ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN FENE YÖNELİK ZİHİNSEL RİSK ALMA DAVRANIŞLARI İLE STEM’E YÖNELİK TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 1685 - 1699, 27.09.2024

İclal Alkan , Nejmettin Yıldırım , Nevzat Bayri

https://doi.org/10.24315/tred.1441840

Öz

Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine ilişkin zihinsel risk alma becerisi algı düzeyleri ile STEM’e yönelik tutumlarının belirlenmesi, cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca çalışmada öğrencilerin zihinsel risk alma becerileri ile STEM’e yönelik tutumları arasındaki ilişki de incelenmiştir. Araştırma, betimsel ve ilişkisel (korelasyonel) tarama modelleri kullanılarak tasarlanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 294 ortaokul öğrencisi (154 kız, 140 erkek) oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Beghetto (2009) tarafından geliştirilen, Yaman ve Köksal’ın (2014) Türkçe’ye uyarladığı “Zihinsel Risk Alma Ölçeği” ile Faber, Unfried, Wiebe, Corn, Townsend ve Collins (2013) tarafından geliştirilen, Yıldırım ve Selvi’nin (2015) Türkçe’ye uyarlamasını yaptığı “STEM Tutum Ölçeği” kullanılmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre cinsiyet değişkeninin ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine ilişkin zihinsel risk alma becerisi algı düzeylerinde kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olmadığı belirlenmiştir. Sınıf düzeyi değişkenine göre ise 5. sınıf öğrencileri ile 6., 7. ve 8. sınıf öğrencileri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark gözlenmiş olup, bu farkın 5. sınıflar lehine olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin STEM’e yönelik tutum puanlarının ortalamasının iyi düzeyde olduğu gözlenmiştir. Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine ilişkin zihinsel risk alma becerisi algısı ile STEM’e yönelik tutum arasında regresyon analizi sonucunda elde edilen R=0.705 değeri ikili arasında güçlü pozitif yönde bir ilişki olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, zihinsel risk alma becerilerinin STEM alanında başarıyı desteklediğini ve fen bilimlerine olan bakış açılarını olumlu etkilediğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

STEM’e yönelik tutum, Zihinsel risk alma, Ortaokul öğrencileri

Etik Beyan

Etik Açıdan Uygun Yukarıda adı ve araştırmacıları belirtilen ve kısaca özetlenen çalışma başvurusu, tarafımca incelenmiş olup çalışmanın amaç, yöntem, uygulama ve hedeflerinin; etik açıdan uygun olduğu kanaatindeyim.

Kaynakça

• Akça, B. (2017). Ortaokul öğrencilerinin fene yönelik zihinsel risk alma davranışları ile fen kaygıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. [Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/SearchTez adresinden alınmıştır. (Tez No:465182).
• Akdağ, E. M., ve Köksal, M. S. (2017). Üstün yetenekli ortaokul öğrencilerinin fen bilimlerini öğrenmede zihinsel risk alma davranışları açısından akranlarıyla karşılaştırılması. İlköğretim Online, 16 (4), 1644-1651. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.342982
• Akdağ, E., Köksal, M., ve Ertekin, P. (2017). Üstün yetenekli ortaokul öğrencilerinin fen öğrenmede zihinsel risk alma davranışlarının sınıf düzeyi ve cinsiyet değişkenleri açısından incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (2), 16-25. https://doi.org/10.30803/adusobed.321024
• Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M. S., Öner, T., ve Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu. İstanbul: Scala Basım.
• Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M. S., Öner, T., ve Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu. Scala Basım. https://l24.im/mOL5 adresinden alındı.
• Ayar, 2015 Educational Sciences: Theory ve Practice • 2015 December • 15(6) • 1655-1675. https://doi.org/10.12738/estp.2015.6.0134
• Aydagül, B., ve Terzioğlu, T. (2014). Bilim, teknoloji, mühendislik ve matematiğin önemi. Tüsiad Görüş Dergisi, 85, 13-19. https://www.tusiadstem.com/kesfet/makaleler/2-bilim-teknoloji-muehendislikve-matematigin-oenemi
• Aydeniz, M (2017, Ekim). Eğitim sistemimiz ve 21. Yüzyıl hayalimiz: 2045 Hedeflerine İlerlerken, Türkiye için STEM Odaklı Ekonomik Bir Yol Haritası. University of Tennessee, Knoxville. https://trace.tennessee.edu/utk_theopubs/17/
• Aydın, G., Saka, M. ve Guzey, S. (2017). 4., 5., 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin STEM (FETEMM) tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (2), 787-802. https://doi.org/10.17860/mersinefd.290319
• Baran, E., Bilici, S. C., Mesutoglu, C., ve Ocak, C., (2016). Moving STEM Beyond Schools: Students' Perceptions about an Out-of-School STEM Education Program. Internatıonal Journal of Educatıon ın Mathematıcs scıence and technology, vol.4, no.1, 9-19. https://l24.im/MRfOPJF