ADİL MATEMATİK EĞİTİMİ ODAKLI FARK ETME BECERİLERİ

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 427 - 453

Emine Gül Çelebi

https://doi.org/10.24315/tred.1489121

Öz

Matematik toplumlar ve bireyler için, gelecekteki fırsatlara erişimde önemli bir eşik görevini üstlenmektedir. Toplumun tüm bireylerinin nitelikli bir matematik eğitimi ve öğrenme imkânlarına erişimi sağlanarak düşünme, algılama ve problem çözme yetenekleri gelişmiş, nitelikli iş gücüne katılabilecek, üretken ve mutlu bireyler olarak yetişme hakları bulunmaktadır. Ancak, özellikle savaşlar, salgın hastalıklar, doğal afetler ve ekonomik sarsıntılar; gelir eşitsizliklerinin belirginleşmesine neden olmaktadır. Öğrenciler arasında mevcut olan ve kendilerinin dışındaki koşullardan kaynaklanan fırsat uçurumlarının ortadan kaldırılmasına duyulan ihtiyaç ülkemizde de yine benzer nedenlerle daha da acil bir hal almıştır. Öğretmenlerde fark etme ise; sınıfta karşılaştıkları önemli durumları anlamlandırma, yorumlama ve etkili bir şekilde analiz edebilmeleri; öğretimlerini buna göre uyarlamalarını sağlayan becerileri içermektedir. Bu çalışmada adil matematik eğitimi ve matematik öğretmeni fark etme becerisi çerçeveleri birlikte ele alınarak tartışılmıştır. Öğretmen fark etme becerisinin matematik eğitiminde süreğenleşmiş eşitsizlikleri irdelemek için önemli bir yapı olduğu görülmektedir. Öğretmen fark etme becerisi öğrencinin ve matematiğin tarihi ve kültürünü; bunların var oldukları sosyal, tarihsel ve politik bağlamlar içinde ele almasının gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu sebeple titizlikle matematik öğretmen adaylarının eğitimine odaklanılması temel hedefi adil ve nitelikli matematik eğitimini hayata geçirmek olan ve buna yönelik fark etme becerilerinin gelişiminin izlenebileceği ve analiz edilebileceği kapsamlı çalışmalar yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Adil Matematik Eğitimi, Matematik Öğretmen adayları, Adil Matematik Eğitimi Odaklı Fark Etme Becerileri

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

122182

Kaynakça

• Aguirre, J. M. & Bartell, T. G. (2019). Preparing to use the teachers empowered to advance change in mathematics modules: Considerations for mathematics teacher educators. Bartell, T. G., Drake, C., McDuffie, A. R., Aguirre, J. M.,
• Turner, E. E., & Foote, M. Q. (Ed.) içinde, Transforming mathematics teacher education: An equity-based approach (1.baskı 2019.). (s. 23-40). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-21017-5_3
• Akkaş, E. & Tortop, H. S. (2015). Üstün yetenekliler eğitiminde farklılaştırma: Temel kavramlar, modellerin karşılaştırılması ve öneriler . Journal of Gifted Education and Creativity , 2(2), 31-44 . https://dergipark.org.tr/en/pub/jgedc/issue/38680/449356
• Baldinger, E. M. (2017). “Maybe It’s a Status Problem.” Development of mathematics teacher noticing for equity. E.O. Schack vd. (Ed.) içinde, Teacher noticing: Bridging and broadening perspectives, contexts, and frameworks, research in mathematics education. (s. 231-249). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-46753-5_14
• Bishop, A. J., & Forgasz, H. (2007). Issues in Access and Equity in Mathematics Education. F. Lester (Ed.) içinde, Second Handbook of Research on Mathematics Teaching and Learning (Vol. 2, s. 1145 - 1167). National Council of Teachers of Mathematics.
• Boaler, J. (1998). Open and closed mathematics: Students experiences and understanding. Journal For Research in Mathematics Education, 29(1), 41-62.
• Boston, M. (2012). Assessing Instructional Quality in Mathematics. The Elementary School Journal, 113(1), 76–104. https://doi.org/10.1086/666387
• Bozkurt, E. & Saka-Kılıç, Y. (2020). Matematikte üstün yetenekli öğrencilerin gözünden ortaokul matematik öğretmenleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. 14(34). 191 – 214 https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.9
• Brantlinger, A. (2022). Critical and vocational mathematics: Authentic problems for historically marginalized students. Journal for Research in Mathematics Education. 53(2), 154-172.
• Diversity in Mathematics Education Center for Learning and Teaching [DiME]. (2007). Culture, race, power, and mathematics education. F. Lester (Ed.) içinde, Handbook of research on mathematics teaching and learning (2. baskı, s. 405–433). Information Age Publishing.
• Drake, C., Aguirre, J. M., Bartell, T. G., Foote, M. Q., Roth McDuffie, A., & Turner, E. E. (2015) TeachMath Learning Modules for K-8 Mathematics Methods Courses. Teachers Empowered to Advance Change in Mathematics Project. https://teachmath.info (Erişim Tarihi:23/05/2024)