Bursa Mustafakemalpaşa Halkevi’nin Örgütlenmesi ve Çalışmalarının Belgelerle Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 29, 135 - 153

Mine Ersevinç

https://doi.org/10.33207/trkede.1503469

Öz

Bir modernite projesi olan Kemalizm; siyasal, sosyal, ekonomik, kültürel bütün alanlarda dönüşüm sürecini başlatmış ve bu dönüşümün toplumsallaştırılması, politik iletişim ile sosyalleşmede aracılık yapılması zorunluluğu, kurumsallaşma ihtiyacını beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda Cumhuriyet Halk Partisi’ne organik bir şekilde bağlı, partinin kültür kolu olarak işlevselliğe sahip olan halkevleri düşüncesi gündeme gelmiştir. Ulusun yaşam biçimini, anlayışını değiştirmek ve geliştirmek için açılan bu kurumlar, 19 Şubat 1932’den 8 Ağustos 1951’e kadar kültürel, toplumsal, siyasal çalışmaları gerçekleştirmişlerdir. Halkevleri, halk eğitimi anlayışla düzenlediği etkinliklerle, araştırmalarla ve konferanslarla devrimin başlattığı değişimi bireylere ulaştırmada önemli bir fonksiyonu yerine getirmişlerdir. 1932 yılında ilk açılan Halkevlerinden birisi olan Bursa Halkevi; Bursa’ya, sosyal, kültürel, ekonomik, kentleşme noktalarında bir değer katmıştır. Bursa merkezinin ardından ilçelerdeki Halkevleri ve kırsaldaki Halkodaları açılışı gerçekleşmiştir. Bunlardan birisi olan Mustafakemalpaşa Halkevi de aynı misyondaki çalışmalarla dönemin kentsel mekânsal değişimine, sosyo-kültürel gelişimine katkı sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı bu bağlamda Türkiye bütünsel coğrafyasından farklı olarak yerel bir coğrafya olan Bursa Mustafakemalpaşa ilçesinin bugünkü değerlerinin tarihsel arka planını, inkılâbın yarattığı ilerlemeyi açıklamaktır.

Anahtar Kelimeler

Mustafakemalpaşa, Değişim, İleleme, Halkevi

Organization of Bursa Mustafakemalpaşa Public Center and Evaluation of Its Work with Documents

Öz

Kemalism, a project of modernity; It has initiated the transformation process in all political, social, economic and cultural areas, and the socialization of this transformation and the necessity of mediating political communication and socialization have brought about the need for institutionalization. In this context, the idea of Community Centers, which are organically connected to the Republican People's Party and function as the cultural arm of the Party, has come to the fore. These institutions, which were opened to change and improve the life style and understanding of the nation, carried out cultural, social and political activities from 19 February 1932 to 8 August 1951. Community centers have fulfilled an important function in bringing the change initiated by the revolution to individuals through events, research and conferences organized with the understanding of public education. Bursa Community Center, one of the first Community Centers opened in 1932; It has added value to Bursa in terms of social, cultural, economic and urbanization. Following the center of Bursa, Community Centers in the districts and Community Rooms in rural areas were opened. One of these, Mustafakemalpaşa Community Center, contributed to the urban spatial change and socio-cultural development of the period with its work on the same mission. . The aim of this study, in this context, is to explain the historical background of the current values of Bursa Mustafakemalpaşa district, which is a local geography, unlike the holistic geography of Turkey, and the progress created by the revolution.

Anahtar Kelimeler

Mustafakemalpaşa, Change, Progress, Community home

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 829.273.2.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 829.273.47.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 829.274.1.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 829.275.1.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 953.693.2.18.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 953.632.1.25.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 953.693.2.26.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 953.693.2.79.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 953.693.2.61.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1053.1042.3.9.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1053.1042.3.5.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1053.1042.3.6.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1053.1042.3.8.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1053.1042.3.23.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1053.1042.3.27.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1053.1042.3.29.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1053.1042.3.56.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1053.1042.3.68.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1053.1042.3.70.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1067.1093.1.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1216.38.156.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1481.45.1.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1681.845.1.
• B.C.A., Fon Kodu: 490..0.1., Yer: 1682.848.1.
• Gazete ve Kitaplar
• Ant Gazetesi, 21.02.1946. Ant Gazetesi, 31.03.1950.
• CHP 1936 İl Kongreleri, 1937.
• CHP Halkevleri ve Halkodaları 1932–1942, Ankara, 1943.
• BASMACIOĞLU Şem’i, Mustafakemalpaşa Kılavuzu, Yeni Ufuk Basımevi, Mustafakemalpaşa, 1953.
• ERSEVİNÇ Mine, Bursa Halkevi ve Uludağ Dergisi, Nilüfer Akkılıç Kütüphanesi Yayını, Bursa, 2011.