Hizmet Sunumundan Hukukilik Boyutuna: 6360 Sayılı Kanuna Ait Akademik Eleştiriler

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 89 - 115, 25.03.2020

Emre Ekinci

Öz

30 Mart 2014 yerel seçimlerinden sonra yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun, idari, siyasi ve mali konularda tartışma alanı ortaya çıkarmıştır. Kanunun tasarı aşamasından bugüne kadar olan süreci değerlendiren akademik çalışmaların incelenmesi bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu doğrultuda fazla sayıdaki yayın ve belgenin kapsamlı bir sentezine ulaşılmasında literatür taraması yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın temel amacı, 6360 sayılı Kanun ile ilgili belli başlı konular üzerinde akademik çalışmalardaki olumlu ve olumsuz eleştirilerin tespitini yapmak ve bu tespitler doğrultusunda yerel yönetimler alanındaki çalışmalara katkıda bulunmaktır. Çalışmada; 6360 sayılı Kanun ve kanunun gerekçesi, tüzel kişilikleri kaldırılan belde belediyeleri ve köyler; kanunun kırsal alana, hizmet sunumuna, merkezileşme-yerelleşme konularına, katılım ve demokrasi olgusuna ve mali konular üzerine etkileri; anayasaya uygunluk ile büyükşehir sistemine geçen şehirler konuları çerçevesinde akademik çalışmaların bu konular üzerindeki değerlendirmeleri incelenmiştir. Sonuç olarak konu ile ilgili çok fazla akademik çalışma yapıldığı, genellikle benzer olgular üzerinde tartışıldığı, olumlu olduğu kadar olumsuz da eleştirilerin mevcut olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

6360 Sayılı Kanun, Büyükşehir, Belediye, Katılım, Yerel Yönetimler

From Presentation of Service to Legality: Academic Criticism of The Law No 6360

Öz

Law No. 6360, which came into force after the local elections of March 30, 2014, has opened areas for discussion on many administrative, political and financial issues. This study aims to examine academic studies evaluating the process from the draft stage of the law until today. Accordingly, the literature review method was used to reach a comprehensive synthesis of many publications and documents. The main purpose of the study is to identify positive and negative criticism in academic studies on major issues related to Law No. 6360, and to contribute to local governments in line with these findings. Study; Law No. 6360 and its rationale, municipal municipalities and villages whose legal entities have been removed; the effects of the law on rural areas, service delivery, centralization-localization issues, participation and democracy and financial issues; The evaluation of academic studies on these issues within the framework of the constitutionality and the cities of the metropolitan system were examined As a result, it has been observed that there are a lot of academic studies on the subject in which have generally discussed on similar cases, and there are positive criticisms as well as negative criticisms.

Anahtar Kelimeler

Law No. 6360, Metropolitan, Municipality, Participation, Local Governments

Kaynakça

• Adıgüzel, Ş. (2012). 6360 Sayılı Yasa’nın Türkiye’nin Yerel Yönetim Dizgesi Üzerine Etkileri: Eleştirel Bir Değerlendirme. Toplum ve Demokrasi Dergisi (13-14), 153-176.
• Adıgüzel, Ş. (2014). Hatay Büyükşehir Belediyesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(Özel Sayı), 54-76.
• Adıgüzel, Ş. ve Tek, M. (2014). 6360 Sayılı Yasa ve Türkiye'nin Büyükşehir Belediyesi Sisteminde Değişim: Hatay Örneği. Çağdaş Yerel Yönetimler, 23(3), 73-102.
• Ak Parti, (2012). Sorular ve Cevaplarla Yeni Büyükşehir Belediye Yasası. Erişim: https://www.akparti.org.tr/upload/documents/akparti_buyuksehir_yasasi.pdf, Erişim Tarihi: 09.11.2018.
• Akıllı, H.ve Kızılboğa Özaslan, R. (2015). 6360 Sayılı Kanun'a İlişkin Literatür Taraması. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (30), 155-184.
• Aksu, İ. (2012). On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. Siyaset, Hukuk ve Yönetim Araştırmaları Merkezi (Bilgi Notu).
• Apan, A. (2016). Bütünşehir Modeli ve Taşra Yönetimine Etkileri. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 25(1), 1-24.
• Bayraktar, U. (2016). Ölçeğin Ekonomisi, Siyasetin Ölçeği: Demokratikleşme ve Etkinlik Sarkacında 6360 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Düzenlemesi. Toplum ve Demokrasi, 10(22), 1-12.
• Belli, A. ve Aydın, A. (2016). 6360 Sayılı Yasa ile Kapatılan Belde Belediyelerinin Hizmette Etkinlik, Verimlilik ve Temsil Sorunsalı Üzerine Bir Alan Araştırması: Önsen Belediyesi Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1698-1713.
• Belli, A. ve Aydın, A. (2017). 6360 Sayılı Kanun ve Yerelde Merkezileşme. The Journal of Academic Social Science Studies, 401-414.
• Biricikoğlu, H. ve Demirol Duyar, D. (2015). 6360 Sayılı Yasa’nın Genişleyen Büyükşehir Belediyesi Hizmet Sınırının Etkinlik ve Verimliliğe Etkisi Bağlamında Değerlendirmesi: Sakarya Büyükşehir Belediyesi Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(4), 369-393.
• Çalcalı, Ö. (2014). 6360 Sayılı Kanun'un Türkiye'de Yerel Yönetimler Sistemine Getireceği Değişiklikler. Çağdaş Yerel Yönetimler, 23(4), 49-68.
• Çelikyay, H. (2014). Değişen Kent Yönetimi ve 6360 Sayılı Büyükşehir Yasası. Analiz (101), 1-22.
• Çiftçi, F. ve Tomar, A. (2013). Büyükşehir Yasasının İzmir Kırsalı Üzerine Olası Etkileri. (s. 409-417). TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu.
• Çolak, Ç. D. (2017). 6360 Sayılı Kanun'un Büyükşehir İlçe Belediye Başkanlığı Seçimlerine Etkileri: Trabzon Örneği. International Journal of Economic and Administrative Studies, (18), 317-338.
• Dağ, M. ve Kılınç, F. (2017). 6360 Sayılı Kanun Sonrası Büyükşehir Belediyeleri Açısından Mali Özerkliğin Değerlendirilmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 426-443.
• Dalgıç, D. (2014). 6360 Sayılı Kanun: Yerel Demokrasi mi Merkezileşme mi? İSSUU Amargi Dergisi Erişim: https://issuu.com/amargi/docs/amargidergi_yerelsecimler, Erişim Tarihi: 30.09 2018.
• Demiral, B. ve Evin, H. (2014). Malatya Büyükşehir Belediyesi: Arakentten Bütünkente Bir Dönüşüm Hikâyesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(Özel Sayı), 77-87.
• Erat, V. (2016). Mahalli İdare Birimi Olarak Köyler ve 6360 Sayılı Yasanın Etkileri. BEU Akademik İzdüşüm Dergisi, 1(1), 87-98.
• Erat, V. ve Kaçer, F. (2016). 6360 Sayılı Kanun Bağlamında Merkezileşme ve Yerelleşme Eğilimi. KAYSEM 10: Büyükşehir Yönetimi ve İl Yönetiminin Yeni Yüzü (Bildiriler Kitabı) (s. 112-131). İzmir.
• Genç, F. N. (2014). 6360 Sayılı Kanun ve Aydın'a Etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(Özel Sayı), 1-29.
• Genç, F. N. ve Korkın, E. (2017). 6360 Sayılı Kanun’la Tüzel Kişiliği Kaldırılan Belde Belediyelerinde Halkın Uygulamaya İlişkin Algısı: Atça (Sultanhisar-Aydın) Örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(32), 84-95.
• Göküş, M. ve Alptürker, H. (2016). 6360 Sayılı Yasa ile Köy Yönetiminden Mahalle Yönetimine Geçiş Sonrası Etkin Hizmet Sunumuna İlişkin Muhtarların Görüşü: Silifke Köyleri Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (11), 67-86.
• Günal, A., Atvur, S. ve Okudan Dernek, K. (2014). 6360 Sayılı Yasanın Yerelleşme Bağlamında Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), 55-70.
• Güneş, A. F. (2013). Büyükşehirlerde İl Özel İdarelerinin Kaldırılmasının Hukuki Veçhesi ve İşlevsel Sonuçları. İdarenin Sesi Dergisi, 60-64.
• Güneş, M. (2017). Yerel Demokrasi Tartışması Olarak; Büyükşehir Belediye Meclislerinde Seçim Sistemi ve Temsilde Adalet Sorunu. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 47-61.
• Güngör, H. (2012). Yeni Büyükşehir Yönetimi ve Geçiş Nedenleri. İller ve Belediyeler Dergisi, 19-31.
• Gürbüz, M., Yıldırım, U. ve Belli, A. (2014). Büyükşehir Belediye Kanunu’nun Kahramanmaraş İli Ölçeğinde Analizi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(Özel Sayı), 102-135.
• Hergüner, B. (2017). Yeni Büyükşehir Belediyelerinin Hizmet Kalitesine Etkisinin Değerlendirilmesi: Trabzon'dan Bir Vaka Çalışması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(3), 631-642.
• İzci, F. ve Turan, M. (2013). Türkiye'de Büyükşehir Belediyesi Sistemi ve 6360 Sayılı Yasa ile Büyükşehir Belediyesi Sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği. SDÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 117-152.
• Kandeğer, B. ve İzci, F. (2016). Yerel Özerklik Bağlamında Bütünşehir Yasasını Yeniden Düşünmek. KAYSEM 10: Büyükşehir Yönetimi ve İl Yönetiminin Yeni Yüzü (s. 131-158). İzmir.
• Karaarslan, M. (2012-2013). Nasıl Bir Yerel Yönetim? 6360 Sayılı Kanun Üzerine Bir Değerlendirme. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17-18 (26-27-28-29), 123-163.
• Karasu, M. A. (2014). Şanlıurfa'da Kentsel Gelişme ve 6360 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(Özel Sayı), 178-193.
• Karataş, K., Çolak, E. ve Sancar, C. (2014). Teknik Altyapı Yönetimi Bağlamında 6360 Sayılı Yasanın ve Büyükşehir Belediyelerinin Değerlendirilmesi. HKMO Mühendislik Ölçmeleri STB Komisyonu 7. Mühendislik Ölçmeleri Sempozyumu. Çorum: Hitit Üniversitesi.
• Keleş, R. (2016). Anakent Yönetimlerini Yeniden Düzenleyen Yasa Ne Getirdi Ne Götürdü. KAYSEM 10: Büyükşehir Yönetimi ve İl Yönetiminin Yeni Yüzü (s. 19-24). İzmir.
• Keleş, R. (2017). Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı. Erişim: https://www.cekulvakfi.org.tr/makale/anakent-yonetimlerini-yeniden-duzenleyen-yasa-ne-getirdi-ne-goturdu, Erişim Tarihi:30.09.2018.
• Kızılboğa Özaslan, R., Akıllı, H. ve Özaslan, K. (2014). 6360 Sayılı Kanun Çerçevesinde Gümüşlük Belde Belediyesi'nin Kapatılmasına İlişkin Yöre Halkının Algısı. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36(2), 215-235.
• Koyuncu, E. ve Köroğlu, N. (2012). Büyükşehirler Tasarısı Üzerine Bir Değerlendirme. Erişim: http://www.tepav.org.tr/upload/files/1352462517-9.Buyuksehirler_Tasarisi_Uzerine_Bir_Degerlendirme.pdf, Erişim Tarihi: 11.09.2018.
• Oğuz, E. (2013). Bütünşehir Yasası Hakkında Bir Değerlendirme. TMMOB Şehir Plancıları Odası Haber Bülteni (Kadın Özel Eki), 36-37.
• Ökmen, M. ve Arslan, R. (2014). Türkiye'de 6360 Sayılı Yasa ile Yeni Kurulan Büyükşehir Belediyeleri: Manisa Büyükşehir Belediyesi Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 88-101.
• Ökmen, M., Çağatay, U., Uçar, A. ve Arslan, R. (2016). Köylerin Mahalleye Dönüşüm Kararının Etkilerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Manisa Büyükşehir Belediyesi
• Örneği. KAYSEM 13: Kamu Yönetiminde Değişimin Yönü ve Etkileri (Bildiriler Kitabı) (s. 1475-1487). Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Oktay, T. (2016). 6360 Sayılı Kanuna Dayalı Büyükşehir Belediye Reformunu Anlama ve Anlamlandırma. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (İSMUS), 71-131.
• Önez Çetin, Z., Yılmaz, N. ve Eldem, H. (2016). Büyükşehir Belediyeleri Mali Sisteminin Gelişimi ve 6360 Sayılı Yasanın Gelişime Etkileri: TR32 İlleri Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(4), 168-197.
• Özer, M. A. (2013). Yerel Yönetimler Reformunda Reform. Yerel Politikalar, 97-126.
• Özgür, H. (2014). Denizli Kenti ve İlinde Yönetsel Ölçek Arayışları 9-4: Dört Bütünşehir Belediyesi Söylemi/Tasavvuru (2001-2014) ve Büyükşehir Belediyesi Statüsü -2014). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(Özel Sayı), 30-53.
• Özsalmanlı, A. Y. ve Pank, Ç. (2012). Muğla'da Büyükşehir Yapılanması Sürecine İlişkin Bir Değerlendirme. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 1-26.
• Özyavuz, M. ve Şişman, E. E. (2014). Büyükşehir: Tekirdağ. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(Özel Sayı), 194-217.
• Sadioğlu, U., Dede, K. ve Yüceyılmaz, A. (2017). Yeni Büyükşehir Belediyesi Modelinde Belde Belediyelerinin Sonu: Değirmendere Örneği. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(2), 95-119.
• Sezik, M. (2015). 6360 Sayılı Kanun'a Göre Büyükşehirlerde Bütünleşme Sürecinin Etkileri: Malatya Örneği. Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi.
• TMMOB (2012). Büyükşehir Belediyesi Kanunu Değişikliği Değerlendirme Raporu. Erişim: http://www.spo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=4445&tipi=4&sube=0, Erişim Tarihi:10.11.2012.
• Uzun, G. (2016). Bir Büyükşehir Hikayesi: Ordu. KAYSEM 10: Büyükşehir Yönetimi ve İl Yönetiminin Yeni Yüzü (Bildiriler Kitabı) (s. 302-322). İzmir.
• Yaslıkaya, R. (2014). 6360 Sayılı Yasanın Uygulanmasında Yaşanan Sorunlar: Mersin Büyükşehir Belediyesi Örneği. Uluslararası Türk Dünyası Yerel Yönetimler Sempozyumu. Gazi Magusa/Kıbrıs.
• Zengin, G. (2014). Etkinlik ve Demokrasi Açmazında, 6360 Sayılı Kanun: Merkeziyetçi-Yerelleşme Anlayışınıın, Yerel Özerklik Üzerine Etkileri. KAYSEM 12: Kamu Yönetiminde Değişim (Bildiriler Kitabı) (s. 337-354). Aydın.
• Zengin, O. (2014). Büyükşehir Belediyesi Sisteminin Dönüşümü: Son On Yılın Değerlendirilmesi. Ankara Barosu Dergisi (2), 91-116.