ANTİK DÖNEM FRESK YAPIM TEKNİKLERİ

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 04, 95 - 105, 01.09.2012

Fuat Yılmaz

Öz

Sıva üzerine çeşitli boyalarla
yapılan resimlere genel olarak “Fresk” adı verilir. “Buon Fresko” ya da “Al
Fresko” denilen ıslak sıva üzerine yapılan teknik gerçek fresk tekniğidir. Yüzey
kurudukça kireç, pigmentin sıvaya yapışmasını sağlar. “Fresko Secco” ya da
kısaca “Secco” denilen teknikte ise resim doğrudan kuru sıva üzerine
yapılmaktadır. Fresk tekniğinde resmin uzun süre dayanabilmesi için sıva
tabakasının iyi hazırlanması gereklidir. Sıva, mutlaka iyi yıkanmış dere kumu
ve sönmüş kireçten oluşmalıdır. Fresk sıvası üç ana tabakadan oluşmaktadır.
Birinci tabakaya “Trusilar”, ikinci tabakaya “Arricciato”, en üstte yer alan
resmin yapıldığı sonuncu tabakaya ise “İntonaco” adı verilir. Roma duvar
resimlerinde intonaco tabakası, kireç ve mermer tozundan oluşmaktadır.

Antik yazarlardan Plinius ve
Vitruvius toprak, mineraller, bitkisel ve hayvansal kaynaklı boyalar hakkında
ayrıntılı bilgiler verir. Plinius pigmentleri “florid” (parlak) ve “austere” (koyu)
olmak üzere iki ana gruba ayırmaktadır. Florid pigmentleri minium (zincifre),
armenium (vermillion, azurit), chrysocolla (malahit), cinnabaris (muhtemelen
bitki reçinesi), indigo (çivit) ve Tyrian moru olarak saymaktadır. Bu
pigmentler sanatçıya işveren tarafından sağlanmaktaydı. Bizzat sanatçı
tarafından temin edilen Austere pigmentler arasında ise aşıboyası, yeşil toprak
renkleri, kireçtaşı ve Mısır Mavisi bulunmaktaydı. Son yıllarda Roma resim
sanatında kullanılan pigmentler üzerine yapılan çalışmalarda Optical polarizing
light ve elektron mikroskobu dahil olmak üzere çeşitli teknikler
uygulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Antik Dönem, Fresk, Renkler, Pigmentler

Kaynakça

• Barbet, Alix-Fuchs, Michel-Tuffreau-Libre, Marie, “Diverses utilisations des pigments et leurs contenants”, Roman Wall Painting: Materials, Techniques, Analyses and Conservation, Bearat, Hamdallah – Fuchs, Michel – Maggetti, Marino (Eds.), Roman Wall Painting: Materials, Techniques, Analyses and Conservation, Proceedings of the International Workshop, Fribourg 7-9 March 1996, Institute of Mineralogy and Petrology, Fribourg University, s. 35-62.
• Canaday, John, Metropolitan Seminars in Art, New York, 1958.
• Gysum, N. D., “Plaster–Limes and Cement –Stucco –Mortar and Concrete” A History of Building Material, 1961.
• Kakoulli, Ionna, “Roman wall paintings in Cyprus: a scientific investigation of their technology”, Roman Wall Painting: Materials, Techniques, Analyses and Conservation, Bearat, Hamdallah – Fuchs, Michel – Maggetti, Marino (Eds.), Roman Wall Painting: Materials, Techniques, Analyses and Conservation, Proceedings of the International Workshop, Fribourg 7-9 March 1996, Institute of Mineralogy and Petrology, Fribourg University, s. 131-142.
• Onurkan, Somay, “Antik Çağ Resminde Enkaustik ve Boyalar”, Anadolu Araştırmaları XIII, 1994, s. 143-151.
• Özdemir, Murat, Büyük Boyutlu Duvar Resmi (Fresco-Sıva üstü)Teknikleri ve Çağdaş Uygulamaları, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1991, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).
• Siddall, Ruth, “Not a day without a line drawn: Pigments and painting techniques of Roman Artists”, Proceedings of the Royal Microscopical Society, 2, June 2006.