Lise Biyoloji Öğretim Programında Evrim Eğitiminin Kapsamı ve İçeriğinin Değerlendirilmesi

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2, - , 01.06.2013

Çiçek Dilek Bakanay , Zelal Özgür Durmuş

Öz

Doğal seleksiyon ile evrim teorisi, biyolojik bilimlerin temel paradigmasıdır. Gould (1982), evrim teorisi olmayan bir biyoloji eğitimini periyodik tablosu olmayan kimyaya benzetmiştir. Doğal seleksiyon ile evrim teorisi; canlılardaki benzerlik ve farklılığın nedenlerini açıklayan en kapsamlı teori olması nedeniyle biyoloji eğitiminde, başta sınıflandırma, genetik ve embriyoloji olmak üzere pek çok konunun bütünsel bir çerçevede sunulmasına olanak vermektedir. Teorinin biyoloji eğitimindeki önemi nedeniyle iyi bir biyoloji eğitimi için öğretmenlerin ders kapsamını evrimsel çerçevede iyi planlamasının yanı sıra bilimin doğası ile güçlendirilmiş bir programa ihtiyaçları vardır. Yapılan pek çok araştırma, Türkiye’de ki fen eğitiminin de, uluslararası alanda kabul gören eğitim standartlarına uygun bir şekilde uyarlanması gerektiğini sıklıkla vurgulamıştır (Apaydın ve Sürmeli, 2009; Taşkın ve ark., 2010). Bu araştırmada, 2007 yılında uygulamaya konulan Biyoloji Öğretim Programı, Öğretim Programının hazırlanmasında temel alındığı belirtilen Amerikan Ulusal Araştırma Konseyinin (National Academy of Sciences, 1998) belirlediği Fen Eğitimi Standartları ve Bilimsel Okuryazarlık kriterlerindeki içerik standartlarına göre incelenmiştir. Analiz sonucunda, Öğretim programının; insan merkezli bir doğa anlayışı sergilediği, başta bilimin doğası olmak üzere pek çok konuda ciddi kavram yanılgılarını barındırdığı, evrimsel biyoloji açısından bir bütünlük sergileyemediği tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• olduğudur. Virüslerin sınıflandırma ünitesinden alınıp bağışıklık sistemi içerisinde hastalık yapıcı
• patojen olarak belirtilmesi, organizmaların ekosistem içerisindeki birbirleri ile olan etkileşiminden
• ziyade insan sağlığı ve ekonomiye olan önemine değinilmesi, sistemlere ilişkin ünitenin ‘Hayvan
• Biyolojisi ve İnsan’ olarak adlandırılmış olması gibi örnekler öğretim programının, insanı doğanın bir
• parçası olarak değil insana hizmet eden doğa anlayışı sergilemektedir.
• American Association for the Advancement of Science. (2009). Benchmarks for science literacy. New York: Oxford University Press.
• Apaydın, Z., ve Surmeli, H. (2006). Universite Oğrencilerinin Evrim Teorisi ile Ilgili Tutumları. O.Genc.(Der.), Evrim, Bilim ve Eğitim (s.219-247). Istanbul: Nazım Kitaplığı.
• Apaydın, Z., ve Sürmeli, H. (2009). Undergraduate Students’ Attitudes Towards the Theory Of Evolution. Elementary Education Online, 8(3), 820-842.
• Baker, D. R., & Piburn, M. D. (1997). Constructing science in middle and secondary school classrooms. Boston: Allyn and Bacon.
• Bogdan, R., ve Biklen, S. K. (1992). Qualitative research for education: An introduction to theory and methods. Boston: Allyn and Bacon.
• Çetinkaya, H. (2006). Evrim, bilim ve eğitim üzerine. Ege Eğitim Dergisi, 1(7), 1-21.
• Dagher, Z. R., ve BouJaoude, S. (1997). Scientific views and religious beliefs of college students: The case of biological evolution. Journal of Research in Science Teaching, 34, 5, 429-445.
• Dagher, Z. R., ve BouJaoude, S. (2005). Students' perceptions of the nature of evolutionary theory. Science Education, 89(3), 378-391.
• Dobzhansky, T. (1973). Nothing in Biology Makes Sense Except in the Light of Evolution. American Biology Teacher, 35(3), 125-129.
• Futuyma, D. J., Kence, A., ve Bozcuk, A. N. (2008). Evrim. Ankara: Palme Yayincilik.
• Gould, S. J. (1982). Darwinism and the expansion of evolutionary theory.
• Harris, H. H. (1997). Constructing Science in Middle and Secondary School Classroom (Baker, Dale R.; Piburn, Michael D.). Journal of Chemical Education, 74(10), 1167. doi: 10.1021/ed074p1167.2
• Irez, S ve Ozyeral-Bakanay, Ç.D. (2011). Biyoloji Öğretmen Adaylarının Evrim Teorisine Ve Bilimin Doğasına Bakış Açıları Üzerine Bir Araştırma. Eğitim ve Bilim, 36, 162
• Irez, S. (2004). Turkish Preservice Science Teacher educators' Beliefs about the Nature of Science and Conceptualisations of science Education. Yayınlanmamıs doktora tezi, Nottingham Universitesi.
• Keeton, W. T., Gould, J. L., Gould, C. G., Demirsoy, A., ve Türkan, I.. (1999). Genel biyoloji = Biological science. Ankara: Palme.
• Klug, W. S., Cummings, M. R., ve Öner, C. (2003). Genetik kavramlar. Ankara: Palme.
• Lederman, N. G, Abd‐El‐Khalick, F., Bell, R. L, ve Schwartz, R. S. (2002). Views of nature of science questionnaire: Toward valid and meaningful assessment of learners' conceptions of nature of science. Journal of research in science teaching, 39(6), 497-521.
• Martin-Hansen, Lisa M.. (2008). First-year college students’ conflict with religion and science. Science and Education, 17(4), 317-357.
• McComas, W. F. (1998). The nature of science in science education : rationales and strategies. Dordrecht; Boston: Kluwer Academic Publishers.
• MEB, (1998) Lise Biyoloji 1-2-3 Dersi Öğretim Programı, Tebliğler Dergisi
• Miller, J.D., Scott, E. J., ve Okamoto, S. (2006). Science Communication: Public Acceptance of Evolution. Science, 313 (5788), 765-766.
• Muckenhoupt, Margaret. (1997). Sigmund Freud : explorer of the unconscious. New York: Oxford University Press.
• National Academy of Sciences . Working Group on Teaching, Evolution. (1998). Teaching about evolution and the nature of science. [Online]: http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&scope=site&db=nlebk&db=nlabk&AN=9 04
• National Research, Council. (1996). National Science Education Standards :observe, interact, change, learn. Washington, DC: National Academy Press.
• National Science Teachers Association (NSTA). (2000). NSTA Position Statement, http://www.nsta.org/about/positions.aspx#list (2011-10-01)
• Project 2061 (American Association for the Advancement of Science). (1993). Benchmarks for science literacy. New York: Oxford University Press.
• Project. (1993). Benchmarks for science literacy. New York: Oxford University Press.
• Rutherford, F James, & Ahlgren, Andrew. (1991). Science for all Americans: Oxford University Press, USA.
• Rutledge, M. L, ve Mitchell, M. A. (2002). High school biology teachers' knowledge structure, acceptance ve teaching of evolution. The American Biology Teacher, 64(1), 21-28.
• Rutledge, M. L, ve Warden, M. A. (2000). Evolutionary theory, the nature of science ve high school biology teachers: Critical relationships. The American Biology Teacher, 62(1), 23-31.
• Taşkın, O., Çobanoğlu, E. O., Apaydın, Z., Çobanoğlu, I. H., Yılmaz, B., ve Şahin, B.. (2008). Lisans Öğrencilerinin Kuram (Teori) Kavramını Algılayışları. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 25(2), 35-51.
• Tsai, Chin-Chung. (1998). An analysis of scientific epistemological beliefs and learning orientations of Taiwanese eighth graders. Sci. Ed. Science Education, 82(4), 473-489.