THE FRENCH AMBASSADOR EDOUARD ANTOINE THOUVENEL AND İSTANBUL

Yıl 2014, Cilt: 183 Sayı: 183, 353 - 378, 01.04.2014

Fatma Uygur

Öz

The French Ambassador Edouard Antoıne Thouvenel (1818-1866) had been appointed as an ambassador to Istanbul, by Napoleon the 3rd, when he was working as the head of diplomatic branch of French Ministry of Foreign Affairs during the Crimea War (1853-1856). Thouvenel has fiercely competed with the experienced English Ambassador Lord Stratford Canning in order to be effective on Ottoman State’s relations with the other foreign countries. He had acted as an efficient diplomat in Istanbul during 1855-1860 years and also actively took part in the preparation studies of reform edicts. Prior to his appointment at Ministry of Foreign Affairs, he published remarkable reports on cultural and historical backgrounds of Hungary, Eflak, Bogdan, and Istanbul. In these reports, he not only explored the traditional structure of the society, but also told the beauty and charm of Istanbul with a historical manner.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Empire, Istanbul, Thouvenel, Crimean War, Edicts of reform, travelbook

FRANSIZ BÜYÜKELÇİ EDOUARD ANTOINE THOUVENEL VE İSTANBUL

Öz

Fransız diplomat Edouard Antoine Thouvenel (1818-1866), Kırım Savaşı (1853-1856) sırasında Fransız Dışişleri Bakanlığı’nın Diplomatik Şube Başkanlığında görevli iken III. Napolyon tarafından İstanbul’a büyükelçi olarak atanmıştır. Thouvenel, burada, Osmanlı Devleti’nin yabancı ülkelerle ilişkilerinde söz sahibi olmak için, çok tecrübeli bir diplomat olan İngiliz büyükelçi Lord Stratford Canning (1786-1880) ile kıyasıya bir mücadeleye girişmiştir. Thouvenel 1855-1860 yılları arasında beş yıl boyunca İstanbul’da etkin bir diplomatik misyonu yerine getirmiştir. Islahat Fermanı’nın hazırlanmasında fiilen görev almıştır. Dışişleri Bakanlığında görevlendirilmeden önce kaleme aldığı seyahat notlarında Macaristan, Eflak, Boğdan ve özellikle İstanbul ile ilgili aktardığı tarihsel ve kültürel bilgiler dikkat çekicidir. Toplumun geleneksel yapısını irdelemiş, her seyyahı kendisine meftun eden İstanbul’u büyülü bir mekân olarak tarihî dokusuyla birlikte ayrıntılı bir şekilde tasvir etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı İmparatorluğu, Thouvenel, İstanbul, Kırım Savaşı, Seyahatname, Islahat Fermanı

Kaynakça

• I. Arşiv Belgeleri
• Ministre Des Affaires Etrangères, Archives Diplomatique 233 PA AP: THOUVENEL (Édouard-Antoine), Thouvenel Papiers.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Hariciye Nezareti Tercüme Odası: B. O. A. H. R. T. O.
• Osmanlı Belgelerinde Kırım Savaşı 1853-1856 (2006), Ankara, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Yayın Nu: 84.
• II. Makale ve Kitaplar
• ARMAOĞLU, Fahir (2006), 19. Yüzyıl Siyasî Tarihi (1789-1914), Alkım Yayınevi: İstanbul.
• BERKES, Niyazi (2002), Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Yayınları: İstanbul.
• CEVDET PAŞA (1991), Tezâkir 1-12, (Yayınlayan Cavid Baysun), Türk Tarih Kurumu Yayınları: Ankara.
• DAVISON, H. Roderic (2005), Osmanlı İmparatorluğunda Reform, 1856- 1876, (Çev. Osman Akınhay), Agora Kitaplığı: İstanbul.
• DE FONTMAGNE, Baronne Durand (1977), Kırım Harbi Sonrasında İstanbul, (Çev. Gülçiçek Soytürk), Tercüman 1001 Temel Eser: İstanbul.
• İNALCIK, Halil; SEYİTDANLIOĞLU, Mehmet (Editörler) (2012), Tanzimat, Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• KARAER, Nihat (2010), “Paris’te İlk İkamet Elçiliğimiz Kuruluncaya Kadar (1797) Osmanlı - Fransız Diplomasi İlişkilerinin Genel Seyri”, OTAM, 28, Güz, 2010, ss. 65-85.
• KARAER, Nihat (2012), Paris, Londra, Viyana; Abdülaziz’in Avrupa Seyahati, Phoenix Yayınevi, Ankara.
• KARAL, Enver Ziya (2007), Osmanlı Tarihi Nizam-ı Cedid Ve Tanzimat Devirleri (1789-1856), Cilt 5, Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• ŞENİ, Nora (1999), Marie ve Marie, Konstantiniye’de Bir Mevsim 1856-1858, (Çev. Şirin Tekeli), İletişim Yayınları, İstanbul.
• THOUVENEL, Edouard (1840), La Hongrie et la Valachie (Souvenir de voyage et notice historiques) Arthur Bertrand, Libraire-editeur, Paris.
• THOUVENEL, Edouard (1889), I’Empereur Secret de (Correspandance Confidentielle et inédite échangée entre M. Thouvenel le Duc du Gramond et le Général Comte de Fiahault 1860- 1863), I. cilt, éditeur Calmann Lévy, Paris.
• THOUVENEL, L. (1890), La Grèce Du Roi Othon Correspondance de M. Thouvenel, éditeur Calmann Lévy, Paris.
• THOUVENEL, L. (1892), Episodes D’Histoires Contemporaine Tirés des Papiers de M. Thouvenel (1844-1845)-(1851-1852), éditeur Calmann Lévy, Paris.
• THOUVENEL, L. (1897), Trois Années de La Question d’Orient 1856-1859, éditeur, Calmann Lévy, Paris.
• THOUVENEL, L. (1889), Le Secret de L’Empereur Correspondance M. Thouvenel Le Duc De Gramont et le Général Comte De Flahault 1860- 1863, II. cilt, éditeur, Calmann Lévy, Paris.
• THOUVENEL, L (1903), Second Empire d’après Les Papiers de M. Thouvenel (1854 -1866), éditeur Calmann Lévy, Paris.