Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Çocuklar İçin Etkileşimli Okumayı Yeniden Düşünmek: Okuma Tutumunu ve Sosyal Becerileri Geliştirme

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 29 - 40, 06.09.2025

Gizem Yağmur Değirmenci , Çiğdem Kaymaz , Emre Yıldız , Aslı Aslı İzoğlu Tok , Semra Şahin

https://doi.org/10.37233/trsped.drr.1514671

Öz

Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar için geliştirilen programlar çoğu kez akademik becerilerle ilişkilendirilmektedir. Ancak güçlüğün doğası ile uyumlu biçimde, bu grupta yer alan çocukların okumaya karşı negatif tutumları olabilmekte ve çoğu zaman akademik becerilerin geliştirilmesinde engelleyici bir rol üstlenebilmektedir. Oysa, başarılı bir okul yaşamı için bütüncül ve gelişimsel bir bakış açısı gereklidir. Bu çalışma, özel öğrenme güçlüğü olan çocukların okumaya karşı tutumlarını iyileştirmeyi ve başarılı bir okul hayatı için gerekli olan sosyal becerilerini artırmayı amaçlamaktadır. Geliştirilen öğretim uygulaması örneği etkileşimli okuma yoluyla çocukların gelişimini desteklemeyi amaçlayan bir programa dayalı olarak hazırlanmıştır. Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklarla etkileşimli okumanın nasıl kullanılacağı ve sosyal, bilişsel, dil ve motor gelişim alanlarının nasıl desteklenebileceği konusunda ayrıntılı açıklamalar içermektedir. Çocuklarla okul ve klinik ortamlarda çalışan profesyoneller tarafından programın kullanılabilmesi için gerekli olan tüm basamaklar: programın planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi için bir yol haritası da sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Özel öğrenme güçlüğü , etkileşimli okuma , sosyal beceri.

Rethinking Dialogic Reading for Children with Specific Learning Disorder: Enhancing Reading Attitude and Social Skills

Öz

Programs for children with specific learning disorder (SLD) often aim to improve reading and related academic skills. However, children with SLD are known to develop negative attitudes toward reading, which may reduce their engagement in academic activities. Supporting all developmental areas of children with SLD is essential for a successful school life. This position paper was developed based on a program designed to promote children’s development through dialogic reading. It provides a detailed explanation of how to use dialogic reading with children with SLD and how to support their cognitive, language, and motor development. In addition, this paper offers a roadmap for planning, implementing, and evaluating the program, which can be used by teachers and other professionals working with children in school or clinical settings.

Anahtar Kelimeler

Specific learning disorder , social skills , reading attitude

Etik Beyan

No potential conflict of interest was reported by the author(s). No funding was utilised in this research.

Kaynakça

• American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. https://doi.org/10.1176/appı.books.9780890425596
• Cavioni, V., Grazzani, I., & Ornaghi, V. (2017). Social and emotional learning for children with learning disability: Implications for inclusion. International Journal of Emotional Education, 9(2), 100–109.
• Doyle, B. G., & Bramwell, W. (2006). Promoting emergent literacy and social-emotional learning through dialogic reading. The Reading Teacher, 59(6), 554–564. https://doi.org/10.1598/RT.59.6.5
• Ergül, C., Ökcün Akçamuş, M. Ç., Akoğlu, G., Kılıç Tülü, B., & Demir, E. (2021). A Study on validity and reliability of the Literacy Assessment Battery (LAB) developed for primary school children. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(3), 740–770. Gresham, F., & Elliot, S. (1990). Social Skills Rating System. American Guidance Services.
• Gunn, A. A., Bennett, S. V., & Peterson, B. J. (2022). Exploring multicultural picture books with social–emotional themes. The Reading Teacher, 76(3), 362–374. https://doi.org/10.1002/trtr.2145
• Gutiérrez, R. (2016). Effects of dialogic reading in the improvement of reading comprehension in students of primary education. Revista de Psicodidáctica, 21(2), 303–320.
• Kim, D., & Hall, J. K. (2002). It has been seen that it is appropriate to be used with school-age children for the development of pragmatic skills. The Modern Language Journal, 86, 332–348.
• Kocaarslan, M. (2016). “Garfield” görselli 1-6. sınıflar için okumaya yönelik tutum ölçeğinin Türkçe uyarlama çalışması. İlköğretim Online, 15(4). https://doi.org/10.17051/io.2016.25140
• McKenna, M. C., & Kear, D. J. (1990). Measuring attitude toward reading: A new tool for teachers. The Reading Teacher, 43(8), 626–639. https://doi.org/10.1598/RT.43.8.3
• Niland, A. (2023). Picture Books, Imagination and Play: Pathways to Positive reading Identities for Young children. Education Sciences, 13(5), 511. https://doi.org/10.3390/educsci13050511
• Roberts, G. J., Solis, M., Ciullo, S., McKenna, J. W., & Vaughn, S. (2015). Reading interventions with behavioral and social skill outcomes. Behavior Modification, 39(1), 8–42. https://doi.org/10.1177/0145445514561318
• Sahin, R. (2006). The effect of parent education on third grade children’s social skills (Publication No. 128792) [Doctoral dissertation, Middle East Technical University]. Council of Higher Education Thesis Center.
• Sinamo, J., Panjaitan, L. S. W., & Butar, M. L. E. B. (2024). Building children’s social skills through picture story books. Talitakum., 3(1), 1421. https://doi.org/10.69929/talitakum.v3i1.11
• Soysal, T. (2022). The relationship of reading attitude with reading speed and reading comprehension. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 17(3), 182–198.
• Strouse, G. A., Nyhout, A., & Ganea, P. A. (2018). The role of book features in young children’s transfer of information from picture books to real-world contexts. Frontiers in Psychology, 9. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00050
• Sucuoğlu, B., & Özokçu, O. (2005). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin değer- lendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakultesi Ozel Egitim Dergisi, 6(1), 41–57.
• Stanberry, K., & Swanson, L. (2023). Effective reading interventions for kids with learning disabilities. LD Online.
• Ülper, H., & Yağmur, K. (2016). Developing Silent Word Reading Fluency Test. İlköğretim Online, 15(2), 581-593. https://doi.org/10.17051/io.2016.91112
• Whitehurst, G. J., Falco, F. L., Lonigan, C. J., Fischel, J. E., DeBaryshe, B. D., Valdez-Menchaca, M. C., & Caulfield, M. (1988). Accelerating language development through picture book reading. Developmental Psychology, 24(4), 552–559.
• Widyasari, F. E. (2016). The correlation among reading attitude, interpersonal intellegence and reading comprehension. Arab World English Journal, 7(2), 288-298. https://doi.org/10.2139/ssrn.2814825
• Zhang, C., Diamond, K. E., & Powell, D. R. (2015). Examining the content of Head Start teachers’ literacy instruction within two activity contexts during large-group circle time. Journal of Research in Childhood Education, 29(3), 323–337. https://doi.org/10.1080/02568543.2015.1042124
• Zevenbergen, A. A., & Whitehurst, G. J. (2003). Dialogic reading: A shared picture book reading intervention for preschoolers. In A. Kleeck, S. A. Stahl, & E. B. Bauer (Eds.), On reading books to children: Parents and teachers (pp. 170–192). Routledge.