“This is not the therapy I saw on TV”: Media Representations, Psychology and the Change in Therapy Practices in Türkiye

Yıl 2023, , 962 - 981, 30.09.2023

Ekmel Geçer , Ömer Akgül , Seyyide Şifa Göktaş , Fatih Bal

https://doi.org/10.37679/trta.1314904

Öz

Despite increasing engagement with digital platforms, television, especially within Turkish entertainment culture, keeps its principal position. The most debated TV programs are those covering psychological issues. The interpersonal relationships covered by the psychology-related serials on Turkish television are praised by the audience. However, because the behaviors and attitudes of psychologists/psychiatrists seem not to be professional and because the way they hold their therapy sessions is very rare, these serials also are harshly criticized by mental health professionals. This article aims to analyze the representation of mental health professionals in Turkish TV serials, try to answer how psychologists/psychiatrists find their fictionalized images, and if these media contents increased the interest in psychology. The article is based on a descriptive study. The relationship between the increasing number of psychological serials and the interest in psychology is analyzed through the Pearson product-moment correlation coefficient. The results suggest that increasing numbers of psychological serials positively correlate with the interest in psychology. The outcomes also suggest that the increasing number of psychological soap operas on Turkish TV channels is related to a high understanding of psychology, that psychology-related scenarios will be handled by directors in more detail, and that both the audience and psychology professionals are aware of the psychological scenes and patterns on the screens. Nonetheless, although mental health professionals are pleased with the interest they receive through TV programs, some found psychology-related TV shows capable enough to represent psychology in the Turkish media to some extent while some others think that the representation of their profession is either inadequate or amateurish.

Anahtar Kelimeler

Turkish Serials, Psychology, Representation, Therapy, Media Psychology

“Bu Televizyonda Gördüğüm Terapi Değil”: Medya Temsilleri, Psikoloji ve Türkiye'de Terapi Uygulamalarındaki Değişim

Öz

Dijital platformlarla olan ilişkideki artışa rağmen, televizyon, özellikle Türk eğlence kültüründe başat konumunu hâlâ korumaktadır. En çok tartışılan televizyon programları ise psikolojik konuları işleyenlerdir. Türk televizyonlarında yayınlanan psikoloji ile ilgili dizilerin işlediği kişiler arası ilişkiler izleyiciler tarafından övgüyle karşılanmaktadır. Ancak dizilerdeki psikolog/psikiyatristlerin davranış ve tutumları profesyonelce görünmediği için ve dizideki profesyonellerin terapi seanslarını yürütme biçimlerine çok rastlanmadığından bu yapımlar de ruh sağlığı uzmanları tarafından sert eleştirilere maruz kalmaktadır. Bu makale, ruh sağlığı profesyonellerinin Türk dizilerindeki temsilini analiz etmeyi, psikologların/psikiyatrların kurgulanan imgeleri nasıl bulduklarını ve bu medya içeriklerinin psikolojiye olan ilgiyi artırıp artırmadığını yanıtlamayı amaçlamaktadır. Makale betimsel bir çalışmaya dayanmaktadır. Sayıları artan psikoloji ile ilgili diziler ile psikolojiye olan ilgi arasındaki ilişki, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ile incelenmiştir. Sonuçlar, artan sayıda psikoloji içerikli dizilerin psikolojiye olan ilgi ile olumlu bir şekilde ilişkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca sonuçlar; Türk televizyon kanallarında artan sayıda psikolojik dizi ya da filmlerin psikolojiye olan farkındalığın yüksek olduğuna, psikoloji ile ilgili senaryo ve görüntülerin yönetmenler tarafından daha çok ele alınabileceğine ve hem izleyicilerin hem de profesyonellerin dizilerdeki psikolojik öğelerin farkında olduğuna işaret etmektedir. Bununla beraber, ruh sağlığı profesyonelleri, TV programlarında gördükleri ilgiden memnun olmakla birlikte ve bazıları psikolojinin medya temsilinden memnun olduklarını belirtseler de diğer bazıları mesleklerinin temsilinin ya yetersiz ya da amatörce olduğunu düşünmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Türk Dizileri, Psikoloji, Temsil, Terapi, Medya Psikolojisi

Kaynakça

• Ağırseven, Nehir & Örki, Armağan. Evaluating Turkish TV Series as Soft Power Instruments. OPUS 7/13 (2017): 836-853.
• Akkaya, Ümit Harun. Din Sosyolojisi Perspektifinden Sır Dizileri. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/2 (2015): 40-64.
• Anghelcev, George et al. Binge-Watching Serial Video Content: Exploring the Subjective Phenomenology of the Binge-Watching Experience. Mass Communication and Society 24/1 (2021): 130-154.
• Arditi, David. Streaming Culture: Subscription Platforms and The Unending Consumption of Culture. Bingley: Herald Publishing, 2021.
• Baudrillard, Jean. The Ecstasy of Communication. Vint, Sherryl içinde, Science Fiction and Cultural Theory a Reader (pp. 194-200). Routledge: Oxford, 2019.
• Black, Jessica & Barnes, Jennifer L. Fiction and Social Cognition: The Effect of Viewing Award-Winning Television Dramas on Theory of Mind. Psychology of Aesthetics Creativity and the Arts 9/4 (2015): 423–429.
• Budayıcıoğlu, Gülseren. Değişen Dünya Düzeninde Kadın-Erkek İlişkileri (08 Mart 2021) 13 Nisan 2021. https://www.aa.com.tr/
• Cai, Shenshen. Television Drama in Contemporary China: Political, Social and Cultural Phenomena. London: Routledge, 2016.
• Chandler, Daniel & Munday, Rod. A Dictionary of Media and Communication. Oxford: Oxford University Press, 2020.
• Dogan, Betül Önay & Ünlü, Gül Derya. Handbook of Research on Examining Cultural Policies Through Digital Communication. Heshey: IGI Global, 2019.
• Dowd, James & Pallotta, Nicole R. The End of Romance: The Demystification of Love in the Postmodern Age. Sociological Perspectives 43/4 (2020): 549-580.
• Falero, Sandra M. Digital Participatory Culture and the TV Audience: Everyone’s a Critic. London: Palgrave Macmillan, 2016.
• Filho, André Barbosa & Castro, Cosette. Digital Television and Digital Convergence. New York: Hampton Press, 2014.
• Geçer, Ekmel. Medya, Popüler Kültür ve Psikoloji. İstanbul: Okur Kitaplığı, 2022.
• Geçer, Ekmel. Türk Dizileri Üzerine Kültürel ve İdeolojik Bir Değerlendirme: “Made in Türkiye”. Mütefekkir 2/3 (2015): 39-56.
• Katz, Elihu, Lazarsfeld, Paul F. and Roper, Elmo. Personal Influence: The Part Played by People in the Flow of Mass Communications. New York: Free Press, 1955.
• Kırık, Ali Murat & Çelebioğlu, Sabri. Türkiye'de Yeni Medya ve TV Etkileşimi Bağlamında Değişen Dizi Anlayışı: Sıfır Bir" Bir Zamanlar Adana'da" Örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11/31 (2019): 517-562.
• Kırtepe, Selçuk. Televizyon Dizilerinin Toplum Üzerindeki Etkileri Sosyo-Kültürel Bir Çözümleme (Erzurum Örneği). Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk üniversitesi, 2014.
• Kirsh, Steven J. Media and Youth: A Developmental Perspective. Sussex: John Wiley & Sons, 2010.
• Korkmaz, Burcu. Yapısına Göre Psikoterapi Türleri ve Etik Meseleler. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20/36 (2018): 513-543.
• Kurt, Şule. Sinema İzleme Kültürü ve Toplumsal Gelişimi. Asya Studies 4/4 (2018): 23-38.
• Kuyucu, Mihalis. Gençlerin Türkiye’de Üretilen Televizyon Dizilerine Yönelik Tutumları ve Dizi Tüketim Faktörlerinin Analizi. International Journal of Cultural and Social Studies 5/2 (2019): 558-599.
• Küçükkurt, Mehmet et al. Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Perspektifinden Üniversite Öğrencilerinin Medyaya Bakışı. Selçuk İletişim 6/1 (2009): 37-50.
• Malas, Elmas Merve. Ruhsal Bozukluklara Karşı Stigma-Derleme. MANAS 8/1 (2019): 1170-1188
• Niemiec, Ryan M. Movie reviews and psychology: A PsycCRITIQUES retrospective to inspire the future. PsycCRITIQUES, 62 (2017). doi:10.1037/a0041182
• Ormanlı, Okan. Son Dönem Türk Dizilerinde Psikolojik Öğeler: “Ezel” Dizisi Örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 1/14 (2010): 189-206.
• Özdemir, Özge. Kırmızı Oda: Psikologlar Diziyi Neden Eleştiriyor? (15 Ekim 2020) 13 Nisan 2021. https://www.bbc.com/
• Öztürk, M. Orhan. Psikanaliz ve Psikoterapi. Ankara: Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları, 1998.
• Potter, W. James. Digital Media Effects. London: Rowman & Littlefield Publishers, 2021.
• RTÜK. Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması. Ankara: RTÜK, 2018.
• Rymbayeva, Aizhan. TV Soaps Influence on the Attitudes of Kazakhstani Women towards the Represented Turkish Way of Life. Özgen, Özlen içinde, Handbook of Research on Consumption, Media, and Popular Culture in the Global Age (pp. 105-122). Hershey: IGI Global, 2019.
• Sayar, Kemal. Kültür ve Psikopatoloji. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 8/3 (1998): 176-180.
• Sudevan, R., Ravi, M., Reghu, L., Kumar and Keerthy, LK. (2019). Psychological wellbeing and television serial watching – A cross-sectional analytical study from a tertiary care centre in Ernakulam, Kerala, India. International Journal of Current Advanced Research (2019): 543-546.
• Swann, Thomas. Anarchist Cybernetics: Control and Communication in Radical Politics. Bristol: Bristol University Press, 2020.
• Tan, Ed S. A Psychology of The Film. Palgrave Communications 4/82 (2018). doi:10.1057/ s41599-018-0111-y
• Ulin, Jeffrey C. (2019). The Business of Media Distribution: Monetizing Film, TV, and Video Content in Online World. New York: Routledge.
• Üstandağ, Alev. Gençlerin model aldıkları televizyon Karakterleri. Akademik İncelemeler Dergisi, 14/1 (2019): 27-50.
• Wamuyu, Patrick Kanyi. Analyzing Global Social Media Consumption. Hershey: IGI Global, 2020
• Warner, Charles, Lederer, William & Moroz, Brian. Media Selling: Digital, Television, Audio, Print and Cross-Platform. New Jersey: John Willey & Sons, 2020
• West, Richard & Turner, Lynn. Introducing Communication Theory: Analysis and Application. New York: McGrawHill Education, 2021.
• Wühr, Peter, Lange, Benjamin P. & Schwarz, Sascha. Tears or Fears? Comparing Gender Stereotypes about Movie Preferences to Actual Preferences. Frontiers in Psychology 8 (2017). doi:10.3389/fpsyg.2017.00428
• Yaşar, İdris et al. T.C. Sağlık Bakanlığı Eğitimi Genel Müdürlüğü Eğitimciler İçin Eğitim Rehberi: Ruh Sağlığı Modülleri. Ankara, T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları. Yayın No: 722 (2008): 78-88.
• Yumurtacı, Gülcan. Televizyonda ve Dijital Platformda Durum Komedisi: Jet Sosyete Örneği. Beykoz Akademi Dergisi 8/1 (2020): 280-304.
• Zavalsız, Yusuf Sinan & Dağcı, Yüsra Soydaş. Televizyon Dizilerinin Toplum Üzerindeki Etkisi (Karabük Örneği). ÇÜİFD 19/1 (2019): 185-201.