60-72 Aylık Çocukların Sosyal Problem Çözme Becerileri ile İlkokula Hazır Bulunuşluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 4, 869 - 891, 20.12.2019

Özgül Polat Şuhra Yağbasan

https://doi.org/10.24315/tred.535621

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60-72
aylık çocukların sosyal problem çözme becerileri ile ilkokula hazır bulunuşluk
düzeyleri arasındaki ilişkinin ve ilkokula hazır bulunuşluk ile sosyal problem
çözme becerilerinin bazı değişkenlere (cinsiyet, anne-baba öğrenim durumu,
sosyo-ekonomik düzey, kardeş sayısı, okul öncesi eğitime devam süresi) göre
incelenmesidir. İlişkisel tarama modelinde tasarlanan araştırmanın örneklemini,
İstanbul ili ilçelerindeki MEB’e bağlı bağımsız anaokulları ve ilkokula bağlı
anasınıflarında okul öncesi eğitime devam etmekte olan 60-72 aylık 104 kız, 100
erkek toplam 204 çocuk oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, “Kişisel Bilgi
Formu”, Yılmaz (2016) tarafından geliştirilmiş olan “Sosyal Problem Çözme
Becerileri Ölçeği” ve Polat Unutkan (2003) tarafından geliştirilmiş olan
“Marmara İlköğretime Hazır Oluş Ölçeği” veri toplama aracı kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda, çocukların sosyal
problem çözme becerileri ile ilkokula hazır bulunuşluk düzeyleri arasında
pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Karşılaştırma analizlerinde çeşitli değişkenler açısından gruplar
arasında anlamlı farklılıklar bulunmuş ve bulgular amaçlar bağlamında
yorumlanarak çeşitli önerilerde bulunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Problem Çözme Becerileri, İlkokula Hazır Oluş, Okul Öncesi Eğitim

Kaynakça

• Adageldi, F. H. (2018). Okul öncesi çocuklarının ilkokula hazır bulunuşluklarının yordayıcısı olarak öz-düzenleme becerilerinin incelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Akşin, E. (2013). 60-72 aylık çocukların benlik algıları ile ilköğretime hazır bulunuşlukları arasındaki ilişkinin ve ilköğretime hazır bulunuşluk ile benlik algılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Atış Akyol, N. (2015). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5 yaş çocuklarının akran ilişkileri ile ilkokula hazır bulunuşluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Bee, H. ve Boyd, D. (2009). Çocuk Gelişim Psikolojisi, (Çev: O. Gündüz). İstanbul: Kaknüs Yayınları.Berk, L. E. (2013). Bebekler ve çocuklar, doğum öncesinden orta çocukluğa. (N. Işıkoğlu Erdoğan, Çev.) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Pastorelli, C., Bandura, A., &Zimbardo, P. G. (2000). Prosocial foundations of children’s academic achievement. Psychological Science, 11(4),302-306.Cinkılıç, H. (2009). Okul öncesi eğitimin ilköğretim 1. Sınıf öğrencilerinin okul olgunluğuna etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Crebert, G., Patrick, C.-J., Cragnolini, V., Smith, C., Worsfold, K., &Webb, F. (2011). Problem Solving Skills Toolkit. (Retrieved from the World Widehttp://www.griffith.edu.au/__data/assets/pdf_file/0008/290717/ Problem-solvingskills.pdf. Erişim Tarihi: 23.11.2016Çağdaş, A. ve Seçer, Z. (2005). Sosyal Gelişim, R. Arı (Ed.), Çocuk ve ergende sosyal ve ahlaki gelişim, Konya: Selçuk Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesini Yaşatma ve Geliştirme Vakfı.Çataloluk, C. (1994). Farklı sosyo-ekonomik ve kültürel ortamlarda yetişen çocukların okul olgunluğu açısından karşılaştırılması (k.m.ç.). Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Demiriz, S. ve Dinçer, Ç. (2001). 5-6 Yaş çocuklarının öz bakım becerilerinin cinsiyet ve okul öncesi eğitim alma durumlarına göre incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, (150), 11-19.Demirtaş, K. (2001). Annelerin değerlendirmesine göre çocukların öz bakım becerileri ile anne tutumları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Dereli İman, E. (2013). Çocuklar için sosyal problem çözme ölçeğinin 6 yaş grubu için Türkiye uyarlaması ve okul öncesi davranış problemleri ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 479-498.Dereli, E. (2008). Çocuklarda sosyal problem çözme, Arı, R. (Ed.). Konya: Tablet Kitabevi.Dinç B. (2012). Okul öncesi eğitimden ilköğretime geçiş ve okul olgunluğu. F.A. Sinanoğlu (Ed,). İlköğretime hazırlık ve ilköğretim programları. 101-129. Ankara: Maya Akademi.Dinçer, Ç., Demiriz, S., Ergül, A., (2017). Okul öncesi dönem çocukları (36–72 ay) için özbakım becerileri ölçeği-öğretmen formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (45), 59-78.Dockett, S., & Perry, B. (2007). Transitions To School: Perceptions, Expectations and Experiences, Australia: New South Publishing.Drugli, M. B. (2006). Young children treated because of ODD/ CD: Conduct problems and social competence in day-care and school settings. Unpublished doctoral dissertation, Norwegian University of Science and Technology, Faculty of Medicine.D'zurilla, T. J., Chang, E. C. ve Sanna, L. J. (2003). Self-esteemand social problem solving as predictors of aggression in college students. Journal of Socialand Clinical Psychology, 22(4), 424-440.D'Zurilla, T.J., & Nezu, A.M. (1999). Problem-solving therapy: A social competence approach to clinic alintervention (2nd ed.). New York: Springer.D'Zurilla, T.J., Nezu, A.M., & Maydeu-Olivares, A. (2004). Social problem solving: Theory and Assessment. In E.C. Chang, T.J. D'Zurilla, & L.J. Sanna (Eds.), Social Problem Solving: Theory, research, and training. Washington, D.C. Eisenberg, N., Fabes, R. A. ve Spinrad, T. (2006). Prosocial development. (Edt. N. Eisenberg), Handbook of Child Psychology: Social Emotional, and Personality Development (s. 646–718), 6. Baskı. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.Erkan, S. ve Kırca, A. (2010). Okul öncesi eğitimin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin ilkokula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), (38), 94-106.Erwin, P. G., Firth, K., & Purves, D. G. (2004). Task characteristics and performance in interpersonal cognitive problem solving. Journal of Psychology, 38(2), 185-191.Green, V. A., Cillessen, A. H., Rechis, R., Patterson, M. M. ve Hughes, J. M. (2008). Social problem solving and strategy use in young children. The Journal of Genetic Psychology, 169(1), 92-112.Güler, D. S. (2001). 4–5 ve 6 yaş okul öncesi eğitim programlarının değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.Güven, G., Sezer, T. ve Yılmaz, E. (2015). 60-72 aylık çocukların sosyal problem çözme becerileri ile benlik algıları arasındaki ilişkinin sosyo-ekonomik değişken açısından incelenmesi. III. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 11-13 Mayıs 2015.Hartman, S., Winsler, A., ve Manfra, L. (2017). Behavior concern samonglow-income, ethnically and linguistically diverse children in child care: Importance for school readiness and kindergarten achievement. Early Education and Development, 28 (3), 255–273.Holliday, M. R., Cimetta, A., Cutshaw, C. A., Yaden, D., &Marx, R. W. (2014). Protective factors for school readiness among children in poverty. Journal of Education for Students Placed at Risk (JESPAR),19(3), 125–147.Janus, M., & Duku, E. (2007). The school entry gap: Socioeconomic, family, and health factors associated with children’s school readiness to learn. Early Education & Development, 18(3), 375-403.Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. 28. Basım. Ankara: Nobel Akademik.Kayılı, G. (2015). Sosyal beceri eğitim programı ile desteklenmiş Montessori yönteminin anaokulu çocuklarının duyguları anlama ve sosyal problem çözme becerilerine etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Kayılı, G. (2018). Anaokulu çocuklarının iletişim becerileri ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Turkish Studises, 13(4), 841-858.Keleş Ertürk, C. (2017). 5-6 yaş grubu çocukların okula hazırlık becerilerinin çocuğa, ebeveynlere ve ev ortamına yönelik değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Kelly, N. J. (2010). The first day of kindergarten: examining school readiness advantages and disadvantages across multiple developmental contexts. PhDThesis, University Of Illinois, Urbana, Illinois.Koçyiğit, S. ve Kayılı, G. (2014). Farklı bilişsel tempoya sahip anaokulu çocuklarının ilkokula hazır bulunuşluklarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(175), 14-26.Koşan, Y. (2015). Okul öncesi eğitimin iki dilli çocukların ilkokula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Lynch S.A. &Simpson C.G. (2010). Social skills: laying the foundation for success. Dimensions of Early Chıldhood, 38(2), 3-11.Magdalena, S. M. (2014). The Effects of Parental Influences and School Readiness of the Child. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 127, 733-737.Mercan Uzun, E. ve Alat, K. (2017). Okul öncesi dönemde uygulanan “okula hazırız” eğitim programının ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin hazır bulunuşluk düzeylerine etkisi. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(2), 59-80.Nelson, B. B., Dudovitz, R. N., Coker, T. R., Barnert, E. S., Biely, C., Li, N., ... & Chung, P. J. (2016). Predictors of poor school readiness in children without developmental delay at age 2. Pediatrics, 138(2), 2–12.Oktay, A. (1995). Okul öncesi dönemi (3–6 Yaş). H. Yavuzer (Ed.), Ana-baba okulu (s. 35–46). 5.Baskı. İstanbul: Remzi.Oktay, A. ve Polat Unutkan, Ö. (2003). İlköğretime hazır oluş ve okul öncesi eğitimle ilköğretimin karşılaştırılması. M, Sevinç (Ed,). Gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar, İstanbul: Morpa Kültür.Otrar, M. (2018). http://mustafaotrar.net/istatistik/ degiskenler-arasindaki-iliskilerin-belirlenmesi-korelasyonlar/. Erişim Tarihi: 25.06.2018Özgünlü, M. (2017). Türkiye'deki çocukların okula hazırbulunuşluk düzeyleri ile ilgili faktörler (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Özmen, D. (2013). 5-6 yaş grubu çocukları akran ilişkilerinin sosyal problem çözme açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Pagani, L. S., Jalbert, J., Lapointe, P., Hebert, M. (2006). Effects of junior kindergarten on emerging literacy in children from low-income and linguistic-minority families. Early Childhood Education Journal, 33(4), 209- 215.Polat Unutkan, Ö. (2003). Marmara ilköğretime hazır oluş ölçeğinin geliştirilmesi ve standardizasyonu(Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Polat Unutkan, Ö. (2006a). Okul öncesi dönem çocuklarının ince motor becerileri açısından ilköğretime hazır bulunuşluğunun incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (11),92-99. Polat Unutkan, Ö. (2006b). Anne babaların kitap okumaya ilgilerinin çocukların dil gelişimi açısından ilköğretime hazır bulunuşluğuna etkisi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (13),285-293. Polat Unutkan, Ö. (2007). 5-6 yaş çocuklarının kardeş sahibi olmalarının, kardeşleriyle ilişkilerinin ve sahip oldukları eğitim araçlarının çocukların ilköğretime hazır bulunuşluk düzeyine etkisi. A. Ü. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2),104-122.Polat, Ö. (2010). Okul öncesinde ilköğretime hazırlık etkinlikleri. İstanbul: İlk Adım.Polat, Ö. ve Dilli, F. (2015). 60-72 aylık sosyal açıdan dezavantajlı çocuklar için hazırlanan destek programının çocukların ilkokula hazır bulunuşluğuna etkisi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 5(9), 81-103.Samms-Vaughan, M., Williams, S. and Brown, J. (2004). Diciplinary practices among Jamaican parents of Six- year- olds. University of the West Indies, Kingston 7, Jamaica.Spence, S. H. (2003). Social skills training with children and young people: theory, evidence and practice. Child and Adolescent Mental Health, 8(2), 84-96.Terzi, Ş. (2003). Altıncı sınıf öğrencilerinin kişiler arası problem çözme beceri algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2).Thornburg, R. K., Mayfield, A. W., Hawks, S. J., & Fuger, L. K. (2009). The Missouri Quality Rating System School Readiness Study. The Mid-America Regional Council’s Metropolitan Council on Early Learning.Trawick Smith, J. (2014). Early Childhood Development: A Multicultural Perspective, 6 Pearson Education.Uyanık Balat, G. (2003). Altı yaş grubu korunmaya muhtaç ve ailesinin yanında kalan çocukların ilkokula hazır bulunuşluk ile ilgili temel kavram bilgilerinin karşılaştırılması. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Üstün, E., Akman, B. ve Uyanık, G. (2000). Farklı sosyo-ekonomik kökenli 6 yaş grubu çocukların ilkokula hazırlılık düzeylerinin bir değerlendirmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 25(116), 54-58.Vatansever Bayraktar, H. ve Kendirci, M. (2018). İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin okula hazırbulunuşluk düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Eurasia Social Sciences, 31(9), 808-853.Walker, S., Irving, K. & Berthelsen, D. (2002). Genderin fluences on preschool children ‟ssocial problem-solving strategies, The Journal of Genetic Psychology, 163(2), 197-209.Yılmaz, E. (2016). 48-72 aylık çocuklara yönelik sosyal problem çözme becerileri ölçeğinin geliştirilmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Yılmaz, E., Ural, O. ve Güven, G. (2018). 48-72 aylık çocuklara yönelik sosyal problem çözme becerileri ölçeği’nin geliştirilmesi ve geçerlik-güvenirlik analizi. Kastamonu Education Journal, 26(3), 641-652.