Comparision of the Grade Levels on Identification of Gifted Students According to Experts’ Opinions

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 889 - 899, 11.05.2021

Abdullah Eker , Hakan Sarı

https://doi.org/10.24315/tred.743586

Öz

ÖZEL YETENEKLILERIN TANILANMASINDA SINIF DÜZEYLERININ UZMAN GÖRÜŞLERINE GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI

Öz

Bilim Sanat Merkezleri (BİLSEM), Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 1993 yılında kurulmaya başlanan, ülkemizde üstün yetenekli çocukların özel eğitim gereksinimlerine yönelik destek eğitim hizmetleri veren en yaygın eğitim kurumlarıdır. BİLSEMLER; İlköğretim ve Ortaöğretim çağındaki öğrencilerin üstün yeteneklerini geliştirerek bilimsel düşünce ve davranışlarla estetik değerleri birleştiren, üretken, problem çözen bireyler haline gelmelerini özel eğitim aktiviteleri yoluyla sağlayan eğitim kurumlarıdır. BİLSEMLER de birebir ve proje tabanlı eğitim verilmektedir. Türkiye’de günümüzde toplam 113 BİLSEM bulunmaktadır. BİLSEM’e öğrenci kabulü için zekâ ve yeteneğin tanılanması konusunda hangi yaşın daha uygun olduğu, erken tanılama için hangi yaştan başlanması gerektiği ve öğrencinin tanılama ölçeklerini uygulama becerisi düzeyi uzmanlar arasında yoğun bir şekilde tartışılmaktadır. MEB önce 4. sınıf düzeyinde tanılama yaparken bu seneki eğitim döneminde tanılama düzeyini 4. sınıftan 2. sınıfa çekmiştir. Daha sonra da 1. Sınıf düzeyinden 3. Sınıf düzeyine kadar olan esnek bir yelpazede tanılama çalışmaları yürütülmeye başlanmıştır. Ancak tanılama yaşındaki yapılan değişikliklerin tanılama üzerindeki etkisine ilişkin ülkemizde henüz bilimsel bir çalışma bulunmamaktadır. Bu nedenle bu çalışma da farklı iki sınıf düzeyindeki tanılamanın avantajları ve sınırlılıkları; tanılama çalışmalarını bizzat yapan ve tanılama ölçeklerinde uzman olan Rehberlik ve Araştırma Merkezlerindeki (RAM) uzmanların görüşlerine göre karşılaştırmalı biçimde değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışma da araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Toplam 30 RAM uzmanının görüşüne başvurulmuş ve sonuçlar nitel araştırma yöntemleri ile analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Üstün Yetenek, Üstün Yeteneklileri Tanılama, Tanılama Yaşı, RAM, BİLSEM

Kaynakça

• Ataman, A. (2004). Üstün zekâlı ve üstün yetenekli çocuklar. Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı. Haz: M. R. Şirin, A. Kulaksızoğlu ve A. E. Bilgili. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Baykoç, N. (2014), Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim, Ankara: Pegem Yayıncılık
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (6.baskı). Ankara: Pegem Yayınları
• Clark, B. (1997). Growing up gifted (5. Baskı). Upper Saddle Hill, New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
• Eker, A., Sarı, H., Kurnaz, A. (2018). Üstün Yeteneklilerin Tanılanması Süreci, Üstün Yetenekliler ve Tanılama içinde, (Ed. Uğur SAK). Vize Yayıncılık, ANKARA.
• Heller, K. A., Schofield, N. J. (2008). Identification and Nurtu-ring the Gifted from and International perspective. S. I. Preif-fer (Ed), Hanbook of giftedness in children (93-114). New York: Springer.
• Kuş, E. (2009). Nvivo 8 İle Nitel Araştırma Projeleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2018), Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Basımevi
• Moore, A. D., (1992). Gifted and talented children and youth.(ed. L. M. Bullock). Exceptionalities in Children and Youth. USA: Allyn and Bacon Inc. s. 420-448
• Sarı, H. (2003), Özel Eğitime Muhtaç Öğrencilerin Eğitimleriyle İlgili Öneriler, Ankara: Pegem Yayınları
• Seçer, Z. ve Sarı, H. (2006). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden ve etmeyen çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgilerinin çeşitli değişkenler açısından karşılaştırmalı olarak analizi. Milli Eğitim Dergisi,172, 126-142.
• Sarı, H. (2014), Öğrenme Güçlüğü Çeken Öğrencilerin Eğitimi, Ankara: Nobel Yayınları
• Sak, U. (2012). Üstün zekâlılar: tanılanması, özellikleri, eğitimi, Ankara: Maya Akademi
• Sak, U., Bal Sezerel, B., Ayas, B., Öpengin, E., Özdemir, N., Demirel Gürbüz, Ş. (2015). Türkiye'de Üstün Yeteneklilerin Eğitiminin Eleştirel Bir Değerlendirmesi. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi 5(2), 110‏-132.
• Tucker, B., Hafenstein, N. (1997). Psychological intensities in young gifted children. Gifted Child Quarterly, 41 (3), 66-75.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.