I. HAÇLI SEFERİ (1096) ÖNCESİNDE BİZANS İMPARATORLUĞU’NUN SİYASÎ DURUMUNA BAKIŞ

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 04, 141 - 153, 01.09.2012

Sevtap Gölgesiz Karaca

Öz

XI. Yüzyıl, Bizans İmparatorluğu
Tarihi açısından son derece önemli bir yüzyıl oldu. Bu dönemde Bizans’ın
kaderini değiştiren hadise, 1071 Malazgirt savaşı ile başladı. Aslında bu büyük
olay yalnızca Bizans’ın yazgısına etki etmedi. Türkleri Anadolu’nun sahibi
yapan bu savaş, aynı zamanda dünya tarihinin önemli hadiselerinden birini
teşkil ederek büyük kitleleri harekete geçirecek bir sefere, I. Haçlı
Seferi’nin çıkmasına ortam hazırladı. Bu makalede, dünya tarihine damgasını
vuran Haçlı Seferleri öncesinde, İmparatorluğun siyasî durumu tespit edilmeye
çalışılmıştır. Bu çerçevede Bizans İmparatoru I. Aleksios Komnenos’un Türklerle
münasebetleri anlatılmış; bununla beraber, Türk tehlikesini önlemek için Güney
İtalyalı Normanların lideri Robert Guiscard ile işbirliği yapma teşebbüslerine
değinilmiştir. Ayrıca Bizans İmparatoru’nun Piacenza ve Clermont Konsili’ne
elçi göndermesi çerçevesinde Papalık ile ilişkileri de vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Selçuklular, Bizans, Normanlar, Haçlı Seferleri, I. Aleksios Komnenos

Kaynakça

• Anna Komnena, The Alexiad, İng. terc. Elizabeth A. S. Dawes, London 2011; Türkçe terc. Bilge Umar, Alexiad Anadolu’da ve Balkan Yarımadası’nda İmparator Alexios Komnenos Dönemi’nin Tarihi Malazgirt’in Sonrası, İstanbul 1996.
• Fulcherius Carnotensis, Gesta Francorum Iherusalem peregrinantıum, RHC occ, III, s. 311-485; İng. terc. R. Ryan, Fulcher of Chartres. A History of the Expedition to Jerusalem 1095–1127, Knoxville 1969; Türkçe terc. İlcan Bihter Barlas, Kudüs Seferi Kutsal Toprakları Kurtarmak İstanbul 2009.
• Ioannes Zonaras, Tarihlerin Özeti, Türkçe terc. Bilge Umar, İstanbul 2008.
• Mikhael Attaleiates, Tarih, Türkçe terc. Bilge Umar, İstanbul 2008.
• Mikhail Psellos’un Khronographia’sı, Türkçe terc. Işın Demirkent, Ankara 1992.
• Nikephoros Bryennios, Tarihin Özü, Türkçe terc. Bilge Umar, İstanbul 2008.
• Ayönü, Yusuf, Türkiye Selçuklu Bizans Münasebetleri (1075-1116), Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2001.
• _____________, Selçuklu-Bizans Münasebetleri (1116-1308), Basılmamış Doktora Tezi, İzmir 2007. Blumenthal, Uta-Renate “Piacenza, Council of (1095)”, The Crusades An Encyclopedia, C. IV, Oxford 2006, s. 956-957.
• _____________________, “Urban II (d.1099)”, The Crusades An Encyclopedia, C. IV, Oxford 2006, s. 1214-1217.
• _____________________, “Clermont, Council of (1095)”, The Crusades An Encyclopedia, C. I, Oxford 2006, s. 263-265.
• Cahen, Claude, Osmanlılardan Önce Anadolu’da Türkler, Türkçe terc. Yıldız Moran, 3. Baskı, İstanbul 1994.
• Charanis, Peter “Byzantium, The West and the Origin of the First Crusade”, Byzantion, (19/1949), s. 17-36.
• Daniel, Norman, “Crusade Propaganda”, A History of the Crusades, C. VI, Gen. Ed. K. M. Setton, Wisconsin 1989, s. 39-97.
• Demirkent, Işın, Türkiye Selçuklu Hükümdarı Sultan I. Kılıç Arslan, Ankara 1996.
• _____________,Haçlı Seferleri, İstanbul 1997.
• _____________, “Haçlı Seferleri Düşüncesinin Doğuşu ve Hedefleri”, Tarih Dergisi, Prof. Dr. Hakkı Dursun Yıldız Hatıra Sayısı, 35 (1994), s. 65-78.
• _____________, “Haçlılar”, DİA, C. 4, İstanbul 1996, s. 525-546.
• _____________, “Haçlı Seferleri’nin Mahiyeti ve Başlaması”, Haçlı Seferleri ve XI. Asırdan Günümüze Haçlı Ruhu Semineri, 26-27 Mayıs, 1997, İstanbul 1998, s. 1-14.
• _____________, “1071 Malazgirt Savaşı’na Kadar Bizans’ın Askerî ve Siyasî Durumu”, Bizans Tarihi Yazıları Makaleler-Bildiriler-İncelemeler, 2. Baskı, İstanbul 2005, s. 1-15.
• _____________, “1082-1302 Yılları Arasında Bizans-Batı İlişkilerine Kısa Bir Bakış”, Bizans Tarihi Yazıları Makaleler-Bildiriler-İncelemeler, İstanbul 2005, s.97-119.
• _____________, “14.Yüzyıla Kadar Balkan Yarımadasında Bizans Hâkimiyeti”, Bizans Tarihi Yazıları Makaleler-Bildiriler-İncelemeler, İstanbul 2005, s. 17-30.
• Duncalf, Frederic, “The Councils of Piacenza and Clermont”, A History of the Crusades, C. I, Gen. Ed. K. M. Setton, 2. Baskı, Wisconsin 1969, s. 220-252.
• Erdmann Carl, The Origin of the Idea of the Crusade, Almancadan terc. Marshall W. Baldwin - Walter Goffart, Princeton 1977.
• Gergen, Thomas, “The Peace of God and its legal practice in the Eleventh Century”, Cuadernos de Historia del Derecho, (9 /2002), s. 11-27.
• Heyd, W., Yakın-doğu Ticaret Tarihi, Türkçe terc. E. Z. Karal, 2. Baskı, Ankara 2000.
• Krey, A. C., “Urban’s Crusade Success or Failure”, The American Historical Review, (53 /1948), s. 235-250.
• Kurat, Akdes Nimet, Peçenek Tarihi, İstanbul 1937.
• _________________, Çaka Bey İzmir ve Civarındaki Adaların İlk Türk Beyi M. S. 1081-1096, 3. Baskı, Ankara 1966.
• Mayer Hans Eberhard, The Crusades, İng. terc. John Gillingham, Oxford 1977.
• Mc Queen, W. B., “Relations between the Normans and Byzantium 1071-1111”, Byzantion, (56 /1986), s. 427-476.
• Munro, D. C., “The Speech of Pope Urban II. at Clermont, 1095”, The American Historical Review, (11/1906), s. 231-242.
• ____________, “Did the Emperor Alexius I. Ask for Aid to the Council of Piacenza, 1095?” The American Historical Review, (27/1922), s. 731-733.
• Oldenburg, Zoé, The Crusades, İngilizce terc. Anne Carter, New York 1966.
• Ostrogorsky, Georg, Bizans Devleti Tarihi, Türkçe terc. Fikret Işıltan, 5. Baskı Ankara 1999.
• Payne, Robert, The Crusades A History, London 1994.
• Richard, Jean, The Crusades c.1071-c.1291, İng. terc. Jean Birrell, Cambridge 1999.
• Riley-Smith, Jonathan, The Crusades A Short History, London 1987.
• __________________, The First Crusade and the Idea of Crusading, London 1993.
• ________________, The First Crusaders 1095–1131, Cambridge 1997.
• ________________, Haçlılar Kimlerdi? Türkçe terc. Berna Kılınçer, İstanbul 2005.
• Runciman, Steven, Haçlı Seferleri Tarihi, C. I, terc. Fikret Işıltan, 3. Baskı, Ankara 1998.
• Sevim, Ali, “Süleymanşah’ın Kuzey Suriye Seferi ve Sonuçları” Türk Kültürü Araştırmaları, XXVI/1, Ankara 1988, s. 71-76.
• ________, Anadolu Fatihi Kutalmışoğlu Süleymanşah, Ankara 1990.
• ________, Anadolu’nun Fethi Selçuklular Dönemi, 2. Baskı, Ankara 1993.
• Stevenson, W. B., The Crusaders in the East, Cambridge 1968.
• Turan, Osman, Selçuklular Zamanında Türkiye, 4. Baskı, İstanbul 1996.