Büyük Veri: Fırsatlar ve Tehditler

Yıl 2021, Cilt 6, Sayı 11, 10 - 31, 30.01.2021

Ali ÖZCAN

https://doi.org/10.37679/trta.818569

Öz

Sanayi toplumunda siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel alanda kitle olan insanlar, bilgi toplumuna geçişle birlikte iletişim teknolojilerinin sunduğu hizmetlerle birer birey olarak konumlandırılmıştır. Bu bireyler teknolojiyle aracılı bir şekilde sürdürdükleri ilişkiyle gündelik yaşamlarında sürekli olarak dijital izler bırakmakta ve veriler üretmektedirler. Kaydedilen bu veriler her geçen gün büyük bir artış göstermekte, yazılımlar sayesinde işlenen bu verilerden soyut ve somut değerler üretilmektedir. Büyük veri (big data) olarak kavramsallaştırılan bu durumun karakteristik özelliği, verinin yapılandırılmış formdan yoksun olması ve sürekli bir akışın (veri boyutu) söz konusu olmasıdır. Veri miktarının yoğunluğunun önem arz etmesine rağmen asıl nokta, büyük veriyi yönetmek ve ondan faydalanmak için analiz ederek değere dönüştürmekte yatmaktadır. Bu çalışma kapsamında yeni iletişim teknolojilerinin birey ve toplum hayatında yaygınlaşmasıyla birlikte ortaya çıkan büyük veri olgusuna ilişkin betimleyici bir yöntem kullanılacaktır. Büyük veri olgusuna ilişkin bakış açıları, büyük verinin karakteristik özellikleri ve yeni medya ortamında birer kullanıcı olan bireylerin büyük veriyle ilişkisel düzeyi fırsatlar ve tehditler boyutuyla tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Büyük Veri, Gözetim, Panoptikon

Big Data: Opportunities And Threats

Öz

Humans are positioned as ‘individuals’ through the transition to information society accompanied by the freshness and newness of communication technologies, while they were named solely as ‘masses’ in economic, social and cultural fields of industrial society. Daily lives mediated by these technologies, individuals leave digital marks behind, as well as producing data. This stored data is getting bigger gradually enabling tangible and intangible material production through the use of algorithms. Conceptualised as ‘big data’, this phenomenon characteristically is lack of a structured form while there is a constant data flow (data size). Management and analysis of this big data is the core of the matter here, in order to make use of it as data transformed into values, in contrast with the importance of the density of data amount or size. This study through employing a descriptive method aims to give insight to big data analysis and big data phenomenon, which has made its way to daily lives of individuals and society. Various approaches toward big data, together with its characteristics, and the relation between big data and individuals as users in the new media environment will be discussed from both positive and negative aspects.

Anahtar Kelimeler

Information and Communication Technologies, Big Data, Surveillance, Panopticon

Kaynakça

• Al-Khouri, A. M. (2012). Data Ownership: Who Owns "My Data"? International Journal of Management & Information Technology, 2 (1), 1-8.
• Aristoteles. (1995). Retorik. (M. H. Doğan, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Arslantunalı, M. (2019). Teknopolis - Akıllı Makineler Dağınık Zihinler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Arthur, C. (2017). Dijital Savaşlar: Apple, Google, Microsoft ve İnternet Savaşı. (A. Önsan, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Baudrillard, J. (2004). Tüketim Toplumu (2. b.). (H. Deliceçaylı, & F. Keskin, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bilbilik, E. (2015). Big Data Age . İstanbul: Nergiz Yayınları.
• Boyd, D., & Crawford, K. (2012). Critical Questions For Big Data. Information, Communication & Society, 15(5), 662-679.
• Brynjolfsson, E., & McAfee, A. (2015). The Second Machine Age. (L. Göktem, Çev.) İstanbul: Türk Hava Yolları Yayınları.
• Canetti, E. (2017). Saatin Gizli Yüreği (2. b.). (A. Cemal, Çev.) İstanbul: Sel Yayınları.
• Castells, M. (2013). İsyan ve Umut Ağları İnternet Çağında Toplumsal Hareketler. (E. Kılıç, Çev.) İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Chen, M., Mao, S., & Liu, Y. (2014). Big Data: A Survey. Mobile Netw Appl(19), 171-209.
• Couldry, N., & Mejias, U. (2019). Data Colonialism: Rethinking Big Data’s Relation to The Contemporary Subject. Television and New Media, 20(4), 336-349.
• Crary, J. (2015). 7/24 Geç Kapitalizm ve Uykuların Sonu. (N. Çatlı, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Davenport, T. (2014). Big Data @ Work. (M. Çavdar, Çev.) İstanbul: Türk Hava Yolları Yayınları.
• Davis, K., & Patterson, D. (2012). Ethics of Big Data. United States of America: O'Reilly.
• Dijcks, J.-P. (2013). Oracle: Big Data for the Enterprise. http://www.oracle.com/us/products/database/big-data-for-enterprise-519135.pdf
• Erdoğan, İ. (1997). İletişim Egemenlik ve Mücadeleye Giriş. Ankara: İmge Kitabevi.
• Erkmen, Ö. (2020). Türkiye Örnekleminde Veri Gazeteciliği Uygulamaları ve Demokrasi İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences(58), 65-103.
• Felle, T. (2016). Digital Watchdogs? Data Reporting and The Traditional 'Fourth Estate' Role For Journalists. Journalism Theory, Practice and Criticism, 17(1), 85-96.
• Ford, M. (2018). Robotların Yükselişin (5. b.). (C. Duran, Çev.) İstanbul: Kronik Kitap.
• Gantz, J., & Reinsel, D. (2011). Extracting Value from Chaos. emc.com. http://www.emc. com/collateral/analyst-reports/idc-extracting-value-from-chaos-ar.pdf
• Goodman, M. (2016). Geleceğin Suçları. İstanbul : Timaş Yayınları.
• Günek, A. (2015). Roma'dan Pentgon'a İletişimin Merkezi Rolü ve İktidar. VI.Turkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi (s. 267-276). Kütahya: İlmi Etüdler Derneği.
• Gürsakal, N. (2014). Büyük Veri (3. b.). Bursa: Dora Yayınevi.
• Helland, P. (2011). If You Have Too Much Data, then "Good Enough" Is Good Enough. Acmqueve, 1-11. https://queue.acm.org/detail.cfm?id=1988603 adresinden alındı.
• Hoeren, T. (2014). Big Data and The Ownership in Data: Recent Developments in Europe. European Intellectual Property Review, 36(12), 751-754.
• Holmes, D. E. (2017). Big Data: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press.
• Kubitschko, S. (2015). The Role of Hackers in Countering Surveillance and Promoting Democracy. Media and Communication, 3(2), 77-87.
• Leonhard, G. (2018). Teknolojiye Karşı İnsanlık. (C. Akkartal, & İ. Akkartal, Çev.) İstanbul: Siyah Kitap.
• Lokke, E. (2018). Mahremiyet: Dijital Toplumda Özel Hayat. (D. Başak, Çev.) İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Markoff, J. (2017). Sevgi Dolu Makineler. (T. Gezer, Çev.) İstanbul: Gedik Üniversitesi Yayınları.
• Mauro, A. D., Greco, M., & Grimaldi, M. (2015). What is Big Data? A Consensual Definition and a Review of Key Research Topics. AIP Conferance Proceedings (s. 97104). AIP Publishing.
• McAfee, A., & Brynjolfsson, E. (2018). Makine, Platform, Kitle. (T. Gezer, Çev.) İstanbul: Optimist Yayınları.
• Mul, J. D. (2008). Siberuzayda Macera Dolu Bir Yolculuk. (A. Özdamar, Çev.) İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Narin, B., Ayaz, B., Fırat, F., & Fırat, D. (2017). Büyük Veri ve Gazetecilik İlişkisi Bağlamında Veri Gazeteciliği. AJIT-E, 8(30), 215-235.
• Orwell, G. (1960). 1984. (H. Derin, Çev.) Ankara: Maarif Basımevi.
• Öcal, D. (2019). Teknolojik Yeniliklerin Yönetimi ve Tüketen Bireyin Dönüşümü . Karadeniz İletişim Araştırmaları Dergisi, 97-115.
• Palmer, M. (2006). Data is The New Oil. ana.blogs.com: https://ana.blogs.com/maestros/2006/11/data_is_the_new.html adresinden alındı.
• Ritzer, G. (2011). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek (2. Baskı b.). (Ş. S. Kaya, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Saka, E., & Sayan, A. (2016 ). Büyük Veri Nedir? Olanaklar ve Sınırlar. N. Timisi içinde, Dijital: Kavramlar, Olanaklar, Deneyimler (s. 87-108). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Stephens-Davidowitz, S. (2018). Bana Yalan Söylediler. (F. B. Aydar, Çev.) İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Şeker, S. (2018). 5G Nesnelerin İnterneti ve Sağlığımız. İstanbul: Hayykitap.
• Tarhan, N. (2020). Geleceğin İhtiyaçlarına Odaklanmalıyız. 122-129. (T. Akademi, Röportaj Yapan) https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1312430 adresinden alındı.
• Tong, S. T., Heide, B. V., Langwell, L., & Walther, J. B. (2008). Too Much of a Good Thing? The Relationship Between Number of Friends and Interpersonal Impressions on Facebook. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(3), 531-549.
• Uluk, M. (2018). Hakikat Sonrası Çağda Yeni Medya & Yalan Haber. Eskişehir: Dorlion Yayınları.
• Ünal, F. (2015). Büyük Veri ve Semantik. İstanbul: Abaküs Kitap.
• Zadrozny, P., & Kodali, R. (2013). Big Data Analytics Using Splunk. Berkeley: Apress.
• Zhang, D. (2018). Big Data Security and Privacy Protection. 8th International Conference on Management and Computer Science , (s. 275-278).
• Zwitter, A. (2014). Big Data ethics. Big Data & Society, 1-6.