BİLSEM SINAVINA HAZIRLIK SÜRECİNE İLİŞKİN VELİLERİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 18 - 32

Canan Sezgin , Hakan Özak

https://doi.org/10.69485/tseji.1487683

Öz

Bu araştırmanın genel amacı, BİLSEM’e çocuğunu kayıt yaptırmış olan velilerin BİLSEM sınavına hazırlık sürecine ilişkin görüşlerinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda çocuğu BİLSEM sınavına aday gösterildikten sonra BİLSEM sınavına hazırlık sürecindeki yaşadıkları ve BİLSEM sınavına hazırlanan ailelere önerilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. On velinin gönüllü olarak katıldığı araştırma fenomenoloji deseninde çalışılmıştır. Katılımcılar, çocuğunu BİLSEM’e kayıt yaptırmış velilerden (3’ü baba, 7’si anne) oluşmaktadır. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu ile yüz yüze görüşme yapılarak toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonucuna göre; “BİLSEM Sınavına Adaylık Süreci” teması ile “BİLSEM Sınavına Yönelik Çalışmalar” ve “BİLSEM’e Hazırlanan Ailelere Öneriler” olarak üç tema belirlenmiştir. Veliler, çocuklarının BİLSEM sınavına aday gösterilmesiyle mutluluk, heyecan ve endişe duygularını yaşadıklarını, BİLSEM’in ne olduğu ve BİLSEM sınavının soruları ile bu sınava hazırlanmak için kaynak araştırdıklarını belirtmişlerdir. BİLSEM sınavına hazırlanırken basılı ve online kaynaklardan faydalandıklarını ifade etmişlerdir. BİLSEM Sınavına hazırlanan ailelere öneriler olarak da sınavı kazanması için çocuğa baskı yapmamalarını, çocuğun BİLSEM’e uygun bir yeteneği yoksa çok çalışılarak kazanılacak bir sınav olmadığını, sadece 1.aşamadaki tablet sınavı için hazırlık yapmanın, kaynak kitaplardan ve online uygulamalardan çalışmanın yararlı olacağını düşündüklerini belirtmişlerdir. BİLSEM’e aday olan öğrenci velilerine yönelik olarak BİLSEM ve BİLSEM sınavı ile ilgili bilgilendirme çalışmalarının yapılması öneri olarak belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

BİLSEM, veli, özel yetenek, BİLSEM Sınavı.

Kaynakça

• Ablard, K. E., & Parker, W. D. (1997). Parents' achievement goals and perfectionism in their academically talented children. Journal of youth and adolescence, 26(6), 651-667. https://doi.org/10.1023/A:1022392524554
• Akkanat, H. (1999). Özel veya özel yetenekliler. Özel yetenekli çocuklar: seçilmiş makaleler, 168-194. https://cocukuniversitesi.aydin.edu.tr/tez/makale_kitabi.pdf#page=84 adresine 20/01/2023 tarihinde erişilmiştir.
• Akkutay, Ü. (1984). Enderun mektebi (No. 4). Gazi Üniversitesi.
• Ataman, A. B. (2008). Özel yetenekli çocuklarda aile ortamının bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi: İstanbul BİLSEM örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/462740
• Belur, A. (2014). BİLSEM'e kayıt Hakkı Kazanan ve Kazanamayan Öğrencilerin Anne/Babalarının Rehberlik Gereksinimlerinin İncelenmesi Yayınlanmamış doktora tezi. Uludağ Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Creswell, J. (2017). Eğitim Araştırmaları. Edam.
• Davaslıgil, Ü, (2004). “Özel çocuklar”, özel yetenekli çocuklar: seçilmiş makaleler kitabı, Çocuk Vakfı Yayınları: 63, I. Türkiye Özel Yetenekli Çocuklar Kongresi Yayın Dizisi:1.
• Ersoy, A. F. (2017). Fenomenoloji. Saban, A., Ersoy, A. (Ed.). Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (81-134). Anı Yayıncılık.
• Gallagher, J. J. (2003). Issues and challenges in the education of gifted students. In N. Colangelo & G. A. Davis (Eds.), Handbook of gifted education (3rd ed.) (pp. 11-23). Boston: Pearson Education.
• Gökdemir, S. (2017). Ülkemizde özel yetenekli öğrencilerin tanılama sürecinin öğretmen, veli ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://hdl.handle.net/20.500.12452/3281
• Karabulut, R. (2010). Türkiye’de özel yeteneklilerin eğitimi tarihi süreci. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eğitim Programları ve Öğretimi Anabilim Dalı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.657167
• Karakuş, F. (2010). Özel yetenekli çocukların anne babalarının karşılaştıkları güçlükler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6-1, 127-144. https://dergipark.org.tr/en/pub/mersinefd/issue/17373/181423
• Koç, İ. (2016). Üstün zekalı ve üstün yetenekli öğrenci velilerinin bilim ve sanat merkezi'yle ilgili görüşleri: Bir BİLSEM örneği. Üstün Zekalılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(3), 17-24.
• Koçal, Z. D., Kanar, E., ve Kanar, K. P. (2009). Bilim ve sanat merkezine devam eden özel yetenekli öğrencilerin temel ihtiyaçları: Amasya örneği, Özel Yetenekli Çocuklar II. Ulusal Kongresi (25-27 Mart 2009), Anadolu Üniversitesi.
• Kurnaz, A. (2014). Yirminci Yılında Bilim ve Sanat Merkezlerinin Raporlar ve Yönetici Görüşlerine Dayalı Olarak Değerlendirilmesi. Özel Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2014, 2(1), 1-22.
• Levent, F. (2011). Özel Yetenekli Çocukların Hakları El Kitabı: Ana Baba ve Öğretmenler İçin. Çocuk Vakfı Yayınları.1. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi.
• MEB (2020).https://orgm.meb.gov.tr/www/bilsemlerde-uygulanan-egitim-ve-programlar/icerik/1935 adresine 03/05/2024 tarihinde erişilmiştir.
• MEB (2022). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2021/2022. Milli Eğitim Bakanlığı. https://www.meb.gov.tr/meb-bilsem-sayisinda-hedefini-asti/haber/26129/tr adresine 01/05/2024 tarihinde erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2023). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_12/25210631_20232024bilimvesanatmerkezleriogrencitanilamaveyerlestirmekilavuzu.pdf adresine 03/05/2024 tarihinde erişilmiştir.
• Olzewski-Kubilius P., & Kulieke M. J. (2008). Using off-level testing and assessment for gifted and talented students. In Tassel Baska J. Van (Ed.), Alternative assessments with gifted and talented students (pp. 89- 106). Waco, TX: Prufrock Press.
• Özbay, Y. (2013). Özel yetenekli çocuklar ve aileleri. Hangar Marka İletişimi ve Reklam Hizmetleri. https://www.aile.gov.tr/media/92202/01_05_ustun-yetenekli-cocuklar.pdf adresine 22/01/2023 tarihinde erişilmiştir.
• Özbay, Y., (2013). Üstün yetenekli çocuklar ve aileleri, Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Rasmussen, A. ve Rasmussen, P. (2015). “Conceptions of student talent in the context of talent development”. International Journal of Qualitative Studies in Education, 28(4), 476- 495. https://doi.org/10.1080/09518398.2014.916013.
• Renzulli, J. S. (1986). The three-ring conception of giftedness: A developmental model for creative productivity. In R. J. Sternberg & J. E. Davidson (Eds.), Conceptions of giftedness (pp. 53-92). New York: Cambridge University Press.
• Sarıtaş, E., Şahin, Ü. ve Çatalbaş, G. (2019). Velilerin gözüyle BİLSEM. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(1), 114-133. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.7c1s.5m
• Sezginsoy, B. (2007). Bilim ve sanat merkezi uygulamasının değerlendirilmesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). https://hdl.handle.net/20.500.12462/1905
• Suarez, B. (2009). Son zamanlarda çocukları özel yetenekliler programına kabul edilmeyen ebeveynlere verilmek üzere tasarlanmış terapötik bir modül . Widener Üniversitesi, Lisansüstü Klinik Psikoloji Enstitüsü. http://www.proquest.com/en-US/products/dissertations/individuals.shtml.] adresine 23/01/2023 tarihinde erişilmiştir.
• Şahin, F. (2022). ‘’Özel yeteneklilerin eğitimi- eğitsel stratejiler ve örneklerle zenginleştirilmiş müfredat farklılaştırma modelleri’’. (2. Baskı) . Nobel Yayıncılık.
• Tarhan, S. ve Kılıç, Ş., (2014). Özel yetenekli bireylerin tanılanması ve Türkiye’deki eğitim modelleri, Özel Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 27-43. https://www.researchgate.net/profile/Sukran-Kilic/publication/298352185_Identification_of_Gifted_and_Talented_Student_and_Models_in_Turkey/links/56e8608308ae166360e51885/Identification-of-Gifted-and-Talented-Student-and-Models-in-Turkey.pdf adresine 23/01/2023 tarihinde erişilmiştir.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24), 543-559.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12.baskı). Seçkin Yayıncılık.