“GURBET KUŞLARI” ADLI ESERDE GÖÇ KURAMLARININ İZİNİ SÜRMEK

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 1, 113 - 122, 15.04.2019

Sibel Bayram

Öz

Göç,
insanlık tarihi kadar eski bir olgudur. İnsanoğlu çeşitli nedenlerden dolayı
kitlesel ya da bireysel mekân değişikliği yapmıştır. Göç doğal bir süreçtir.
Çünkü yaşamın bir parçasıdır. Göçün sebepleri, farklılık gösterir. Kültürel,
ekonomik ya da siyasi nedenlerden olabilir. Göç aynı zamanda toplumun yapısını
da değiştirir. Farklı kültürden insanların bir araya gelmesini sağlar. Bir
araya gelmek olumlu olabileceği gibi olumsuz sonuçlar da doğurabilir.  Bireylerin birbirine uyumu, uyumsuzluklarını
ortaya çıkarır.  Bu durum göçü, farklı
yönlerden incelemeyi de beraberinde getirmiştir.

Göçün
nedenlerinin farklı olması, zamana, topluma göre farklılık arz etmesi farklı
göç kuramlarının doğmasına sebep olmuştur. Göç, nedenlerine, biçimlerine
bakılarak farklı kuramlarla açıklanmaya çalışılmıştır. Sadece sosyolojinin
konusu değil, edebiyatın da en çok işlenen temalarından biri olduğu bir gerçektir.
Türk Edebiyatında romanlarda, hikâyelerde en fazla göçü işleyen yazarlardan
biri de Orhan Kemal’dir. Kırdan kente göçü, yoksulluğu, kültürel yozlaşmayı
işleyen yazar Gurbet Kuşları adlı
eserinde 1950’li yıllardaki köyden kente göçü konu edinir.

Çalışmamızda
Gurbet Kuşları adlı eser, Ravenstein Kuramı, İtme Çekme Kuramı İlişkiler Ağı
(Network)  Kuramı, Kesişen Fırsatlar
Kuramı, Petersen’in Beş Göç Kuramı,  göre
incelenecektir. 

Anahtar Kelimeler

Göç, itici çekici sebepler, ekonomi

Kaynakça

• AKGÜN, Atıf, (2015), Edebiyatımızda Göç ve Göçmen Edebiyatları Üzerine Bir Değerlendirme, Uluslararası Göç Dergisi, c.II:I 69-84. ÇAĞLAYAN Savaş (2006), Göç Kuramları, Göç Ve Göçmen İlişkisi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE) Güz, s.17,67-91ÇİÇEK, Mustafa Fatih (2009), “Hemşeri Derneklerinin Sosyo-Kültürel Uyuma Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Grubu Eğitimi Anabilim Dalı, Adana. EKİCİ Süleyman, TUNCEL, Gökhan (2015), Göç ve İnsan, Birey ve Toplum, Bahar, s.9:9-22ELA ÖZCAN Deniz(2017), Çağdaş Göç Teori̇leri Üzeri̇ne Bi̇r Değerlendirme, İş ve Hayat II:183-215GÜRKAN, Mustafa (2006), “Sosyolojik Açıdan Göç ve Yasadışı Göç Hareketler”, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Kırıkkale. KALE, Özlem(2015), Gurbet Kuşları, Eskici Ve Oğulları, Vukuat Var Romanlarında Göç Olgusu, Dede Korkut Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, I:II, 119-127KAYA Sedat (2015), İstanbul'a Göç Eden Ailelerde Gençlerin Adaptasyon Sorunları ve İstihdam Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı İnsan Kaynakları ve Örgütsel Değişim Bilim Dalı, İstanbul.YALÇIN, Cemal,(2004), Göç Sosyolojisi, Ankara, Anı Yayıncılık.