Üniversitelerde Dijital Etiğin İmkânı Üzerine Bir Sorgulama

Yıl 2021, , 514 - 535, 31.05.2021

Sevilay Güler

https://doi.org/10.37679/trta.905595

Cited By: 1

Öz

Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler ve özellikle dijital ortamın veriye kolay erişme, veriyi depolama gibi imkânlar sunması ve daha da önemlisi “büyük veri” ile gerçekleştirilebilecekler göz önünde bulundurulduğunda geleneksel etik kodların dijital yaşamdaki etik gereksinimini karşılamak noktasında yetersiz kalacağı söylenebilir. Günümüzde yaşamın ve toplumsal kurumların neredeyse tümüyle dijital ortama kaymış olması ve “online hayat”ta karşılaşılan ortamlar dijital etik anlayışını zorunlu hâle getirmiştir. Dijital etik, maddi dünyadaki etik anlayışından farklı olarak insanın gündelik hayatının taşındığı dijital dünyadaki davranış ve yaşayış biçimlerine ahlaki bir çerçeve getirmeyi amaçlar. İnsanlar dijital platformlarda tıpkı maddi dünyada olduğu gibi çeşitli dijital eylemlerde bulunurlar. Dijital etik sayesinde, insanların yüz yüze iletişimde birbirlerine karşılıklı olarak saygı ve anlayış gösterdikleri gibi dijital dünyada da göstermeleri sağlanabilir. Bunun için sanal dünyada “dijital etiğin” sınırlarının belirlenmesi gerekmektedir. Bu araştırmada pandemi günlerinde yükseköğretimde eğitim hizmetlerinin neredeyse tümüyle dijital ortama taşınması ile birlikte önemi daha iyi anlaşılan dijital etik konusunda üniversite öğretim üyelerinin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma olarak tasarlanan araştırmada örnek olay/durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırma verileri, farklı üniversitelerde çalışan öğretim üyelerinin dijital etik konusundaki görüşleri derinlemesine görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Toplanan veriler nitel içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda, üniversitelerde dijital etikle ilgili farkındalık yaratılması konusunda daha fazla çalışmaların yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmış ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dijital Etik, Bilişim Etiği, İnternet Etiği, Durum Çalışması, İçerik Analizi

An Inquiry on the Possibility of Digital Ethics in Universities

Öz

Considering the developments in information and communication technologies and the possibilities of easy access to and storing data, and more importantly, what can be accomplished with "big data", it can be said that traditional ethical codes will be insufficient to meet the ethical need in digital life. Today, almost all of life and social institutions have shifted to digital environment and the environments encountered in "online life" have made the understanding of digital ethics compulsory. Unlike the ethical understanding in the material world, digital ethics aims to bring a moral framework to the behaviors and lifestyles in the digital world where the daily life of the human being is carried. People engage in various digital actions on digital platforms, just like in the material world. Thanks to digital ethics, it can be ensured that people show mutual respect and understanding to each other in face to-face communication, as well as in the digital world. For this, the limits of "digital ethics" must be determined in the virtual world. In this study, it is aimed to examine the opinions of university faculty members on digital ethics, the importance of which is better understood with the transfer of educational services in higher education to the digital environment during pandemic days. Case study design was used in the research designed as a qualitative research. The research data were collected through face-to-face in-depth interviews with the opinions of faculty members working in different universities on digital ethics. Collected data were subjected to qualitative content analysis. As a result of the research, it was concluded that more studies should be done to raise awareness about digital ethics in universities and various suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Digital Ethics, İnformation Ethics, İnternet Ethics, Case Study, Content Analysis

Kaynakça

• Baxter, K. (2020). Ethical Frameworks, Tool Kits, Principles, and Oaths-Oh My!, Salesforce blog, https://blog.einstein.ai/frameworks-tool-kits-principles-and-oaths-oh-my/ adresinden 03.03.2021 tarihinde erişildi.
• Berg, B. L. (2001). Qualitative Research Methods for the Social Sciences(4th Ed.). MA, ABD: Allyn and Bacon.
• Bogdan, R. C. & Biklen, S. K. (1998). Qualitative Research for Education: An İntroduction to Theory and Methods. Boston: Allyn and Bacon.
• Brennen, S. & Kreiss, D. (2014). Digitalization and Digitization. http://culturedigitally.org/2014/09/digitalization-and-digitization/ 17.04.2021 tarihinde erişildi.
• Brinkmann, S. (2013). Qualitative İnterviewing: Understanding Qualitative Research. New York: Oxford University Press.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S., ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Canbay, T. (2001). Bütçe etiği (kavramsal bir yaklaşım). Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 2, 125-135.
• Capurro, R. (2009). Digital ethics, Global Forum on Civilization and Peace, http://www.capurro.de/korea.html adresinden 26.02.2021 tarihinde erişildi.
• Cohen, L., & Manion, K. (2000). Action research. In L. Cohen, L. Manion & K. Morrison (Eds.), Research Methods İn Education (226-244). London: Routledge-Falmer.
• Craig, E. (2018). The Future: Our Minds As The Ultimate VR and AR Interface, Digital Bodies, https://www.digitalbodies.net/virtual-reality/future-minds-next-vr-ar-interface/ 02.03.2021 tarihinde erişildi.
• Craig E. & M. Georgieva, (2018). VR and AR: The Ethical Challenges Ahead, Transforming Higher Ed (blog), EDUCAUSE Review, https://er.educause.edu/blogs/2018/4/vr-and-ar-the-ethical-challenges-ahead 03.03.2021 tarihinde erişildi.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. M. Bütün & S. B. Demir (Edt.). Ankara: Siyasal.
• Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2017). Qualitative İnquiry And Research Design: Choosing Among Five Approaches. Los Angeles: Sage publications.
• Das, S. & Mararike, S. Contact-tracing data harvested from pubs and restaurants being sold on. The Times https://go.nature.com/3osQq8L adresinden 04.03.2021 tarihinde erişildi.
• Degryse, C. (2016). Digitalisation of the economy and its impact on labour markets. European Trade Union Institute (ETUI). https://www.etui.org/publications/working-papers/digitalisation-of-the-economy-and-its-impact-on-labour-markets 17.04.2021 tarihinde erişildi.
• Ercan, C. (2009). İnternet kullanımında etik kaygılar ve etik kaygıların giderilmesi yönünde organizasyonların sorumlulukları. Mevzuat Dergisi, 141, 1-11.
• Fraenkel, J. ve Wallen, N. (2008). How To Design And Evaluate Research İn Education. (7th Ed.). USA: McGrawHill Companies, Inc.
• GlobalWebIndex, (2020). https://www.globalwebindex.com/reports?page_num=5 17.04.2021 tarihinde erişildi.
• Grajek, S. (2020), Top 10 IT Issues, 2020: The Drive to Digital Transformation Begins, EDUCAUSE Review, https://er.educause.edu/articles/2020/1/top-10-it-issues-2020-the-drive-to-digital-transformation-begins adresinden 04.03.2021 tarihinde erişildi.
• Hancock, D.R. ve Algozzine, B. (2006). Doing Case Study Research: A Practical Guide For Beginners Researchers. New York: Teachers College.
• Henriette, E., Mondher, F. & Boughzala, I. (2015). The Shape of Digital Transformation: A Systematic Literature Review. Ninth Mediterranean Conference on Information Systems (MCIS), Samos, Greece.
• Hofstede, G. (1991). Cultures and organizations: Software of the mind. London: McGraw-Hill.
• Kemp, S. (2020). Digital 2020 Reports. https://wearesocial.com/digital-2020 17.04.2021 tarihinde erişildi.
• Kshetri, N. (20209. Remote education is rife with threats to student privacy. The Conversation https://go.nature.com/3beQhCi adresinden 04.03.2021 tarihinde erişildi.
• Mason J. (2002). Qualitative Researching. London: Sage.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. S. Turan (çev.), İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Mertens, D. M. (2014). Research Ahd Evaluation in Education And Psychology Integraing Diversity With Quantitative, Qualitative And Mixed Methods. New York: Sage.
• O'Brien, J. (2018). Digital Ethics in Higher Education: 2020, EDUCAUSE Review, https://er.educause.edu/articles/2020/5/digital-ethics-in-higher-education-2020#fn41 adresinden 04.03.2021 tarihinde erişildi.
• Önce, Ş. (2019). Etiğin Dijital Etiğe Dönüşümü Üzerine, ISophos: Uluslararası Bilişim, Teknoloji ve Felsefe Dergisi, 2(3), 59-85.
• United Kingdom Government Digital Service (2020). İngiltere Hükûmeti Veri Etik Çerçeve ve Veri Etik Çalışma Kitabı. https://www.gov.uk/government/publications/ data-ethics-framework 04.03.2021 tarihinde erişildi.
• Parviainen, P., Tihinen, M., Kääriäinen, J. & Teppola, S. (2017). Tackling the digitalization châllenge: how to benefit from digitalization in practice. International Journal of Information Systems and Project Management, 5(1), 63-77.
• Patil, D.J., H. Mason, & M. Loukides, (2018). Of Oaths and Checklists, O'Reilly (website), https://www.oreilly.com/radar/of-oaths-and-checklists/ adresinden 04.03.2021 tarihinde erişildi.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (M. Bütün ve S. B. Demir, çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Ramadhan, A. vd. (2011). E-government ethics: A synergy of computer ethics, information ethics and cyber ethics. International Journal of Advanced ComputerScience and Applications (IJACSA), 8, 82-86.
• Reuters Gazetecilik Araştırmaları Enstitüsü (2020), https://www.digitalnewsreport.org/ 17.04.2021.
• Satariano, A. (2020). How my boss monitors me while I work from home. The New York Times https://go.nature.com/3orMSns adresinden 04.03.2021 tarihinde erişildi.
• Tihinen, M. (Ed.), Kääriäinen, J. (Ed.), Ailisto, H., Komi, M., Parviainen, P., Tanner, H., Tuikka, T., Valtanen, K., & et al. (2016). The Industrial Internet in Finland: on route to success? VTT Technical Research Centre of Finland. VTT Technology No. 278 http://www.vtt.fi/inf/pdf/technology/2016/T278.pdf 17.04.2021 tarihinde erişildi.
• Tihinen, M., Iivari, M., Ailisto, H., Komi, M., Kääriäinen, J. & Peltomaa, I. (2016). An exploratory method to clarify business potential in the context of industrial internet- A case study, in Collaboration in a Hyperconnected World, 17th IFIP WG 5.5 Working Conference on Virtual Enterprises, PRO-VE 2016, Hamideh, Afsarmanesh vd., (eds.) Springer, Portugal, 469-478.
• Véliz, C. (2021). Privacy and digital ethics after the pandemic. Nat Electron 4, 10-11, https://www.nature.com/articles/s41928-020-00536-y#citeas adresinden 04.03.2021 tarihinde erişildi.
• Yağar, F., & Dökme, S. (2018). Niteliksel Araştırmaların Planlanması: Araştırma Soruları, Örneklem Seçimi, Geçerlik ve Güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yin, R. K. (2017), Durum Çalışması Araştırma Uygulamaları, 3.Baskı, (Çev. İ. Günbay) Ankara: Nobel Yayın.
• YÖK (2020). https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/dijital-egitimde-3-faza-gecildi.aspx 05.03.2021 tarihinde erişildi.