Yunus’tan Bugüne Akan Türkçe Pınarı

Yıl 2021, Yunus Emre ve Türkçe, 98 - 107, 06.01.2022

Turan Karataş

Öz

On dördüncü asrın ilk çeyreğinden itibaren, bilhassa Yunus’un manzumelerinden sonra Türkçenin “şiir dili”nden söz açabiliyoruz. “Estetik kıvamı” olan, edebî kıymeti bulunan bir dildir bu. Türkçeyi böyle ahenkli bir söyleyişe, tatlı bir sese kavuşturanın Yunus olduğunu herkes kabul etmektedir. Ondan evvel söylenen örneklerde takır tukur bir lafızla yürüyen Türk şiiri, Yunus’un hançeresinde bir güzellik tülüne bürünmüştür. Sesler yumuşamış, kelimelerin cezaleti (sertliği) kaybolmuştur. Yunus, adeta bir kelimeler mimarıdır, şiirindeki her sözcük yerini yadırgamayan yüzük taşı gibi durur. Büyük usta, benzetmek doğruysa onları öyle yontmuş, öyle munisleştirmiş ki bütün içinde erimiş, genel uyuma râm olmuştur. Sanki bin yıllık bir tecrübenin sonucunda bu hâle büründükleri zehabına kapılırız

Anahtar Kelimeler

TRT, Yunus Emre, Türkçe, Dil

Kaynakça

• Albayrak, Nurettin (2014). Gönül Çalab’ın Tahtı -Açıklamalı Yunus Emre Sözlüğü-. İstanbul: Dergâh Yay.
• Bazin, Louis (1971). “Yunus Emre ve Dil Sorunu”. Bildiriler, Uluslararası Yunus Emre Semineri, İstanbul: Baha Matbaası.
• Karataş, Turan (hazırlayan, 2019). Yunus Divanı, Ankara: Hece Yay.