OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİN ÇOCUK KİTABI SEÇİMİNDE KULLANDIKLARI ÖLÇÜTLERİN KIDEM DURUMUNA GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 3, 791 - 811, 17.12.2017

Vedat Bayraktar , Serap Demiriz

Öz

Araştırma, okul
öncesi eğitimi alanında çalışan öğretmenlerin çocuk kitaplarını seçerken göz
önünde bulundurdukları dış ve iç yapı özelliklerine yönelik görüşlerinin kıdem
durumuna göre saptanması amacıyla yapılmıştır. Araştırmada betimleme (survey)
yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya, uygun örnekleme yöntemiyle seçilen, toplam
300 öğretmen katılmıştır.  Öğretmenlere araştırmacılar tarafından hazırlanan “Okul Öncesi
Öğretmenlerin Çocuk Kitabı Seçim Ölçütleri Anket”i uygulanmıştır. İlgili
literatür tarandıktan sonra anket maddeleri oluşturulmuştur. Oluşturulan anket
maddeleri için farklı üniversitelerde görev yapan yedi öğretim üyesinden uzman
görüşü alınmış ve anket maddeleri yeniden düzenlenmiştir. Daha sonra 120
öğretmenle pilot çalışma yapılmış ve ankete son şekli verilmiştir.  Veriler, SPSS 16.00 programında Ki
kare (χ2) yöntemi ile analiz edilmiştir.

Öğretmenlere, çocuk
kitaplarının dış ve iç yapı özellikleri ile ilgili sorular yöneltilmiştir.
Araştırma sonucunda, öğretmenlerin çocuk kitabı seçiminde dış yapı
özelliklerinden; kapak ve ciltleme, kitapta kullanılan malzeme, sayfa düzenine
ilişkin maddelerde görüşleri arasında kıdem durumuna göre anlamlı farklılık
görülürken; dış yapı özelliklerinden resimleme ve boyuta ilişkin maddelerde
görüşleri arasında anlamlı bir farklılık yoktur. Öğretmenlerin çocuk kitabı
seçiminde iç yapı özelliklerinden; dil ve anlatıma ilişkin maddelerde kıdem
durumuna göre anlamlı bir farklılık görülürken, iç yapı özelliklerinden konu ve
kahraman özelliklerine ilişkin maddelerde anlamlı bir farklılık yoktur.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi öğretmenleri, çocuk kitapları, kitapta iç ve dış yapı özellikler

Kaynakça

• Bayraktar, V ve Ersoy, Ö. (2014). Okul Öncesinde Çocuk Edebiyatı ve Özellikleri. F. Temel &A. Turla (Ed.), Her Yönüyle Çocuk Okul Öncesi Eğitim (4. Baskı., Ss.153-187). Ankara: HedefCS Basın Yayın. Brock, A. & Rankin, C. (2008). Communication, Language and Literacy From Birth to Five.London: Sage Publishing.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Veri Analizi El Kitabı. (8. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Christie, J. F., Enz, B. J., Vukelich, C. & Roskos, K. A. (2013). Teaching Language And Literacy. Boston: Pearson.
• Crewell, J.W. (2016) Research Design Qualitative Quantitative, and Mixed Metods Approaches.(S. B. Demir, Çev.) Ankara: Eğiten Kitap.
• De Temple, J.M. (2001). Parents and children reading books together. D.K. Dickinson & P.O. Tabors (eds) Beginning Literacy with Language, Baltimore, MD: Paul H. Brookes Publishing .
• Doğan, B. (2014). Okul Öncesi Öğretmenlerin Hizmet İçi Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, Autumn, I (27), 521-539. doi: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2418.
• Donoghue, M. R.(2009). Language Arts. London: Sage Publishing.
• Epspinosa, L.M. & Burns, M. S. (2003). Teaching 4-to 8-Years Olds. I. C. Howes (Ed.), Early Literacy For Young Children And English Language Learners. ( Ss. 47-59). Los Angeles: Paul H.Brookes.
• Ersoy, Ö., Avcı, N. ve Turla, A. (2006). Çocuklar İçin Erken Uyarıcı Çevre. İstanbul: Morpa.
• Göle, M. O. ve Temel, Z. F. (2015). Okul Öncesi Öğretmenlerin Nitelikli Bir Okul Öncesi Eğitim Programında Bulunması Gereken Özelliklere İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 663-684. doi: 10.17860/efd.25056
• Gönen, M. (2000). Okul Öncesi Çocuk Kitaplarının Özellikleri Nelerdir? Mustafa Ruhi Şirin (Ed.) , 99. Soruda Çocuk Edebiyatı. (Ss. 156-160). İstanbul: Çocuk Vakfı.
• Griffith, P.L., Beach, S.A., Ruan, J. & Dunn, L. (2008). Literacy for Young Children. London:Corwn Press.
• Gündüz, A. (2007). Anne-Baba ve Öğretmenlerin Çocuk Kitaplarını Değerlendirmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Gürkan,T. (1993). Okul Öncesi Eğitimde Kitap. 9.Ya-Pa Okul Öncesi Eğitimi Ve Yaygınlaştırılması Semineri (ss. 50-53). İstanbul:Ya-Pa.
• Hirsh,R. A. (2004). Early Childhood Curriculum. Virginia: Pearson.
• Huck, C.S., Kiefer, B. Z., Hepler, S.ve Hickman, J. (2004). Children’s literature in the elementary school. ( 8. Baskı). Michigan: McGraw Hill.
• Johnston, R.R., (2006). Children’s Literatüre. (3. Baskı). Winch, G., March, P., Ljungdahl, L ,Holliday, M.( Eds) . New York: Oxford University.
• Kutlu, S. (2011). Okul Öncesi Çocuk Edebiyatı Yapıtlarındaki Resimlerin Çocuğa Göreliğinin Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi (Eskişehir İli Örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Machado, J. M. (2003). Early Childhood Experience in Language Arts Emerging Literacy. Canada: Delmar Learning.
• Morrow, L. M. (2007). Developing Literacy İn Preschool. New York: The Guilford.
• Oğuzkan, F. (2000). İyi Bir Çocuk Kitabı Biçimsel Bakımından Ne Gibi Özellikler Taşımalıdır?. M. R.Şirin (Ed.) , 99 Soruda Çocuk Edebiyatı içinde (Ss. 212-214). İstanbul: Çocuk Vakfı.
• Roberts, S.K. & Crawford, P.A. (2008). Literatüre to help children cope with family stressors. Erişim Tarihi:12 Nisan 2017, https://www.naeyc.org/files/yc/file/200809/Crawford.pdf.
• Saçkesen, S. (2008). Çocuk Kitapları Seçiminde Anne Babaların ve Okul ÖncesiÖğretmenlerinin Görüşlerinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Santora, L. A. (2013). Assessing Children’s Book Collections Using an Anti-Bias Lens. Erişim Tarihi:10 Nisan 2017, www.adl.org.
• Sawyer, W.E.(2009). Growing Up with Literatür (5. Baskı). USA: Delmar.
• Sheridan, C. (2000). Children’s Literature and Literacy Learning. Caroline Barratt-Pugh &Mary Rohl (Eds). Literacy Learning in the Early Years içinde ( ss.111-115). Singapore: Tormont.
• Şahin, F.,T. ve Turla, A.(2003). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Yapılan Aile Katılım Çalışmalarının İncelenmesi. OMEP.Bildiri Kitabı-I.(5-11 Ekim) 379- 392 İstanbul: Kelebek Matbaası.
• Tompkins, G. E. (2006). Literacy for the 21st Century (4.Baskı). New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Tuncer, N. (2000). Çocuk ve Kitap. M. R. Şirin (Ed.) , 99 Soruda Çocuk Edebiyatı içinde (Ss.199-202). İstanbul: Çocuk Vakfı.
• Tuncer, M. (2016). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Kullanılan Resimli Hikaye Kitaplarının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda İncelenmesi(Elazığ İli Örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Tür, G. ve Turla, A. (1999). Okul Öncesinde Çocuk Edebiyat ve Kitap. İstanbul: Ya- Pa.
• White, H.(2005). Developing Literacy Skills in the Early Years. London: Paul Chapman.
• Whitehead, M. R. (1990). Language and Literacy in the Early Years. London: Paul Chapman.
• Wisniewski, D. (1996). Evaluating and Selecting Literatüre for Children. Erişim Tarihi:24 Mart 201, http://catalogue.pearsoned.co.uk/samplechapter/0132202964.pdf
• Wortham, S.C.(2005). Early Childhood Curriculum. New Jersey: Pearson Merill Prentice Hall.