Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

YAŞLI BİREYLERİN SOSYAL MEDYA KULLANIMI VE YAŞLANMA ALGISI

Yıl 2023, Cilt: 27 Sayı: 1, 87 - 102, 30.03.2023

Öz

Giriş; İnsanların yaşlanmaya ilişkin algıları genellikle olumsuzdur ve sıklıkla sağlık ve işlevselliğin azaldığı ifade edilir. Sosyal ilişkileri sürdürmek, iyi yaşlanmanın temel unsurudur. Tek başına yaşayan çok sayıda yaşlı birey sosyal medyayı kullanarak çevrimiçi sosyal ağlara ve çevrimiçi tartışma forumlarına katılarak anlamlı sosyal iletişim kurma olanağı sağlar. Sosyal medya iletişimi, yaşlıların başkalarıyla sosyal ve duygusal olarak bağlı kalmalarına yardımcı olmak için bir ortam sunar ve yaşlılıkla ilgili algıları olumlu etkiler. Amaç: Bu çalışmanın amacı sosyal medya kullanımı ve yaşlanma algısı arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Yöntem: Araştırma 60 yaş ve üzerindeki, en az lise öğrenimi görmüş 273 yaşlı birey üzerinde yürütüldü. Veriler online olarak toplandı. Araştırmada “Yaşlılığın Algılanması Ölçeği” ve “Sosyal Medya Kullanma Nedenleri Ölçeği” kullanıldı. Araştırmada ayrıca sosyo-demografik değişkenlerin yaşlanma algısı ve sosyal medya kullanma nedenleri ile ilişkisi ele alındı. Araştırma verilerinin analizinde t testi, tek yönlü varyans analizi ve regresyon analizi kullanıldı. Sonuçlar: Araştırma sonuçları sosyal medya bağımlılığı ile yaşlanma algısı arasında anlamlı bir ilişki olduğunu, sosyal medya bağımlılığı arttıkça, yaşlanma algısının (r=-,186 p< .01) düştüğü belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca yaş, algılanan gelir düzeyi ve sosyal medya kullanma sıklığının yaşlanma algısı üzerinde etkili olmaktadır. Tartışma: Bu bulgular sosyal medya kullanımının yaşlanma algısını azaltmada bir müdahale aracı olarak kabul edilebileceğini düşündürmektedir.

Kaynakça

  • Ayğar Bakır, B., & Uzun, B. (2018). Sosyal medya bağımlılığı ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5, 507‒525. doi:10.15805/addicta.2018.5.3.0046
  • Baecker, R., Sellen, K., Crosskey, S., Boscart, V., & Barbosa Neves, B. (2014). Technology to reduce social isolation and loneliness. Proceedings of the 16th International ACM SIGACCESS Conference on Computers & Accessibility-ASSETS. (pp. 27–34). New York: ACM Press. doi:10.1145/2661334.2661375
  • Bahramnezhad, F., Chalik, R., Bastani, F., Taherpour, M., & Navab, E. (2017). The social network among the elderly and its relationship with quality of life. Electronic Physician, 9(5), 4306–4311. doi:10.19082/4306
  • Banks, J., Breeze, E., Lessof, C., & Nazroo, J. (2006). Retirement, health and relationships of the older population in England: The 2004 English Longitudinal Study of Ageing (Wave 2). London: Institute for Fiscal Studies.
  • Barker, M., O’Hanlon, A., McGee, H. M., Hickey, A., & Conroy, R. M. (2007). Cross-sectional validation of the aging perceptions questionnaire: A multidimensional instrument for assessing self-perceptions of aging. BMC Geriatrics, 7(9), 1-13. doi:10.1186/1471-2318-7-9
  • Bowling, A. (2008). Enhancing later life: How older people perceive active ageing? Aging & Mental Health, 12, 293-301. doi:10.1080/13607860802120979
  • Busso, D. S., Volmert, A., & Kendall-Taylor, N. (2018). Reframing aging: Effect of a short-term framing intervention on implicit measures of age bias. The Journals of Gerontology, Series B, 74, 559-564. doi:10.1093/geronb/gby080
  • Coto, M., Lizano, F., Mora, S., & Fuentes, J. (2017). Social media and elderly people: Research trends. Ed: G. Meiselwitz (Ed.): SCSM 2017. Part II, LNCS 10283, pp. 65–81. Springer International Publishing. doi:10.1007/978-3-319-58562-8_6
  • Cramm, J. M., & Nieboer, A. P. (2017). Positive ageing perceptions among migrant Turkish and native Dutch older people: A matter of culture or resources? BMC geriatrics, 17(1), 159. doi:10.1186/s12877-017-0549-6
  • Cumming, E., & Henry, W. E. (1961). Growing old: The process of disengagement. New York: Basic Books.
  • Dailey, S. L., Howard, K., Roming, S. M. P., Ceballos, N., & Grimes, T. (2020). A biopsychosocial approach to understanding social media addiction. Hum Behav & Emerg Tech., 2, 158-167. doi:10.1002/hbe2.182
  • Demakakos, P., Hacker, E., & Gjonça, E. (2017). Perceptions of ageing. http://www.elsa-project.ac.uk/ uploads/elsa/report06/ch11.pdf (Erişim Tarihi: 18.04.2021).
  • Derksen, B. J., Duff, M. C., Weldon, K., Zhang, J., Zamba, K. D., Tranel, D., & Denburg, N. L. (2015). Older adults catch up to younger adults on a learning and memory task that involves collaborative social interaction. Memory, 23, 612–624. doi:10.1080/09658211.2014.915974
  • Ellison, N. B., Steinfield, C., & Lampe, C. (2007). The benefits of Facebook “friends”: Social capital and college students’ use of online social network sites. Journal of Computer-Mediated Communication, 12, 1143–1168. doi:10.1111/j.1083-6101.2007.00367.x
  • Erickson, L. B. (2011). Social media, social capital, and seniors: The impact of Facebook on bonding and bridging social capital of individuals over 65. In: Presented at the AMCIS.
  • Freeman, A. T., Santini, Z. I., Tyrovolas, S., Rummel-Kluge, C., Haro, J. M., & Koyanagi, A. (2016). Negative perceptions of ageing predict the onset and persistence of depression and anxiety: Findings from a prospective analysis of the Irish Longitudinal Study on Ageing (TILDA). Journal of Affective Disorders, 199, 132-8. doi:10.1016/j.jad.2016.03.042
  • Giordano, G. N., Björk, J., & Lindström, M. (2012). Social capital and self-rated health–a study of temporal (causal) relationships. Soc Sci Med., 75(2), 340–348. doi:10.1016/j.socscimed. 2012.03.011
  • Gomez-Galan, J., Martinez-Lopez, J. A., Lazaro-Perez, C., & Sanchez-Serrano, J. L. S. (2020). Social networks consumption and addiction in college students during the COVID-19 pandemic: Educational approach to responsible use. Sustainability, 12, 7737. doi:10.3390/su12187737
  • Grieve, R., Indian, M., Witteveen, K., Anne Tolan, G., & Marrington, J. (2013). Face-to-face or Facebook: Can social connectedness be derived online? Computers in Human Behavior, 29, 604-609. doi:10.1016/j.chb.2012.11.017
  • Guilford, J. P. (1954). Psychometric Methods. New York: McGraw-Hill.
  • Han, M., Tan, X. Y., Lee, R., Lee, J. K., & Mahendran, R. (2021). Impact of social media on health-related outcomes among older adults in Singapore: Qualitative study. JMIR Aging, 4(1), e23826. doi:10.2196/23826
  • Harley, L., Bell, C., Fausset, C., Farmer, S., Nguyen, J., & Fain, B. (2013). Examining social media use among older adults. HT '13: Proceedings of the 24th ACM Conference on Hypertext and Social Media. (pp.158-163). doi:10.1145/2481492.2481509
  • Harley, D., & Fitzpatrick, G. (2009). YouTube and intergenerational communication: The case of Geriatric1927. Universal Access in the Information Society, 8(1), 5–20. doi:10.1007/s10209-008-0127-y
  • Hausknecht, S., Low, L.-F., O’Loughlin, K., McNab, J., & Clemson, L. (2020). Older adults’ self-perceptions of aging and being older: A scoping review. Gerontologist, 60(7), e524–e534. doi:10.1093/geront/gnz153
  • Heo, J., Chun, S., Lee, S., Lee, K. H., & Kim, J. (2015). Internet use and well-being in older adults. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 18(5), 268–272. doi:10.1089/ cyber.2014.0549
  • Holmen, K., & Furukawa, H., (2002). Loneliness, health and social network among elderly people-a follow-up study. Archives of Gerontology and Geriatrics, 35(3), 261–274. doi:10.1016/S0167-4943(02)00049-3
  • Hutto, C., & Bell, C. (2014). Social media gerontology: Understanding social media usage among a unique and expanding community of users. 47th Hawaii International Conference on System Science, 1755-1764. doi:10.1109/HICSS.2014.223
  • Ivankinaa, L. I., Trubchenkob, T. G., Krukovac, E. M., Shaidullinad, A. R., Shaftelskayae, N. V., & Chernyak, V. K. (2017). The use of information and communication technologies by elderly people. WELLSO 2016 - III International Scientific Symposium on Lifelong Wellbeing in the World. doi:10.15405/epsbs.2017.01.32
  • Iversen, T. N., Larsen, L., & Solem, P. E. (2009). A conceptual analysis of ageism. Nordic Psychology, 61, 4–22. doi:10.1027/1901-2276.61.3.4
  • James, B. D., Wilson, R. S., Barnes, L. L., & Bennett, D. A. (2011). Late-life social activity and cognitive decline in old age. JINS, 17, 998–1005. doi:10.1017/S13556177 11000531
  • Juarez, M. A. R., Gonzalez, V. M., & Favela, J. (2018). Effect of technology on aging perception. Health Informatics Journal, 24(2), 171–181. doi:10.1177/14604582 16661863
  • Kalınkara, V., & Sarı, İ. (2019). Yaşlılarda sosyal ağ kullanımı ve yalnızlık ilişkisinin belirlenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD), 12(1), 8-19.
  • Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2009). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of social media. Bus Horiz, 53, 59-68. doi:10.1016/j.bushor.2009.09.003
  • Kiarsipour, N., Borhani, F., Esmaeili, R., & Zayeri, F. (2017). The correlation of aging perceptions and life satisfaction in Iranian older adults. Ann Trop Med Public Health, 10, 861-868.
  • Koçak, N. G. (2012). Bireylerin Sosyal Medya Kullanım Davranışlarının ve Motivasyonlarının Kullanımlar ve Doyumlar Bağlamında İncelenmesi: Eskişehir'de Bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. Eskişehir.
  • Laidlaw, K., Power, M. J., Schmidt, S., & WHOQOL-OLD Group, (2007). The attitudes to ageing questionnaire (AAQ): Development and psychometric properties. International Journal of Geriatric Psychiatry, 22(4), 367-379.doi:10.1002/gps.1683
  • Lee, B., Chen, Y., & Hewitt, L. (2011). Age differences in constraints encountered by seniors in their use of computers and the internet. Comput Human Behav, 27, 1231-1237. doi:10.1016/j.chb.2011.01.003
  • Leist, A. K. (2013). Social media use of older adults: A mini-review. Gerontology, 59, 378-384. doi:10.1159/000346818
  • Lewandowski, J., Rosenberg, B. D., Parks, M. J., & Siegel, J. T. (2011). The effect of informal social support: Face-to-face versus computer-mediated communication. Comput Human Behav, 27, 1806-1814. doi:10.1016/j.chb. 2011.03.008
  • Lucas-Carrasco, R., Laidlaw, K., Gomez-Benito, J., & Power, M., (2013). Reliability and validity of the Attitudes to Ageing Questionnaire (AAQ) in older people in Spain. International Psychogeriatrics, 25(3), 490-499. doi:10.1017/S104161 0212001809
  • Makita, M., Mas-Bleda, A., Stuart, E., & Thelwall, M., (2019). Ageing, old age and older adults: A social media analysis of dominant topics and discourses. Ageing & Society, 1-26. doi:10.1017/S0144686X19001016
  • Meshi, D., Cotten, S., R., & Bender, A. R., (2020). Problematic social media use and perceived social isolation in older adults: A cross-sectional study. Gerontology, 66, 160-168. doi:10.1159/000502577
  • Mohammadpour, A., Sadeghmoghadam, L., Shareinia, H., Jahani, S., & Amiri, F. (2018). Investigating the role of perception of aging and associated factors in death anxiety among the elderly. Clinical interventions in aging, 13, 405–410. doi:10.2147/CIA.S150697
  • Moser, C., Spagnoli, J., & Santos-Eggimann, B. (2011). Self-perception of aging and vulnerability to adverse outcomes at the age of 65–70 years. The Journals of Gerontology: Series B, 66B(6), 675–680. doi:10.1093/geronb/gbr052
  • Nimrod, G. (2010). Seniors' online communities: A quantitative content analysis. Gerontologist, 50, 382-392. doi:10.1093/geront/gnp141 Nunnally, J. (1978). Psychometric Methods. New York: McGraw-Hill.
  • Öngün, E., Güder, F. Z., & Demirağ, A. (2016). Elderly people's choice of media and their perceived state of loneliness. Online Journal of Communication and Media Technologies, 6(1), 35-47. doi:10.29333/ojcmt/2536
  • Pfeil, U., Arjan, R., & Zaphiris, P. (2009). Age differences in online social networking-A study of user profiles and the social capital divide among teenagers and older users in MySpace. Computers in Human Behavior, 25(3), 643–654. doi:10.1016/j.chb.2008.08.015
  • Pfeil, U., Zaphiris, P., & Wilson, S. (2009). Older adults' perceptions and experiences of online social support. Interact Comput, 21, 159-172. doi:10.1016/j.intcom.2008.12.001
  • Quinn, K. (2018). Cognitive effects of social media use: a case of older adults. Social Media + Society, 1-9. doi:10.1177/2056305118787203
  • Saini, N., Sangwan, G., Verma, M., Kohli, A., Kaur, M., & Lakshmi, P. V. M. (2020). Effect of social networking sites on the quality of life of college students: A cross-sectional study from a city in North India. The Scientific World Journal, Article ID 8576023. doi:10.1155/2020/8576023
  • Seeman, T. E., Lusignolo, T. M., Albert, M., & Berkman, L. (2001). Social relationships, social support, and patterns of cognitive aging in healthy, high-functioning older adults: MacArthur studies of successful aging. Health Psychology, 20, 243–255. doi:10.1037/0278-6133.20.4.243
  • Sexton, E., King-Kallimanis, B.L., Morgan, K., & MvGee, H. (2013). Development of the Brief Ageing Perceptions Questionnaire (B-APQ): A confirmatory factor analysis approach to item reduction. BMC Geriatr, 14, 44. doi:10.1186/1471-2318-14-44
  • Shaw, R. & Langman, M. (2017). Perceptions of being old and the ageing process. Ageing Int. 42(1), 115–135. doi:10.1007/s12126-017-9279-5
  • Sinclair, T. J., & Grieve, R. (2017). Facebook as a source of social connectedness in older adults. Computers in Human Behavior, 66, 363–369. doi:10.1016/j.chb. 2016.10.003
  • Slotman, A., Cramm, J. M., & Nieboer, A. P. (2015). Validation of the Dutch Aging Perceptions Questionnaire and development of a short version. Health Qual Life Outcomes, 13, 54. doi:10.1186/s12955-015-0248-y
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. (Sixth ed.) Boston: Pearson.
  • Teng, C. E., & Joo, T. M. (2017). Analyzing the usage of social media: A study on elderly in Malaysia. International Journal of Humanities and Social Sciences, 11(3), 737-743. doi:10.5281/zenodo.1130321
  • Vincent, J. A. (2006). Ageing contested: Anti-ageing science and the cultural construction of old age. Sociology, 40, 681–698. doi:10.1177/003803 8506065154
  • Vitak, J., & Ellison, N. B. (2013). There’s a network out there you might as well tap: Exploring the benefits of and barriers to exchanging informational and support-based resources on Facebook. New Media & Society, 5, 243–259. doi:10.1177/1461444 812451566
  • Warmoth, K., Tarrant, M., Abraham, C., & Lang, I. A. (2015). Older adults’ perceptions of ageing and their health and functioning: A systematic review of observational studies. Psychology Health & Medicine, 21(5), 1-41. doi:10.1080/13548506.2015.1096946
  • Warmoth, K., Tarrant, M., Abraham, C., & Lang, I. A. (2018). Relationship between perceptions of ageing and frailty in English older adults. Psychology, Health & Medicine, 23(4), 465-474, doi:10.1080/13548506.2017.1349325
  • Westerhof, G. J., & Barrett, A. E. (2005). Age identity and subjective well-being: A comparison of the United States and Germany. Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 60, S129–S136. doi:10.1093/geronb/60.3.S129
  • Wilson, R. S., Krueger, K. R., Arnold, S. E., Schneider, J. A., Kelly, J. F., Barnes, L. L. L., & Bennett, D. A. (2007). Loneliness and risk of alzheimer disease. Archives of General Psychiatry, 64, 234–240. doi:10.1001/archpsyc.64.2.234
  • Wolff, J. K., Schüz, B., Ziegelmann, J. P., Warner, L. M., & Wurm, S. (2015). Short-term buffers, but long-term suffers? Differential effects of negative self-perceptions of aging following serious health events. J. Gerontol. B – Psychol. Sci. Soc. Sci. 72(3), 408-414. doi:10.1093/geronb/gbv058
  • Wurm, S., Warner, L. M., Ziegelmann, J. P., Wolff, J. K., & Schüz, B. (2013). How do negative self-perceptions of aging become a self-fulfilling prophecy? Psychology and Aging, 28, 1088–1097. doi:10.1037/a0032845
  • Xie, B. (2008). Multimodal computer-mediated communication and social support among older Chinese internet users. J Comput Mediated Commun, 13, 728-750. doi:10.1111/j.1083-6101.2008.00417.x
  • Xie, B., Watkins, I., Golbeck, J., & Huang, M. (2012). Understanding and changing older adults’ perceptions and learning of social media. Educ Gerontol, 38(4), 282–296. doi:10.1080/ 03601277.2010.544580
  • Yaghoobzadeh, A., Nia, H. S., Hosseinigolafshani, Z., Mohammadi, F., Oveisi, S., & Torkmandi, H. (2017). Associated factors of ageing perception among elderly in Qazvin, 2015. Journal of Gerontology, 2(1), 1-10. doi:10.18869/acadpub.joge.1.4.1
  • Yang, T., Penton, T., Köybaşı, Ş. L., & Banissy, M. J. (2017). Social perception and aging: The relationship between aging and the perception of subtle changes in facial happiness and identity. Acta Psychologica, 179, 23-29. doi:10.1016/j.actpsy.2017.06.006
  • Yang, Y., Yuan, Y., Archer, N., & Ryan, E. (2016). Adoption of social media and the quality of life of older adults. 49th Hawaii International Conference on System Sciences (HICSS), pp. 3133–3142.
  • Zhang, K., Kim, K., Silverstein, N. M., Song, Q., & Burr, J. A. (2021). Social media communication and loneliness among older adults: The mediating roles of social support and social contact. The Gerontologist, 13(61), 888-896. doi:10.1093/geront/gnaa197
  • Zimet, G. D., Powel, S. S., Farley, G. K., Werkman, S., & Berkoff, K. A. (1990). Psychometric characteristics of the multidimensional scale of perceived social support. J Pers Assess, 55(3-4), 610-617. doi:10.1080/00223891.1990.9674095
Toplam 72 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Velittin Kalınkara 0000-0001-6497-5307

İsmail Sarı 0000-0001-6280-0124

Yayımlanma Tarihi 30 Mart 2023
Gönderilme Tarihi 20 Nisan 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 27 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Kalınkara, V., & Sarı, İ. (2023). YAŞLI BİREYLERİN SOSYAL MEDYA KULLANIMI VE YAŞLANMA ALGISI. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 27(1), 87-102.
AMA Kalınkara V, Sarı İ. YAŞLI BİREYLERİN SOSYAL MEDYA KULLANIMI VE YAŞLANMA ALGISI. TSA. Mart 2023;27(1):87-102.
Chicago Kalınkara, Velittin, ve İsmail Sarı. “YAŞLI BİREYLERİN SOSYAL MEDYA KULLANIMI VE YAŞLANMA ALGISI”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 27, sy. 1 (Mart 2023): 87-102.
EndNote Kalınkara V, Sarı İ (01 Mart 2023) YAŞLI BİREYLERİN SOSYAL MEDYA KULLANIMI VE YAŞLANMA ALGISI. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 27 1 87–102.
IEEE V. Kalınkara ve İ. Sarı, “YAŞLI BİREYLERİN SOSYAL MEDYA KULLANIMI VE YAŞLANMA ALGISI”, TSA, c. 27, sy. 1, ss. 87–102, 2023.
ISNAD Kalınkara, Velittin - Sarı, İsmail. “YAŞLI BİREYLERİN SOSYAL MEDYA KULLANIMI VE YAŞLANMA ALGISI”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 27/1 (Mart 2023), 87-102.
JAMA Kalınkara V, Sarı İ. YAŞLI BİREYLERİN SOSYAL MEDYA KULLANIMI VE YAŞLANMA ALGISI. TSA. 2023;27:87–102.
MLA Kalınkara, Velittin ve İsmail Sarı. “YAŞLI BİREYLERİN SOSYAL MEDYA KULLANIMI VE YAŞLANMA ALGISI”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, c. 27, sy. 1, 2023, ss. 87-102.
Vancouver Kalınkara V, Sarı İ. YAŞLI BİREYLERİN SOSYAL MEDYA KULLANIMI VE YAŞLANMA ALGISI. TSA. 2023;27(1):87-102.