MOOD STRUCTURES OF THE FAMILIES OF THE CHILDREN WITH SPECIAL NEEDS AND THE FUNDAMENTAL DYNAMICS OF THE FAMILY TRANINING

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 12 - 26, 27.06.2019

Hülya Aksakal Kuc Mehmet Atasayar

Öz

ABSTRACT

Having a
disabled child is one of the biggest shocks parents can experienced in life,
and it leads to the emergence of many different moods.  Parents are struggling to fight against life
at first because of the emotional destruction caused by having a disabled child
and they are working hard to rearrange their family lives according to the
reality of disabled children. One of the most problematic points in this
situation is the fight against the emotional trauma they experience as well as
the concern about how their children will hold on to life. The training
processes, which will guide the families towards the solution and will make
them gain information, skills and attitudes to facilitate their lives, is a
priority.  The priority should be the
strengthening and foregrounding the family, which should have strong
psychological condition. Along with these, every kind of discrimination against
the disabled people should be fought, the law-makers should take action, and
putting community-based rehabilitation process into action should be a
priority. 

Anahtar Kelimeler

Disability, Parents, Emotionaltrauma

Kaynakça

• RESOURCES
• Ahmetoğlu, E. (2004). Zihinsel Engelli Çocukların Kardeş İlişkilerinin Anne ve Kardeş Algılarına Göre Değerlendirilmesi (Assessment of Relations of Mentally Handicapped Children with Their Siblings in Terms of Perceptıon of Mothers And The Siblings), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. (In Turkish).
• Ahmetoğlu, E. and Aral, N. (2008). “Schaeffer Kardeş Davranışı Değerlendirme Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması (Turkish Adaptation of Schaeffer Sibling Behavıour Rating Scale)”, Kastamonu Eğitim Dergisi (Kastamonu Education Journal), Cilt:16, No:2: 379-388 (Vol:16 No:2: 379-388). (In Turkish).
• Akçamete, A.G. (2009). Genel Eğitim Okullarında Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim (Students with Special Needs in General Education and Special Education). Ankara: Kök Yayıncılık, Ankara. (In Turkish).
• Akkök, F. (2003). “Farklı Özelliğe Sahip Çocuk Aileleri ve Ailelerle Yapılan Çalışmalar” (Different Feature Having Children Families and Family Studies Performed with), A. Ataman (Ed), Özel Eğitime Giriş (Introduction to Special Education) (121-142). Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık. (In Turkish).
• Aral, N. and Gürsoy, F. (2012). Özel Eğitim Gerektiren Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş. (Children Who Need Special Education and Introduction to Special Education), İstanbul: Morpa Kültür Yayınları Ltd. Şti; p. 321-324. (In Turkish).
• Ataman, A. (2003). “Özel Eğitime Muhtaç Olmanın Nedenleri (The Reasons of Needing Special Education)”. A. Ataman (Ed.), Özel Eğitime Giriş (Introduction to Special Education) (9-50). Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık. (In Turkish).
• Bağçeli Kahraman, P., Eren, S. and Şenol, S. (2017). “Okul Öncesi Eğitimde ve İlkokulda Aile Katılım Çalışmaları (Family Participatıon Studies Performed in the Preschool and Primary Education)”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of Academic Social Science), Yıl: 5, Sayı: 51:611-624. (In Turkish).
• Baltaş, A. and Baltaş, Z. (2002). Stres ve Başa Çıkma Yolları (Stress and Coping Ways), İstanbul: Remzi Kitabevi. (In Turkish).
• Başgül, Ş. S., Üneri, Ö. Ş., and Çakın-Memik, N. (2011). “Parents’ Perception of the Quality of Life of Children with Intellectual Disabilities”, Turkish Journal of Pediatric,53: 541-546.
• Bedel, F. (2017). Anne Eğitimi Programının Özel Gereksinimli Çocukların Annelerinin Çocuk Yetiştirme Tutumlarına ve Çocuklarıyla İlişkisine Etkisinin İncelenmesi (The Effect of Mother Training Programme on Child Rearing Attitudes and Mother-Child Relationship among Mothers of Children with Special Needs), Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. (In Turkish).
• Campbell. S., Glasper, E.A., and Wong, D. (Eds) (1999) Whaley and Wong’s Children’s Nursing, Mosb y International Ltd., London. p. 579-580.
• Canarslan, H. (2014). Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Yaşam Kalitesinin İncelenmesi (Research on Quality of Life of Parents Having Disabled Children), Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne. (In Turkish).
• Canbeldek, M., Işıkoğlu Erdoğan, N.. (2016). “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Kalite ile Çocukların Gelişim Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (3), 792-809. (In Turkish).
• Cavkaytar, A., Ceyhan, E., Adıgüzel, O. C., Uysal, H. and Garan, Ö. (2012). “Investigating Education and Support Needs of Families Who Have Children with Intellectual Disabilities”, Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 3(4):79-99.
• Cömert, D. and Güleç, H. (2004). “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Aile Katılımının Önemi: Öğretmen-Aile-Çocuk ve Kurum” (The Significance of Family Participation in the Pre-school Institutions: Teacher- Family- Child and Institutionon), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, IV (I), 131-145. (In Turkish).
• Çamlıbel Çakmak, Ö. (2010). “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Aile Katılımı” (Parent Involvement in Pre-school), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Journal of Social Sciences), Cilt /Volume: 1, Sayı /Issue: 20: 1-17. (In Turkish).
• Çelik, H. and Ekşi H. (2018). “Mothers’ Reflections of Ambiguous Loss on Personal Family, Functioning in Families with Children Who Have Autism Spectrum Disorders”, Ankara University Faculty of Educational Sciences Journal of Special Education, Cilt: 19, Sayı: 4, Sayfa No: 723-745.
• Danış, M. Z. (2006). “Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Yaşadığı Duygular, Çocuklarının Geleceğine İlişkin Düşünceleri ve Umutsuzluk Düzeyleri” (The Mothers Emotions Views of Their Child’s Future and Hopelessness Who Have Mentally Retarded Child), Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 17 (2): 91-107. (In Turkish).
• Darıca, N., Abidinoğlu, U., and Gümüşçü, S. (2000). Otizm ve Otistik Çocuklar (Autism and Autistic Children), Istanbul, Özgür Yayınları. (In Turkish).
• Doğan, M. (2001). İşitme Engelli Çocuğu Olan Sahip Ebeveynlerin Çeşitli Psikolojik Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi (Evaluatingthe Parents of Hearing-impaired Children in Terms of Some Psychological Variables). Unpublished Master's Thesis, Ankara University, Ankara, Turkey. (In Turkish).
• Doğan, M. (2015). “Yetersizliği Olan Çocuklar, Aile Ve Aile Eğitimi: Kavramsal Ve Uygulamaya Dönük Gelişmeler” (Children with Disabilities, Parents And Parent Education: Conceptual and Practical Issues), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı), 111-127. (In Turkish).
• Duran, S. (2018). “Zihinsel Engelli Çocukların Aileleri ve Psikiyatri Hemşireliği” (Families of Mentally Disabled Children and Psychiatric Nursing), Türkiye Klinikleri (J PsychiatrNurs-Special Topics), 4(1):74-80. (In Turkish).
• Ergün, S. and Ertem G. (2012). “Difficulties of Mothers Living with Mentally Disabled Children”, Journal of the Pakistan Medical Association, Vol. 62, No. 8: 776-780.
• Ersoy Quadır, S. and Temiz, G. (2018). “Engelli Çocuğu Olan Annelerin Gereksinimlerini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi (Konya İli Örneği)” (Examınatıon of The Factors Affecting The Needs Of Mothers With Disabled Children), (Example Of Konya Region), Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, Cilt: 11 Sayı: 61, Volume: 11 Issue: 61. (In Turkish).
• Ertürk Mustul, E., Turan, Z., and Uzuner, Y. (2016). “İşitme Kayıplı Çocuğu Olan Bir Annenin Etkileşim Davranışlarının Aile Eğitimi Bağlamında İncelenmesi” (Evaluation of the Interactive Behaviors of a Mother with Her Child Who Have a Hearing Loss in the Context of Parent Guidance Process), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(1), 1-19. (In Turkish).
• Gören, A. B. (2016). “Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Yas Süreci” (Grief Process of Mothers of Children with Intellectual Disabilities), Cumhuriyet İlahiyat Dergisi (Cumhuriyet Theology Journal), 20,1:225-244. (In Turkish).
• Gül, S. O., Ardıc, A., Olgunsoylu B. and Unal Y. (2017). “Posttraumatic Stress Symptoms and Related Variables in Families of Children with Disabilities”, International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 9(2) - 112-127.
• Güllüpınar, F. (2013). “Toplumsal İlişkiler Kıskacında Zihin Engelli Olan Bireyler ve Aile Yapıları: Eskişehir’de Engelli Ailesi Hakkında Sosyolojik Bir Alan Çalışması” (The Family Structure of the Children with Mental Disability Squeezed within Social Relations: A Sociological Case Study on the Disabled Family in Eskişehir), Toplum ve Sosyal Hizmet, Cilt 24, Sayı 1: 41-64. (In Turkish).
• Gülşen, B. and Gök-Özer, F. (2009). “Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Stresle Baş Etme Durumları” (Families' Status of Coping with Stress Who Have a Handicapped Child), TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(5): 413-420. (In Turkish). Hatun, O., Yavuz Birben, F., İnce, Z., and Kalkan Yeni, G. (2016). “The Ticket to Heaven: A Spiritual Resource for Coping with Disability”, Spiritual Psychology and Counseling, 1,(2): 209‒235.
• Heiman, T. (2002). “Parents of Children with Disabilities: Resilience, Coping, and Future Expectations”, Journal of Developmental and Physical Disabilities, 14, (2). İçmeli C., Ataoğlu, A., Canan, F., Özçetin, A. (2008). “Zihinsel Özürlü Çocukları Olan Ebeveynler ile Sağlıklı Çocuklara Sahip Ebeveynlerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarının Karşılaştırılması” (Comparison of Child Bringing-UpAttitudes of Families Having Mentally Retarded Children and Families Who Have Healthy Children), Düzce Medical Faculty Journal, Issue: 3:21-28. (In Turkish).
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2008). Günümüzde İnsan ve İnsanlar (Human and Humanity Today),İstanbul: Evrim Yayınevi. (In Turkish).
• Kandel, I. and Merrick J. (2007). “The Child With a Disability: Parental Acceptance, Management and Coping” Review Article, The Scientific World Journal, 7, 1799–1809.
• Kanık, N. (1993). “Özürlü Bebeklerin Eğitimi ve Ailenin Katılımı” (Education of Disabled Children and Family Participation), Özel Eğitim Dergisi, 1 (3): 14-17. (In Turkish).
• Karaçengel, F. J., (2007). Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Anneler ile Sağlıklı Çocuğa Sahip Annelerin Atılganlık ve Suçluluk-Utanç Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması (Comparison of the Mothers Who Have Mentally Retarded Children with The Ones Heaving Healty Children Considering the Assertiveness and the Guiltiness-shame Level), Unpublished Master's Thesis, Maltepe University Institute of Social Sciences, Istanbul. (In Turkish).
• Kaytez, N., Durualp, E. and Kadan, G. (2015). “Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Gereksinimlerinin ve Stres Düzeylerinin İncelenmesi” (Evaluation of Requirements and Stress Levels of The Families Having Disabled Child), Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Journal of Research in Education and Teaching, Cilt:4, Sayı: 1: 197-214, Makale No: 19. (In Turkish).
• Keskin, G., Bilge, A., Engin, E. and Dülgerler, Ş. (2010). “Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Anne Babaların Kaygı, Anne-Baba Tutumları ve Başa Çıkma Stratejileri Açısından Değerlendirilmesi” (Hopelessness Levels According to Some Variables and Anxiety States of Parents Who Have Special Needs Children), Anatolian Journal of Psychiatry, 11, 30-37. (In Turkish).
• Konuk, R. and Yıldırım Doğru, S. (2012). “Aile Eğitimi ve Kardeş Eğitimi Programlarının Kardeşleri Engelli Olan Çocukların Kardeşlerine Yönelik Bilgi Ve Beceri Düzeyine Etkisi” (The Effect of Parent Education And Sibling Education Programmes on Knowledge and Skills Levels of Children Having A Sibling with Disabilities Related to Their Siblings), Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 33: 135-145. (In Turkish).
• Kurt, İ. (2001). Sorularla Kaygı ve Sınav Kaygısı (Anxiety and Exam Anxiety Explained), Ankara: Asil Yayın ve Dağıtım. (In Turkish).
• Lerner, J.L. (1997). Learning Disabilities: Teories, Diagnosisand Strategies. Boston: Houghton Mifflin Company.
• Mohsin, M. N., Khan, T. M.,Doger, A. H. and Awan, A. S. (2011). “Role of Parents in Training of Children with Intellectual Disability”, International Journal of Humanities and Social Science, Vol. 1 No. 9: 78-88.
• Mowbray, C.,Schwarz, S., Bybee, D., Spang, J., Rueda-Riedle, A., Oyserman, D. (2000). “Mothers with a Mental Illness: Stressors and Resources for Parenting and Living. Families in Society”, The Journal of Contemporary Human Services, 81 (2), 118-129.
• Neely-Barnes, S. L. and Dia, D. A. (2008). “Families of Children with Disabilities: A Review of Literature and Recommendations for Interventions”, Journal of Early and Intensive Behavior Intervention, 5 (3): 93-107.
• Oktan, V. (2012). “Psikolojik Sağlamlığın Gelişiminde Bir Moderator Olarak Umut” (Hope as a Moderator in the Development of Resilience), International Journal of Human Sciences, (9) 2, 1691-1701. (In Turkish).
• Öz, F. and Yılmaz E. B. (2009). “Ruh Sağlığının Korunmasında Önemli Bir Kavram: Psikolojik Sağlamlık” (An Important Concept in the Protection of Mental Health: Resilience), Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 82-89. (In Turkish).
• Özdemir, H. (2010). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Uygulamasına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi (Analysis of The Opinions of Preschool Teachers About the Application of Integration), Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne. (In Turkish).
• Özel, E. and Zelyurt, H. (2016). “Anne Baba Eğitiminin Aile Çocuk İlişkilerine Etkisi” (The Effect of Parents Education on Family Child Relations), Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, Sayı: 36: 9-34. (In Turkish).
• Özgür, İ. ve Zan, B. (2004). “Engelli Çocuk Engelli Aile” (Disabled Child Disabled Family) Çukurova University Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (2). (In Turkish).
• Özsoy, A.S., Özkahraman, Ş. and Çallı, F. (2006). “Zihinsel Engelli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadıkları Güçlüklerin İncelenmesi” (Review of Hardships Undergone by Families with Mentally Retarded Children), Journal of Family and Society Education, Culture and Research, 3 (9), 68-76. (In Turkish).
• Özşenol, F., Işıkhan, V., Ünay, B., Aydın, H.I., Akın, R., Gökçay, E.(2003). “Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Aile İşlevlerinin Değerlendirilmesi” (The Evaluation of Family Functions of Families with Handicapped Children), Gülhane Tıp Dergisi, 45: 156-64. (In Turkish).
• Öztop, H. and Yılmaz, F. (2015). “Aile Yaşantısı Eğitimi: Amacı ve Kapsamı” (Family Life Training: Aim And Scope), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Araştırmalar E-Dergisi, Ankara. (In Turkish).
• Özyürek, A. (2015). “Okul Öncesi Dönem Kaynaştırma Uygulamasına Çocuk, Veli Ve Eğitimci Bakış Açısının İncelenmesi” (The Investigation of Views of Child, Parents and Educators to Inclusion Practice in Preschool Period), Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi (International Journal of Family Child and Education), Sayı:6: 82-102. (In Turkish).
• Prime Ministry (1995). Zihinsel Özürlü Bir Çocuğum Var (I have a Mentally Handicapped Child), Prime Ministry Family Research Institution, Ankara: Bizim Büro. (In Turkish). Ravindranadan, V. and Raju, S. (2007). “Adjustment and Attitude of Parents of Children with Mental Retardation”, Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 33 (1), 137-141.
• Sarı, Y.H. (2007). “Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ailelerde Aile Yüklenmesi” (Family Burden on Families of Children with Intellectual Disability), Cumhuriyet University School of Nursing Journal, 11 (2), 1-7. (In Turkish).
• Sen, E. and Yurtsever, S. (2007). “Difficulties Experienced by Families with Disabled Children”, JSPN, Vol. 12, No. 4: 238-252.
• Tezel Şahin, F. and Cevher Kalburan, F. N. (2009). “Aile Eğitim Programları ve Etkililiği: Dünyada Neler Uygulanıyor?” (Family Education Programs and Their Effectiveness: What is Applied in the World?), Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (25), 1-12. (In Turkish).
• Tezel Şahin, F. and Özbey S.(2007). “Aile Eğitim Programlarına Niçin Gereksinim Duyulmuştur? Aile Eğitim Programları Neden Önemlidir?” (Why Has There Been a Requirement for Parent Education Programmes? Why are Parent Education Programmes Important?), Aile ve Toplum, Yıl: 9 Cilt: 3 Sayı: 12. (In Turkish).
• Törster, H. (2001). “Sources of Stress in Mothers of Young Children with Visual Impairment”, Journal of Visual Impairment and Blindness, 95(10), 623-637.
• Turan, Z. (2013). “Teacher Goals in an Early Intervention Program for Children with Hearing Loss”, European Journal of Research on Education, 2(2), 146-153. Türkdoğan, D., Aydınoğlu, F., and Daryal, D. (1998). “A Study on theTurkish’s Mother’s Perception of a Child with Down Syndrome and Her Social Adjustment”, Marmara Medical Journal,11: 156-160.
• Varol, N. (2009). “Zihinsel Engelli Çocuklara Tane Kavramının Açık Anlatım Ve Basamaklandırılmış Yöntemle Sunulmasının Farklılaşan Etkililiği” (Comparison of Effectiveness of Direct Teaching and Interactive Unit Teaching of Number Concepts to the Children with Mental Retardation), Gazi University Faculty of Education Journal, 29 (1), 353-377. (In Turkish).
• Varol, N. (2010). Aile Eğitimi (Family Education), Kök Yayıncılık, 4. Baskı. (In Turkish).
• Verep, S., (2005). Zihinsel Engelli Çocuk Annelerine Verilen Hemşirelik Eğitiminin Annelerin Tükenmişliğini Azaltmaya Etkisi (The Effect of Nursing Training Giventothe Motherswith Mentally Disability Children on the Reducing of Burnout of the Mothers), Unpublished Master's Thesis, Ataturk University Institute of Health Sciences, Erzurum. (In Turkish).
• Voltan-Acar, N., 2001, Principles and Techniques of Group Counseling, (Enhanced 3rd Edition), Nobel Publication, Ankara. (In Turkish). Yavuz Konokman, G. and Yokuş, G. (2016). “Ebeveynlerin Okul Öncesi Eğitime Katılım Düzeylerine İlişkin Algıları” (Parents’ Perceptions on Their Involvement in Preschool Education), Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Mustafa Kemal University Journal of Graduate School of Social Sciences), Cilt/Volume: 13, Sayı/Issue: 35: 176-193. (In Turkish).
• Yavuz, M. and Coşkun, İ. (2014). “Normal Gelişim Gösteren Bireyin Zihinsel Engelli Kardeşiyle Vakit Geçirme Durumu” (Recreation of Normal Developing Children And Their Mentally Disabled Siblings), Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/8: 295-313, Ankara-Turkey. (In Turkish).
• Yıldırım, F. and Conk, Z. (2005). “Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuğa Sahip Anne Babaların Stresle Başa Çıkma Tarzlarına ve Depresyon Düzeylerine Planlı Eğitime Etkisi” (Effects of Planned Education on Coping Ways of Stres Mothers/Fathers’ Who Have Mentally Retarded Child), Cumhuriyet University School of Nursing Journal, 9 (2), 1- 10. (In Turkish).