Açık Veri Ekolojisi: "Veri Devrimi"ni Gazetecilik Perspektifinden Okumak

Yıl 2021, , 50 - 71, 30.01.2021

Aslıhan Zinderen

https://doi.org/10.37679/trta.819385

Cited By: 1

Öz

Bugün pek çok akademik tartışmanın merkezinde bilgi iletişim teknolojilerinde yaşanan dönüşümlerin bir sonucu olarak gün yüzüne çıkan; büyük veri, açık veri, açık hükûmet gibi veriye ilişkin yeni anlayışlar yer almaktadır. Söz konusu tartışmaların önemi ise büyük verilerin işlenmesinin yaratacağı değerde, veriler arasında ilişki kurularak anlamlı sonuçlar çıkarılması bağlamında veri setlerinin kamu kullanımına açılması fikrinde, şeffaflık ve hesap verilebilirlik noktasında hükûmetlerin de verilerini kullanıma açması gerektiği anlayışında yatmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı büyük veri, açık veri ve açık hükûmet kavramlarına gazetecilik perspektifinden bakmak ve açık veri hareketlerinin gazetecilik için önemini ortaya koymaktır. Çalışmada büyük veri, açık veri ve açık hükûmet kavramları tanımlanmakta, dünyada ve Türkiye’deki açık veri hareketleri ve platformlarından söz edilerek bu hareketlerin gazetecilik için yarattığı/yaratacağı değer, örnek haberler bağlamında tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Büyük Veri, Açık Veri, Açık Hükümet, Açık Veri Hareketleri, Veri Gazeteciliği

Open Data Ecology: Reading the "Data Revolution" from a Journalism Perspective

Öz

As a result of the transformation in information communication technologies, at the center of many academic discussions today; there are new insights into data such as big data, open data, and open government. The importance of these discussions lies in the value arising from processing the big data, in the idea that data sets should be made available to the public in the context of obtaining meaningful results by correlating data, and in the understanding that governments should also make their data available at the point of transparency and accountability. In this direction, the aim of the study is to look at the concepts of big data, open data, and open government from a journalistic perspective and to reveal the importance of open data movements for journalism. In this study, concepts of big data, open data, and open government are defined, the open data movements in the world and in Turkey, and the significance these movements have made and will make in terms of journalism are discussed in the context of news examples.

Anahtar Kelimeler

Big Data, Open Data, Open Government, Open Data Transactions, Data Journalism

Kaynakça

• Abreu, A., Acker, A. (2013). Context and Collection: A Research Agenda for Small Data. iConference 2013 Proceedings. 549-554.
• Aktan, E. (2018). Büyük veri: Uygulama alanları, analitiği ve güvenlik boyutu. Bilgi Yönetimi Dergisi, 1(1), 1-22.
• Andriessen, J., Baker, M., Cordasco, G., De Donato, R., Malandrino, D., Palmieri, G., ... & Serra, L. (2017, April). Increasing public value through co-creation of open knowledge. In 2017 Fourth International Conference on eDemocracy & eGovernment (ICEDEG) (ss. 47-54). IEEE.
• Aslan, Ü., Özerhan, Y. (2017). Big Data, Muhasebe ve Muhasebe Mesleği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(4).
• Baack, S. (2015). Datafication and empowerment: How the open data movement re-articulates notions of democracy, participation, and journalism. Big Data & Society. https://doi.org/10.1177/2053951715594634, Erişim Tarihi: 25.09.2020.
• Bhargava, R., Deahl, E., Letouzé, E., Noonan, A., Sangokoya, D., & Shoup, N. (2015). Beyond data literacy: reinventing community engagement and empowerment in the age of data. Data-Pop Alliance White Paper Series. Data-Pop Alliance (Harvard Humanitarian Initiative, MIT Lad and Overseas Development Institute) and Internews.
• Bozkurt, A. (2016). Öğrenme analitiği: e-öğrenme, büyük veri ve bireyselleştirilmiş öğrenme. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 2(4), 55-81.
• Bradshaw, P. (2012). “What Is Data Journalism?” Jonathan Gray, Liliana Bounegru ve Lucy Chambers (Ed.), The Data Journalism Handbook (ss. 2-3). O'Reilly Media Inc.
• Chen, M., Mao, S., Liu, Y. (2014). Big data: A survey. Mobile networks and applications, 19(2), 171-209.
• Chen, W., Quan-Haase, A. (2020). Big data ethics and politics: Toward new understandings. Social Science Computer Review, 38(1), 3-9.
• Cui, Y., Kara, S., Chan, K. C. (2020). Manufacturing big data ecosystem: A systematic literature review. Robotics and computer-integrated Manufacturing, 62.
• Dağ, P. (2014). “Dünyada ve Türkiye’de: Veri Gazeteciliği!”. https://medium.com/@pinardag/dunyada-ve-turkiyede-veri-gazetecili-i-4e2a4703d074, Erişim Tarihi: 10.10.2020.
• Dağ, P. (2017). Açık Yönetim Ortaklığı Raporu ‘AYO ülkelerindeki gelişme ve reformlar, değişen politik durumların tehdidinde’. http://www.verigazeteciligi.com/acik-yonetim-ortakligi-raporuayo-ulkelerindeki-gelisme-ve-reformlar-degisen-politik-durumlarin-tehdidinde/, Erişim Tarihi: 11.10.2020.
• Dai, H. N., Wang, H., Xu, G., Wan, J., Imran, M. (2020). Big data analytics for manufacturing internet of things: opportunities, challenges and enabling technologies. Enterprise Information Systems, 14(9-10), 1279-1303.
• Data World Bank. (2020). World Bank Open Data. https://data.worldbank.org/, Erişim Tarihi: 27.09.2020.
• Davenport, T. H., Barth, P.,Bean, R. (2012). How'big data'is different. MIT Sloan Management Review.
• Dijital Akademi. (2020). Açık Veri Portalı. https://www.dijitalakademi.gov.tr/acik-veri-portali, Erişim Tarihi: 11.10.2020.
• Doğan, K., Arslantekin, S. (2016). Büyük veri: önemi, yapısı ve günümüzdeki durum. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 56(1), 15-36.
• Doğu, B. (2015). Veri haberciliği: demokratik medya için olanaklar. folklor/edebiyat, 21(83), 181-197.
• Dumbill, E. (2012). Getting up to speed with big data. Big Data Now. Sebastopol, CA: O’Reilly Media, Inc., ss. 3-17.
• Erkmen, Ö. (2018). Büyük Veri ve Gazetecilik: Veri Gazeteciliği Demokrasi, Katılım ve Gazeteciliğe Dair Anlayışımızı Nasıl Dönüştürebilir? Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (30), 322-344.
• Fairfield, J., Shtein, H. (2014). Big data, big problems: Emerging issues in the ethics of data science and journalism. Journal of Mass Media Ethics, 29(1), 38-51.
• Fuller, M. (2017). Big data, ethics and religion: New questions from a new science. Religions, 8(5), 88.
• Garcia-Penalvo, F. J., Figuerola, C. G., Merlo, J. A. (2010). “Open knowledge: Challenges and facts.” Online Information Review, 34 (4), 520-539.
• Global Open Data Index. (2020). Tracking The State of Open Government Data. https:// index.okfn.org/, Erişim Tarihi: 24.09.2020.
• Hammond, P. (2017). From computer-assisted to data-driven: Journalism and Big Data. Journalism, 18(4), 408-424.
• Henriksson, T. (2020). How journalists are meeting the Covid-19 challenge. https://questproject.eu/how-journalists-are-meeting-the-covid-19-challenge/, Erişim Tarihi: 15.10.2020.
• Holt, İ. (2020). Smithsonian 2,8 milyon imaj ve veriyi CC0 ile erişime açtı. http://creativecommons.org.tr/smithsonianopenaccess/#more-717, Erişim Tarihi: 05.10.2020.
• IODC. (2016). “International Open Data Roadmap: Global Goals, Local Impact.” Open Data Conference (IODC) Spain: Madrid. October 6-7, 2016.
• Işıklı Ş. (2014). Büyük veri, epistemoloji ve etik tartışmalar. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 5(17), 89-122.
• İzlemedeyiz. (2020). Veri Odaklı Projeler. https://izlemedeyiz.org/hakkimizda/, Erişim Tarihi: 20.09.2020.
• Jiang, H., Shao, Q., Liou, J. J., Shao, T., Shi, X. (2019). Improving the sustainability of open government data. Sustainability, 11(8), 1-27.
• Kitchin, R. (2014). The data revolution: Big data, open data, data infrastructures and their consequences. Sage.
• Klein, D., Tran-Gia, P., Hartmann, M. (2013). Big data. Informatik-Spektrum, 36(3), 319-323.
• Koç, O., Şık, Ş. (2018). Kamuda yükselen trend: Açık veri. SD (Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü) Dergisi. Mart-Nisan-Mayıs 2018 (46), ss. 44-49.
• Lewis, S. C., Westlund, O. (2015). Big data and journalism: Epistemology, expertise, economics, and ethics. Digital journalism, 3(3), 447-466.
• Lokke, E. (2018). Mahremiyet-Dijital Toplumda Özel Hayat. (Çev.: Dilek Başak). İstanbul: Koç Üniversitesi yayınları (1980).
• Lorenz, (2012). “Why Journalists Should Use Data?” Jonathan Gray, Liliana Bounegru ve Lucy Chambers (Ed.), The Data Journalism Handbook (ss. 3-5). O'Reilly Media Inc.
• Martinisi, A. (2013). “Data journalism and its role in open government”. Ed. Anna Rozeva ve Roumiana Tsankova. Challenges, solutions, knowledge models in e-governance. 58-67.
• Mayer-Schönberger, V., Cukier, K. (2013). Büyük Veri. (Çev.: Banu Erol). İstanbul: Paloma yayınevi. (2013).
• McAfee, A., Brynjolfsson, E. (2012). “Big Data: The Management Revolution”. Harvard Business Review. 90 (10), 60-68.
• Mutlusen, A. (2018). Açık veri nedir? Veriye nasıl ulaşılır? https://www.newslabturkey.org/ acik-veri-nedir-veriye-nasil-ulasilir/, Erişim Tarihi: 11.10.2020.
• Narin, B., Ayaz, B., Fırat, F., Fırat, D. (2017). Büyük Veri ve Gazetecilik İlişkisi Bağlamında Veri Gazeteciliği. AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology, 8.
• Open Data for Development. (2020). Open Data for Development (OD4D). https://www. od4d.net/, Erişim Tarihi: 22.09.2020.
• Open Data Handbook. (2020). What is Open Data? http://opendatahandbook.org/guide/ en/what-is-open-data/ Erişim Tarihi: 27.8.2020.
• Open Data Impact Map. (2020). About the Map. https://opendataimpactmap.org/, Erişim Tarihi: 22.09.2020.
• Open Data Network. (2020). Be Part of the Open Data Network. https://www.opendatanetwork.com/join-open-data-network, Erişim Tarihi: 25.09.2020.
• Open Data Watch. (2020). The Data Value Chain. https://opendatawatch.com/reference/ the-data-value-chain-executive-summary/ Erişim Tarihi: 28.8.2020.
• Open Government Partnership (2016). Turkey made inactive in the Open Government Partnership. 21st September 2016. https://www.opengovpartnership.org/ stories/turkey-made-inactive-in-the-open-government-partnership/, Erişim Tarihi: 11.10.2020.
• Open Government Partnership (2017). Government of Turkey Leaves the Open Government Partnership. 29th September 2017. https://www.openghttps://www. opengovpartnership.org/news/government-of-turkey-leaves-the-open-government-partnership/, Erişim Tarihi: 11.10.2020.
• Open Knowledge Foundation. (2020). A fair, free and open future. https://okfn.org/, Erişim Tarihi: 23.09.2020.
• Open Knowledge Foundation. (2020). What is open? https://okfn.org/opendata/ Erişim Tarihi: 28.8.2020.
• Radchenko, I., Sakoyan, A. (2016). On some russian educational projects in open data and data journalism. In Open Data for Education. 153-165.
• Resmî İstatistik. (2020). Veri Yayın ve Dağıtımı. http://resmîistatistik.gov.tr/detail/veri-yayin-ve-dagitimi/, Erişim Tarihi: 11.10.2020.
• Richards, N. M., King, J. H. (2014). Big data ethics. Wake Forest L. Rev., 49, 393.
• Richterich, A. (2018). The big data agenda: Data ethics and critical data studies (p. 154). University of Westminster Press.
• SAS. (2020). About SAS. https://www.sas.com/tr_tr/data-for-good.html Erişim Tarihi: 11.8.2020.
• Ubaldi, B. (2013). “Open Government Data: Towards Empirical Analysis of Open Government Data Initiatives”, OECD Working Papers on Public Governance, No. 22, OECD Publishing, Paris.
• Veri Gazeteciliği. (2020). Açık Veri ve Veri Gazeteciliği Türkiye. http://www.verigazeteciligi. com/hakkinda/, Erişim Tarihi: 11.10.2020.
• Veri Kaynağı. (2020). Hakkımızda. https://www.verikaynagi.com/hakkimizda/, Erişim Tarihi: 23.09.2020.
• Veri Okuryazarlığı Derneği. (2020). Veri Okuryazarlığı Derneği. https://www.voyd.org.tr/tr, Erişim Tarihi: 22.09.2020.
• Zimmer, M. (2018). Addressing conceptual gaps in big data research ethics: An application of contextual integrity. Social Media+ Society, 4(2), 1-11.
• Zwitter, A. (2014). Big Data ethics. Big Data & Society, 1(2), 1-6. https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/world/corona-simulator/, Erişim Tarihi: 30.10.2020
• https://www.theguardian.com/world/2018/jun/20/the-list-europe-migrant-bodycount, Erişim Tarihi: 31.10.2020.
• https://www.theguardian.com/news/datablog/2020/jan/19/poor-and-black-americans-more-likely-to-experience-death-parent-younger-age, Erişim Tarihi: 31.10.2020.
• https://www.theguardian.com/news/datablog/2020/nov/13/australia-newspaper-ownership-is-among-the-most-concentrated-in-the-world, Erişim Tarihi: 30. 12. 2020