YABANCI / İKİNCİ DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE KULLANILAN DERS KİTAPLARININ SÖZCÜK ÖĞRETİM STRATEJİLERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 2, 463 - 482, 21.08.2024

Erkan Akalın , Sedat Burak Çörten

https://doi.org/10.20296/tsadergisi.1456200

Öz

Bu araştırmada yabancı / ikinci dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarında yer alan sözcük öğretim stratejilerini belirlemek ve bu stratejilerin kitaplarda ne sıklıkta kullanıldığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma modellerinden doküman incelemesine başvurulmuştur. Yedi İklim Türkçe ve İstanbul Yabancılar İçin Türkçe temel düzey ders kitapları araştırmanın amacı doğrultusunda incelenmiştir. Araştırma bulguları sıklık değerleriyle birlikte tablolar yardımıyla yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda veri kaynaklarında yer alan sözcük öğretim stratejilerinin, kullanım sıklığı ve çeşitliliği bakımından farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. Ders kitaplarında en çok tercih edilen ana stratejilerin sırasıyla seçtirme; tamamlatma; görsel unsurlar kullanma ve metin altı soruları cevaplatma olduğu; alt stratejilerin ise sırasıyla eşleştirme yaptırma, kısa cevaplı soru sorma, cümle tamamlatma, sözcük listesi oluşturtma, çoktan seçmeli ve doğru-yanlış maddeleri kullanma olduğu görülmüştür. Buna karşılık sözcük defteri-sözlük oluşturtma, bilgiyi düzenletme, şiirleştirme, şarkı yazdırma, görsel tamamlatma, atasözleri-deyimlerden faydalanma ile dijital öğrenme araçlarından yararlanma stratejilerinin kullanılmadığı belirlenmiştir. Ders kitaplarının sözcük öğretim stratejilerinin çeşitliliği bakımından zengin, kullanım sıklığı açısından ise dengeli bir şekilde düzenlenmesinin farklı bilgi, ilgi ve yeteneklere sahip öğrenenlerin sözcük hazinelerini koruma ve geliştirmelerinde yararı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, Yabancı / ikinci dil öğretimi, Söz varlığı, Sözcük öğretim stratejileri

Kaynakça

• Aksan, D. (2004). Türkçenin sözvarlığı. Engin Yayınevi.