of the 21st century skills: Issues and challenges in Nigeria in CICE 4 Africa—Asia university dialogue for educational development. Report of the International Experience Sharing Seminar (2): Actual Status and Issues of Teacher Professional Development. 103-120.
• Aksu, M., Demir, C. E, Daloğlu, A., Yıldırım, S. ve Kiraz, E. (2010). Who are the future teachers in Turkey. Characteristics of entering student teachers. International Journal of Educational Development, 30(1), 91- 101.
• Akyol, H. (2011). Sınıf öğretmenliği eğitimi: Sorunlar ve öneriler. Eğitimci Öğretmen Dergisi, 2, 11-14.
• Altuner Baskan, G., Aydın, A. ve Madden, T. (2006). Türkiye’deki öğretmen yetiştirme sistemine karşılaştırmalı bir bakış. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 35-42.
• Arslanoğlu, Ö. (2015). An examination of how the theory-practice relationship of pedagogy courses is conceived and perceived by the participants, and how management of education systems and faculties can enhance the quality of teacher education in Turkey. Unpublished doctoral dissertation, Durham University, Durham.
• Ateş, H., & Burgaz, B. (2014) Türkiye, ABD ve Finlandiya öğretmen yetiştirme sistemlerine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri ve Türkiye’deki sistemin geliştirilmesine ilişkin öneriler, Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(4), 1710-1722.
• Aydoğmuş, M. ve Yıldız, M. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen olmak istememelerinin nedenleri. Journal of International Social Research, 9(47), 587-600.Bayındır, N. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının alan ile ilgili kurslara/ eğitimlere ilişkin beklenti durumlarının belirlenmesi. INES Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (5), 395-404.
• Camelia, S. & Elisabeta, P. M. (2013). Initial teacher training in Romania - a critical view. 5th International Conference EDU-WORLD 2012 - Education Facing Contemporary World Issues. Procedia - Social and Behavioral Sciences 76: 780 – 784.
• Calderhead, J. (2001). International experiences of teaching reform. In V. Richardson (Ed.) Handbook of research on teaching (4th Ed.). Washington, DC: American Educational Research Association.
• Can, E. (2017). Öğretmenlik mesleği: mevcut durum ve uygulamalar. Eğitime farklı bakış. Babaoğlan, E., Kıral, E. Çilek, A ve Güçlü Yılmaz, F. (Eds.). Ankara: Eyuder Yayınları.
• Craig, H. J., Kraft, R. J: & Plessis, J. (1998). Teacher Development. Making an Impact. Usaıd, Advancıng Basıc Educatıon And Lıteracy Project. https://people.umass.edu/educ870/teacher_education/Documents/Craig-book.pdf adresinden 20.01.2019 tarihinde alınmıştır.
• Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
• Çoban, A. (2011). Sınıf öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 28-45.
• Demircan, C. (2007). “Okul deneyimi II dersine yönelik öğrenci görüşlerinin incelenmesi (mersin üniversitesi örneği)”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 119-132.
• Desimone, L. (2009). Improving impact studies of teachers’ professional development: Toward better conceptualizations and measures. Educational Researcher, 38(3), 181-199.
• Dilshad, M. & Iqbal, H. M. (2010). Quality indicators in teacher education programmes. Pakistan Journal of Social Sciences (PJSS), 30(2), 401-411.
• Dilshad, R. M. (2010). Assessing quality of teacher education: A student perspective. Pakistan Journal of Social Sciences (PJSS) 30(1), 85-97.
• Elma, C. ve Ergen, Y. (2016). Yeni mezun sınıf öğretmenlerinin sınıf öğretmeni yetiştirme programına ilişkin görüşleri. Kesit Akademi Dergisi, 2 (4), 185-211.
• Arslanoğlu, Ö. (2015). An Examination of How The Theory-Practice Relationship of Pedagogy Courses is Conceived and Perceived by The Participants, and How Management of Education Systems and Faculties can Enhance The Quality of Teacher Education in Turkey. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Durham University, Durham.
• Ergün, M., T. Duman, R. Kıncal & S. Arıbaş. (1999). İdeal bir öğretim elemanının özellikleri. Afyon Kocatepe University Journal of Social Science, 3, 1-19.
• Hanushek, E. A., Kain, J. F. & Rivkin, S. G. (2004). Why public schools lose teachers. Journal of Human Resources, 39(2), 326-354.
• Hattie, J. (2009). Visible learning a synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement. London: Routledge.
• Hoban, G.F. (2004). Seeking quality in teacher education design: A four-dimensional approach. Australian Journal of Education, 48 (2), 117-133.
• Işık, A., Çiltaş, A. ve Baş, F. (2010). Öğretmen yetiştirme ve öğretmenlik mesleği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 53-62.
• Jamil, H. (2014). Teacher is matter for education quality: A transformation of policy for enhancing the teaching profession in Malaysia. Journal of International Cooperation in Education, 16(2), 181-196.
• Kahramanoğlu, R. ve Ay, Y. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının özel alan yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından analizi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2), 285-301.
• Kaya, V. H., Polat, D. ve Karamüftüoğlu, İ. O. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmen yetiştirme ile ilgili görüşlerinin belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 30, 569-584.
• Kennedy, M. M., Ahn, S., & Choi, J. (2008). The value added by teacher education. In Cochran-Smith M., Feiman Nemser S., & McIntyre D. J. (Eds). Handbook of research on teacher education: enduring questions in changing contexts (pp. 1247- 1271). New York: Routledge/Taylor Francis & The Association of Teacher Educators.
• Kılınç, A. ve Gödek Altuk, Y. (2010). “Sınıf öğretmeni adaylarının okul deneyimi derslerine yönelik tutumları”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(19), 41-70.
• Koyuncu, F. (2016). Eğitim izleme raporu 2015–16: “Öğretmenler” arka plan raporu. Eğitim Reformu Girişimi. http://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2017/03/EIR2015-16_ArkaPlanRaporu_Ogretmenler_FK.pdf adlı siteden 29.01.2019 tarihinde alınmıştır.
• Menon, M. (2007). An anthology of “best practices” in teacher education. In T. K. S. Lakshmi, K. Rama, Johan Hendrikz). National Assessment and Accreditation Council (NAAC).
• Miles, M. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook, CA: SAGE Publications.
• Ok, A. ve Önkol, P. (2007). Öğretmen yetiştirme programlarındaki öğretmen adaylarının profili. Eğitim ve Bilim, 32(143), 13–25.
• Okçabol, R. (2004). Öğrenci, öğretmen, öğretmen adayı ve öğretim elemanı gözüyle öğretmen yetiştirme!, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Okçabol, R., Akpınar, Y., Caner, A., Erktin, E., Gök, F. ve Ünlühisarcıklı, Ö. (2003). öğretmen yetiştirme araştırması (survey of teacher training). Ankara: Eğitim Sen Yayınları.
• Oktay, A. (1991). Öğretmenlik mesleği ve öğretmenin nitelikleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 187-193.
• Özay Köse, E. (2014). “Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine yönelik öğrenci ve öğretmen-öğretim elemanı tutumları (Erzurum örneği)”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2014), 1-17.
• Özgüngör, S. ve Duru, E. (2015). Course and instructor characteristics distinguishing highest and lowest student ratings of instructors. Eurasian Journal of Educational Research, 61, 118-136.
• Özoğlu, M. (2010). Türkiye’de öğretmen yetiştirme sisteminin sorunları. SETA-Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, 17, 1-37.
• Özsoy, G., Özsoy, S., Özkara, Y. ve Memiş, A.D. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörler. İlköğretim Online, 9(3), 910-921.
• Öztürk, M. ve Yıldırım, A. (2014). Göreve Yeni Başlamış Öğretmenlerin Türkiye’deki Hizmet-öncesi Öğretmen Yetiştirme Hakkındaki Görüşleri. Journal of Teacher Education and Educators, 3 (2), 149-166.
• Saracaloğlu, A. S., Yılmaz, S., Çöğmen, S. ve Şahin, Ü. (2011). “Sınıf öğretmeni adaylarının okul deneyimi dersine ilişkin görüşleri”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22), 15-32.
• Sarıtaş, M. (2007). Determining in what level of the course ‘School Experience 1’ is benefical for preservice teachers. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 121-143.
• Şahin, Ç., ve Kartal, O. Y. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının sınıf öğretmeni yetiştirme programı hakkındaki görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 164-190.
• Taş, İ. D., Kunduroğlu-Akar, T. ve Kıroğlu, E. (2017). Sınıf öğretmenliği lisans programının öğretim üyeleri ve öğretmen adaylarının görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science, 7(3), 578-592.
• TEDMEM (2014). Öğretmen gözüyle öğretmenlik mesleği. Rapor Dizisi: 3 Ankara, 1-66.
• Tom, A.R. (1997). Redesigning teacher education. Albany, NY: State University of New York.
• Topkaya, Y., Tokcan, H. ve Kara, C. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersi hakkında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görüşleri, The Journal of Academic Social Science Studies, 5/7, 663- 678.
• Tunca, N., Alkin-Sahin, S., Oguz, A. & Bahar-Guner, H. O. (2015). Qualities of ideal teacher educators. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 6(2),123-148.
• Turhan, M., Demirli, C. ve Nazik, G. (2012). Sınıf öğretmenlerinin mesleğe adanmışlık düzeyine etki eden faktörler: Elazığ örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 179-192.
• Ubuz, B. ve Sarı, S. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğini seçme nedenleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 113–119.UNICEF (2000). Defining quality. A paper presented at the International Working Group on Education meeting, Florence Italy, June 2000. (Principal researcher: Jeanette Colby).
• Wei, R. C., Andree, A., & Darling-Hammond, L. (2009). How nations invest in teachers. Educational Leadership, 66 (5), 28-33.
• Yavuzer, Y., Dikici, A., Çalışkan, M., & Aytekin, H., (2006). Sınıf öğretmenliği mezunlarının öğretmen yetiştirme programlarından yararlanma düzeylerine ilişkin görüşleri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(32), 35-41.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, A. ve diğerleri. (2017). Türkiye’de Öğretmen Eğitimi ve İstihdamı: Mevcut Durum ve Öneriler. http://www.egitim.hacettepe.edu.tr/belge/OgretmenEgitimi-istihdam_Raporu.pdf adlı siteden 29.01.2019 tarihinde alınmıştır.