TAKLİTTEN TEMSİLE ÇEVİRİ KAVRAMI

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 19, 90 - 105, 17.02.2020

Sevcan Yılmaz Kutlay

https://doi.org/10.33207/trkede.650127

Öz

Çeviri kaynak metni onun var olamadığı
bir bağlamda temsil ettiği için varlıkla yokluğu birleştiren bir temsil olarak
görülebilir. Kaynak metin ya da onun herhangi bir öğesini o an orada aynen
görmeyi beklemek bu açıdan mantıksızdır çünkü kaynak metin o an orada olsa o
metnin adı çeviri olmazdı. Yani, iki ayrı metinden söz etmek için farklılaşmaya
ihtiyaç duyarız. Bu bakış açısıyla çeviri kaynak metinden farklılaşarak var
olur ve onunla temsili bir ilişkisi
vardır. Birer anlatı ve üst söylem olarak çeviribilim kuramları da çeviriyi
kavramsallaştırmaları açısından farklılık gösterirler. Çeviriyi nasıl
tanımladığımız çeviri kuramımızı ve çeviri kuramı da çeviri tanımımızı
şekillendirir. Bu makalede çeviri bir temsil olarak ele alınarak çeviribilimde
bu temsiliyetlerin farklı paradigmalardaki sınırları sorgulanacaktır.

Anahtar Kelimeler

çeviri, temsil, taklit

Kaynakça

• Appignanesi, Richard & Chris Garratt, Herkes İçin Postmodernizm, İstanbul: Milliyet Yayınları, Çev. Doğan Şahiner, 1996.
• Ayten, Tuba, Fotoğraf ve Temsil: Ara Güler’in İstanbul’a Bakışı, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• Baker, Mona, “Narratives in and of Translation”, SKASE Journal of Translation and Interpretation 1, January 2005.
• Balcı, Fatih, “Modern Sanatta Temsil Krizi”, Journal of Arts, Cilt / Volume 2, Sayı / Issue 1, 2019, pp. 63-76.
• Catford, John C., A Linguistic Theory of Translation: An Essay in Applied Linguistics, Oxford University Press, London, 1965.
• Çakıroğlu, Kadir İlbey, “Representation in translation and author’s preferred text”. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2019, (Ö5), 277-284, DOI: 10.29000/rumelide.606156.
• Demircioğlu, Cemal, “Osmanlı Çeviri Tarihi Araştırmaları Açısından ‘Terceme’ ve ‘Çeviri’ Kavramlarını Yeniden Düşünmek”, Journal of Turkish Studies (Türklük Bilgisi Araştırmaları), Cem Dilçin Armağanı, Sayı 33, Cilt I , Harvard University Department of Near Eastern Languages and Civilizations, 2009, pp. 159-177.
• Derrida, Jacques, “Sending: On Representation”, Social Research, 49(2), 1982, 249-326.Eagleton, Terry, Edebiyat Kuramı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2014 (ilk baskı 1999).Figal, Günter, “The Doing the Thing Itself: Gadamer’s Hermeneutic Ontology of Language”. Robert J. Dostal (ed) içinde, Cambridge Companion to Gadamer. Cambridge: Cambridge University Press, 2002. 115-125.
• Gadamer, Hans Georg, Hakikat ve Yöntem 1, İstanbul: Paradigma Yayınları, 2008.
• Geçmen, Kerem, “Çeviri Stratejileri ve Güç İlişkileri”, Çeviribilimde Güncel Tartışmalardan Kavramsal Sorgulamalara, Seda Taş (2018) (ed.), İstanbul: Hiperyayın.
• Hall, Stuart. Temsil: Kültürel Temsiller ve Anlamlandırma Uygulamaları, İstanbul: Pinhan Yayıncılık. çev. İdil Dündar, 2017.
• Hermans, Theo, “Translation, Irritation, Resonance”. Constructing a Sociology of Translation. ed. Michaela Wolf, Alexandra Fukari. John Benjamins, 2007, 57- 78.
• Jakobson, Roman, “On linguistic aspects of translation”, Lawrence Venuti (ed.), The Translation Studies Reader, 2000, pp.113-118, London and New York: Routledge.
• Kahraman, Hasan Bülent. “Sanatta Konvansiyonel-Tradisyonel İlişkisine Bakışlar”, Hürriyet Gösteri, 1991, s: 124.
• Karadağ, Ayşe Banu, Çevirmenin Tanıklığında Tanzimat'tan II. Meşrutiyet'e Çeviri Tarihini Yeniden Okumak, İstanbul: Diye Yayınları, 2014.
• Karpenko Ivan, “The Concept Of "Translation": History And Theory”, Logical Investigations Vol. 19: Special Issue. M., St. Petersburg: humanitarian initiatives center, 2013. 308-325.
• Koçak, Orhan, İmgenin Halleri, İstanbul: Metis Yayınları, 1995.Long, Jixing, “Translation Definitions in Different Paradigms”. Canadian Social Science, 9 (4), 2013, 107-115. Available from: http://www.cscanada.net/index.php/css/article/ view/j.css.1923669720130904.2703.DOI:http://dx.doi.org/10.3968/j.css.1923669720130904.2703.
• Milton, John & Paul Bandia (ed), Agents of Translation, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company, 2009.
• Newmark, Peter, Approaches to translation, London &New York: Prentice Hall Print, 1982/2001.
• Nida, Eugene A, Towards a Science of Translating: With Special Reference to Principles and Procedures Involved in Bible Translating. Leiden: Brill, 1964.
• Öner Bengi, Işın, Çeviri Kuramlarını Düsünürken, İstanbul: Sel Yayıncılık, 2001.Paker, Saliha, “Translation as Terceme and Nazire Culture-bound Concepts and their Implications for a Conceptual Framework on Ottoman Translation History”, Crosscultural Transgressions:Research Models in Translation Studies II:Historical and Ideological Issues ,Theo Hermans (ed.), Manchester: St. Jerome Publication, 2002, s. 120-143.
• Somers, Margaret R. and Gloria D. Gibson.. “Reclaiming the Epistemological ‘Other’:Narrative and the Social Constitution of Identity”, Craig Calhoun (ed.), SocialTheory and the Politics of Identity, Oxford UK & Cambridge USA: Blackwell, 1994, 37-99.
• Spivak, Gayatri C. Outside in the Teaching Machine, New York: Routledge, 1993.
• __________. “Can The Subaltern Speak?” Marxism and the Interpretation of Culture, Cary Nelson (ed.), Lawrence Grossberg. Urbana, IL: University of Illinois Press, 1988.
• __________. “Three Women’s Text and a Critique of Imperialism”, Critical Inquiry, vol.12 No:1, 1985.
• Robinson, Douglas, Western Translation Theory from Herodotus to Nietzche, London and New York: Routledge, 2014.
• Tahir-Gürçağlar, Şehnaz, “Çoğuldizge Kuramı, Uygulamalar, Eleştiriler”, Çeviri Seçkisi I: Çeviriyi Düşünenler, M. Rifat, (Derleyenler), 243-268, Dünya Yayıncılık, İstanbul, 2003.
• Taylor, Charles, “Gadamer on the Human Sciences”, Robert J. Dostal (ed), Cambridge Companion to Gadamer, Cambridge: Cambridge University Press, 2002.126-142.
• Tymoczko, Maria, “Translation and Political Engagement Activism, Social Change and the Role of Translation in Geopolitical Shifts”, 2014. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13556509.2000.10799054
• Tymoczko, Maria, Translation, Resistance, Activism, Amherst and Boston: University of Massachusetts Press, 2010. vii-xii.Üstünsöz, İrem, “The Notion of ‘Translation as Rewriting’ and its Implications for the Post-colonial Approach to Translation”, İ.Ü.Çeviribilim Dergisi; Cilt 1, Sayı 1, 2010, 89-106.
• Vardar, Ayza, Çeviribilimde Sömürgecilik-Sonrası Dönemeç: Çeviriyle Sömürgeleştirilenin Çeviriyle Özgürleştirilme Çabası, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diller ve Kültürler Arası Çeviribilim Doktora Programı, 2012.
• Varol, Sibel F. Temsil, İdeoloji, Kimlik, İstanbul: Varlık Yayınları, 2016.
• Wolf, Michaela, Alexandra Fukari (ed.). Constructing a Sociology of Translation. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins, 2007.
• Yerko, Vladimir, The Tragedy of Hamlet, Prince of Denmark [İllüstrasyon], 2008. http://book-graphics.blogspot.com/2013/03/hamlet-prince-of-denmark.html
• Zeren, Vecihe Özge, “Çağdaş Sanatta Gerçeklik Temsili Sorunsalı ve Metadram”. Journal of Arts. Cilt / Volume 2, Sayı / Issue 2, 2019, pp. 77-94.