Turkish, as well as internal reasons of language, divided into different dialects in 20th century by political causes. The dialects show similarities and separate from each other in some respects. Some dialects show a little association although they correspond to themselves in terms of vocable existence. After the independence of new Turkish states and from the midst of 90s, the acceleration of transmission between dialects provided the recognition of vocable existences of other dialects. These transmission activities have brought variable transmission problems, too. The main problem of them is the transmission of “mendacious synonym words of dialects”. In this research, the problems in transmission of proverbs and idioms from Turkish of Turkey that is in the group of Western Turkish to Uzbek Turkish that is in Southeastern dialects are stated and the difference in meaning is examined. It is understood that these differences are originated from the influence of semantic events like multi-meaning, expansion of meaning, homonymous. In this research, we have examined some proverbs and idioms in Turkish of Turkey and then have tried to figure out the transmission problems to aforementioned dialect.
Türkçe dil içi nedenlerin yanı sıra, özellikle 20 asırda siyasi sebeplerle birbirinden farklı lehçelere ayrılmıştır. Bu lehçeler bazı yönlerden birbirleriyle benzerlik gösterirken bazı yönlerden de birbirlerinden ayrılmaktadırlar. Bazı lehçeler, söz varlığı bakımından büyük oranda örtüştüğü halde bazıları çok az ortaklık göstermektedir. Bağımsızlık sonrası 90’lı yılların ortalarından itibaren aktarma faaliyetlerinin hız kazanması, diğer lehçelerin söz varlıklarının tanınmasını sağlamıştır. Bu aktarma faaliyetleri bir yandan da çeşitli aktarma problemlerini beraberinde getirmiştir. Bu problemlerin başında, lehçelerdeki yalancı eş değerli kelimelerin aktarılması gelmektedir. Bu çalışmada Batı Türkçesi grubunda yer alan Türkiye Türkçesinden Güneydoğu lehçe grubuna giren Özbek Türkçesine atasözü ve deyim aktarmalarında karşılaşılan sorunlar üzerinde durulmuş ve anlam farklarına dikkat çekilmiştir. Bu farklılıkların çok anlamlılık, anlam genişlemesi, eş seslilik gibi anlambilimsel olayların etkisiyle meydana geldiği anlaşılmıştır. Bu çalışmamızda bazı Türkiye Türkçesindeki atasözü ve deyimleri inceleyip onların Türkiye Türkçesine aktarma sorunlarını bulmaya çalıştık.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Nisan 2014 |
Gönderilme Tarihi | 9 Ekim 2015 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 183 Sayı: 183 |