POPÜLASYON EKOLOJİSİ, VARLIK YÖNETİMİNDE STRATEJİ DEĞİŞİMİ VE ÖZELLEŞTİRME İDARESİ

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 293 - 328, 27.09.2021

Ayhan Sarısu

Öz

Türkiye Varlık Fonu’nun kurulması ile birlikte Türkiye’nin ulusal varlıklarının stratejik yönetim şekli ve özelleştirme stratejileri tümden değişim göstermiştir. 1980’li yıllardan başlayarak dünya ekonomileriyle bütünleşmeyi amaçlayan Türkiye’nin iktisadi yaşamının şekillendirilmesinde ve yeniden yapılandırılmasında özelleştirme kurumunun büyük sorumluluklar üstlendiği görülmüştür. Hayata geçirdiği İskenderun Demir Çelik vb. yapısal dönüşüm yatırımına yönelik büyük özelleştirme uygulamalarıyla ulusal ekonominin güçlenmesine önemli katkılarda bulunmuştur. Ancak toplumun gurur duyacağı, yarınlara daha güvenli bakılmasını sağlayacak nitelikte olan bu tür özelleştirme uygulama projelerinde dahi neyi, neden ve nasıl yaptığını kamuoyuna açık, net, hiç bir şüpheye yer bırakmayacak somutlukta “iyi” anlatamayarak net bir hesap verme noktasında başarılı olamadığından haksız, yıkıcı ve yıpratıcı eleştirilerden korunamayarak entropik etkilere maruz bırakılmıştır. Özelleştirme kurumu potföyünde bulunan ya da bu portföye girmeye aday bazı büyük kamu şirketleri ve varlıkları 2016’dan itibaren Türkiye Varlık Fonu’na devredilmiştir. Türkiye Varlık Fonuna yapılan bu devirler öncesinden başlayarak iç ve dış çevresindeki entropik etkiler nedeniyle özelleştirme kurumu zaten metal yorgunluğu yaşamakta idi. Bu çalışmada, kendisini yenileyemediği için "örgütsel ölüm"ü tadan şirket ve kurumsal yapılar gibi köklü bir reform ihtiyacı içinde olduğu değerlendirilen özelleştirme kurumunun mevcut ve gelecekteki gizilgücüne işaret edilmiş ve kurumsal bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Popülasyon ekolojisi, Hükümet politikası ve düzenleme, Özelleştirme, Yönetim ve strateji

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Balcı, Asım (2005), “Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar ve Kamu Hizmet Sunumuna Etkileri”, (Ed. Can Aktan ve Ulvi Saran) Kamu Yönetiminde ve Kamu Hizmetlerinde Kalite, içinde, İstanbul: Hizmet-İş Sendikası Yayını. http://www.canaktan.org/politika/kamuda-kalite/ balci.pdf (Erişim Tarihi: 15.03.2021)
• Brown, Asley C., Jon Stern, Bernard Tenenbaum; with Defne Gencer (2006). Handbook For Evaluating Infrastructure Regulatory Systems, The World Bank, Washington DC.
• Bumin, Birol (1990), İşletmelerde Organizasyon Geliştirme ve Çatışmanın Yönetimi, Bizim Büro Basımevi, Ankara
• Dacin, M. Tina, Jerry Goodstein ve W. Richard Scott (2002). “Institutional Theory and Institutional Change: Introduction to the Special Research Forum.” The Academy of Management Journal, 45:1 pp. 45-56. (Erişim Tarihi: 14.03.2021) DOİ:10.2307/3069284.
• Develioğlu, Ferit (2000), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitapevi, Ankara.
• Erem, Faruk (1995), Ümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara.
• Fayol, Henry J. (2005), Genel ve Endüstriyel Yönetim (Administration Industrielle Et Générale), (Çev. M. Asım Çalıkoğlu, Yayına Hazırlayan: Akın H. Bahadır), Adres Yayınları, Ankara.
• Jones, R. Gareth (2004), Organizational Theory, Design, and Change Text and Cases. 4th Edition, Prentice Hall, New Jersey.
• Greenwood, Royston, Roy Suddaby ve C. R. Hinings (2002), “Theorizing Change: The Role of Professional Associations in the Transformation of Institutionalized Fields.” The Academy of Management Journal, 45:1, pp. 58-80. (Erişim Tarihi: 13.03.2021) DOİ:10.2307/3069285.
• Grenier, Lary E. (1972), “Evolution And Revolution As Organizations Grow”, Harvard Business Review, 50(4), July- August, pp. 37-46.
• Gürol, Yonca (2005), Örgüt Teorisi Olarak Kurumsallaşma, Beta Basım, İstanbul.
• Hammer, Michael ve Champy James (1996). Değişim Mühendisliği, (Çev: Sinem Gül), Sabah Kitapları, İstanbul.
• Heeks, Richard (1998), “Information Systems And Public Sector Accountability”, Working Paper Series, No.1, July, DOI: 10.13140/RG.2.2.23104.07685, Institute For Development Policy And Management, University Of Manchester, Precinct Centre, Manchester, UK, https://www.researchgate.net/publication/334638143_Information_Systems_and_Public_Sector_ Accountability (Erişim Tarihi: 15.03.2021).
• Katz, Daniel & Robert L. Kahn (1977), Örgütlerin Toplumsal Psikolojisi, (1965 Basımından Çev. Halil Can ve Yavuz Bayar), TODAİE Yayınları, Ankara.
• Oliver, Christine (1992), “The Antecedents Of Deinstitutionalization”, Organization Studies, 13/4, 563-588, https://doi.org/10.1177/017084069201300403 (Erişim Tarihi 15.02.2021).
• Ömürgönülşen, Uğur (2003), “Kamu Sektörünün Yönetimi Sorununa Yeni Bir Yaklaşım: Yeni Kamu İşletmeciliği”, Çağdaş Kamu Yönetimi-I içinde (Ed. Muhittin Acar & Hüseyin Özgür). Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Özer, Mehmet Akif (2005), “Günümüzün Yükselen Değeri; Yeni Kamu Yönetimi”, Sayıştay Dergisi, Sayı:59, S.43.
• Özgür, Hüseyin (2003), “Yeni Kamu Yönetimi Hareketi”, Çağdaş Kamu Yönetimi-I içinde (Ed. Muhittin Acar & Hüseyin Özgür). Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Öztaş, Nail (2014), Örgüt: Örgüt ve Yönetim Kuramları, Otorite Yayınları, Ankara.
• Quinn, Robert E. ve Kim Cameron (1983), “Organizational Life Cycles and Shifting Criteria of Effectiveness: Some Preliminary Evidence”, Management Science, Vol. 29, No.1, pp.33-51, January, DOI: 10.1287/mnsc.29.1.33.
• Robbins, Stephen P. (1990), Organization Theory: Structure, Design, and Applications, Prentice-Hall, 3rd Edition, New Jersey.
• Sarısu, Ayhan (2008), Altyapı Yatırımlarında Kamu ve Özel Sektör İşbirlikleri-I, Yaklaşım, Sayı:181, ss.199-205.
• Sarısu, Ayhan (2009), Kamu ve Özel Sektör İşbirlikleri, Yaklaşım Yayınları, Ankara.
• Sarısu, Ayhan (2016a), Dünyada Ulusal Varlık Fonu Yönetim Şirketleri. Yaklaşım, S. 287, Kasım, ss.231-238.
• Sarısu, Ayhan (2016b), Ulusal Varlık Fonlarının Yönetim ve Teşkilat Yapısı. Yaklaşım, S. 288, Aralık, ss.228-235.
• Sarısu, Ayhan (2016c), Türkiye Varlık Fonu Yönetimi A.Ş. Kurulmasına Dair Kanunun Değerlendirilmesi-Bölüm I&II. Yaklaşım, S.285, Eylül, ss.221-227; S.286, Ekim, ss.225-232.
• Sarısu, Ayhan (2017a), Türkiye Varlık Fonu Yönetimi A.Ş.’nin Önemi ve Değerlendirilmesi. Yaklaşım, S. 289, Ocak, ss.230-239.
• Sarısu, Ayhan (2017b), Hukuk Normlarında Hiyerarşi ve Çatışma, Yaklaşım, S. 290, Şubat, ss.239-244.
• Sarısu, Ayhan (2017c), Entropi, İnhitât ve Kurumsal Ölüm (Yükselmeyen Düşer / Ya Terakki Ya İnhitât). Yaklaşım, S. 293, Mayıs, s.235-243.
• Sarısu, Ayhan (2020), Özelleştirme ve Uygulamaları (Kitap Bölümü: Türkiye Ekonomisi: Kuram, Tarih, Politika içinde. Ed. İrfan Kalaycı). Divan Kitap, İstanbul.
• TDK, (2021), Güncel Türkçe Sözlük, (İnhitat Maddesi) http://www.tdk.gov.tr/index.php? option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=169945 (Erişim Tarihi: 01.03.2021).
• Ter-Minassian, Teresa (2007), “Talking Points”, Tebliğ, International Seminar on Strengthening Public Investment and Managing Fiscal Risks from Public-Private Partnerships, International Monetary Fund; Hungarian Ministry of Finance; International Center for Economic Growth-European Center, Budapest, Hungary; March 7-8, 2007.
• Thompson, James D. (1967), Organizations In Action; Social Science Bases Of Administrative Theory, McGraw-Hill, New York.
• Tompkins, Jonathan R. (1994), Organization Theory and Public Management, Thompson and Wadsworth, Belmont. Walsh, James P. & Dewar Robert D. (1987), “Formalization and The Organizational Life Cycle”, Journal of Management Studies, Vol. 24, Issue 3, May 1987, pp. 215-231, https://doi.org/10.1111/j. 1467-6486.1987.tb00700.x
• Weitzel, William ve Jonsson Ellen (1989), “Decline In Organizations: A Literature Integration And Extension”, Administrative Science Quarterly, 34;1 (Mar., 1989), pp. 91-109 (19 pages), Published By: Sage Publications, Inc., https://doi.org/10.2307/2392987, https://www.jstor.org/stable/2392987
• Yalçıner, Kürşat, Sürekli̇, Ali Murat (2015), “Ekonominin Çeşitlendirilmesinin Bir Aracı Olarak Ulusal Refah Fonu Modelinin Türkiye Ekonomisi Açısından Uygulanabilirliği”. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 / 3 (Aralık 2015): 1-29.