Examination of the Perspectives of Professional Staff Working In Family and Juvenile Courts to Social Workers

Yıl 2022, , 483 - 508, 30.04.2022

Nurgül Gürbüz , Mehmet Kırlıoğlu

https://doi.org/10.33417/tsh.981865

Öz

This research was carried out in order to examine the perspective of professional staff working in family and juvenile courts to social workers. In the research, the phenomenological approach, which is one of the qualitative research methods, was preferred and "Personal Information Form" and "Semi-Structured Interview Form" were used as a data collection tool. The research was conducted on the basis of the volunteerism of the participants and a total of 31 interviews were provided during the research process, including 10 pedagogues, 11 psychologists and 10 lawyers. In the study, questions were asked about the experiences of professional employees with social workers, the nature of their relationships and perspectives. The data obtained as a result of the interviews were transferred to the word program and analyzed by descriptive analysis method. As a result of the analyses, a total of 7 different themes were created. Among them; Training of SW's: “Advanced Detection Ability”, Interview Process: “Not Without Home Review”, Evaluation of SRR's: “Advantages of Professional Practice”, Litigation Process: “Relaxing and Reassuring”, Co-working Experience: “Integration of Different Perspectives”, Duties of SW's: “Co-Employee of the Court”, Non-Differentiation of The Job Description: “A Legal loophole”. According to the results of the study; psychologists and pedagogues emphasize that it is advantageous for social workers to practice professionally and to receive training on social review report. Most of the participants in the study describe the fact that the professional staff are under the same roof and have the same job description as a legal loophole.

Anahtar Kelimeler

Court, social worker, pedagogue, psychologist, lawyer

Aile ve Çocuk Mahkemelerinde Çalışan Meslek Elemanlarının Sosyal Hizmet Uzmanlarına Bakış Açısının İncelenmesi

Öz

Bu araştırma, aile ve çocuk mahkemelerinde çalışan meslek elemanlarının sosyal hizmet uzmanlarına bakış açısının incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olan fenomenolojik yaklaşım tercih edilmiş ve veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu” ve “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” kullanılmıştır. Araştırma, katılımcıların gönüllülüğü esas alınarak yürütülmüş ve araştırma sürecinde 10’u pedagog, 11’i psikolog, 10’u avukat olmak üzere toplamda 31 kişi ile görüşme sağlanmıştır. Çalışmada meslek elemanlarının sosyal hizmet uzmanlarıyla yaşadıkları deneyimlerini, ilişkilerinin mahiyetini ve bakış açılarını ortaya çıkarmaya yönelik sorular sorulmuştur. Görüşmeler sonucunda elde edilen veriler word programına aktarılmış ve betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda toplamda 7 farklı tema oluşturulmuştur. Bunlar arasında; SHU’ların Eğitimi: “Gelişmiş Tespit Yeteneği”, Görüşme Süreci: “Ev İncelemesi Olmadan Olmaz”, SİR’lerin Değerlendirilmesi: “Mesleki Uygulamanın Avantajları”, Dava Süreci: “Rahatlatıcı ve Güven Verici”, Birlikte Çalışma Deneyimi: “Farklı Bakış Açılarının Bütünleşmesi”, SHU’ların Görevleri: “Mahkemenin Yardımcı Elemanı”, Görev Tanımının Farklılaşmaması: “Hukuki bir boşluk” isimli temalar bulunmaktadır. Araştırmanın sonuçlarına göre; psikolog ve pedagoglar, sosyal hizmet uzmanlarının mesleki uygulama yapmalarının ve sosyal inceleme raporu ile ilgili eğitim almalarının avantajlı bir durum olduğu vurgulanmaktadır. Araştırmaya katılanların çoğu meslek elemanlarının aynı çatı altında bulunması ve aynı görev tanımının olması durumunu hukuki bir boşluk olarak nitelendirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mahkeme, sosyal hizmet uzmanı, pedagog, psikolog, avukat

Kaynakça

• 2006/26386 Sayılı Çocuk Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
• Atamtürk, E. (2010). Aile Mahkemeleri Uygulamalarında Yaşanan Sorunların Aile Mahkemesi Uzmanlarının Tükenmişlik Düzeylerine ve İş Doyumlarına Etkisi (Yüksek Lisans Tezi) Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Atamtürk, E. (2014). Aile mahkemelerinde sosyal hizmet uygulamaları. V. Işıkhan içinde, Doç. Dr. Şener Koçyıldırım'a Armağan: Sosyal Hizmet ve Toplumla Çalışma (s. 233-244). Ankara: Sosyal Hizmet Araştırma, Uygulama ve Geliştirme Derneği.
• Aydos, S., Köksal-Akyol, A. (2020). Velayet kararlarında yürütülen süreç: Uzmanlar ne düşünüyor? Ne yapıyor? Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(3), 904-930.
• Başer, D., Kırlıoğlu, M. (2020). Türkiye'deki sosyal yardım sistemine yönelik sosyal hizmet uzmanlarının deneyimleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(4), 1486-1513.
• Başer, D., Kırlıoğlu, M. (2019). Sosyal hizmet öğrencilerinin alan uygulamasına yönelik beklentileri ve deneyimleri: Nitel bir araştırma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(2), 390-416.
• Bilgin, Ö., Kılıç, M. (2018). Sosyal hizmet uzmanlarının bilirkişilik uygulamalarına dair bir araştırma. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 2(2), 148-180.
• Buz, S., Düzyurt, K., Sağlam, M. (2005). Aile mahkemesinde çalışan sosyal çalışma görevlilerinin sosyal inceleme raporlarına ilişkin değerlendirmeleri:Ankara Adliyesi örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 26(2), 7-30.
• Cılga, İ. (2005). Aile mahkemelerinin işleyişi ve uygulama sorunları konusunda Ankara'daki Aile Mahkemelerinde görevli hakim ve uzmanların görüşleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 16(2), 1-34.
• Erbay, E., Sevin, Ç. (2013). Hacettepe üniversitesi sosyal hizmet 4. sınıf öğrencilerinin eğitim süreçlerine ve gelecekteki meslek yaşamlarına ilişkin görüşleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(1), 25-40.
• Ergüt, İ. K. (2019). Aile ve sosyal politikalar bakanlığında görevli uzman yardımcılarının sosyal hizmet mesleği ve disiplini ile sosyal hizmet uzmanlarının mesleki rolleri hakkındaki görüşlerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi) Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü. Ankara.
• Erişen, M. A., Kesen, N. F., Daşbaş, S. (2020). Psikoloji, PDR ve sosyal hizmet öğrencilerinin duygu stilleri, olumsuz değerlendirilme korkusu ve algılanan sosyal yetkinlik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(4), 1599-1623.
• Erükçü, G., Akbaş, E. (2012). Türkiye'de çocuk mahkemeleri uygulamalarına eleştirel bir bakış. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(3), 135-153.
• Gökçearslan-Çifci, E., Özdemir-Ocaklı, B. (2015). Sosyal hizmet uzmanları neden sosyal inceleme raporları yazarlar? Sosyal Hizmet Dergisi, Ocak-Haziran/Temmuz-Aralık, 37-40. http://shuder.org/Resimler/5c89d1ed-94df-4a93-9c88-dcca1238017fsosyal-hizmet-dergisi-2015pdf.pdf adresinden alındı
• İçağasıoğlu-Çoban, A. (2018). Sosyal hizmet uzmanları seslerini duyuruyor: Dünya sosyal hizmet günü ve sosyal hizmet ve sosyal gelişim için global ajanda. Sosyal Hizmet Dergisi, Temmuz-Aralık , 7-16. http://shuder.org/Resimler/69cdb64e-cf2a-4108-844f-b5d389fa41desosyal-hizmet-dergisi-2018-2pdf.pdf adresinden alındı
• Karakuş, B. (2015). Sosyal hizmet mezunlarının kadro ve unvanı "sosyal hizmet uzmanı/sosyal çalışmacı". Toplum ve Sosyal Hizmet, 26(2), 169-190.
• Karakuş, B. (2015). Sosyal inceleme raporu "mevzuat düzenlemelerinde yetki ve sosyal hizmet uzmanı". Sosyal Hizmet Dergisi, Ocak-Haziran/Temmuz-Aralık, 57-79. http://shuder.org/Resimler/5c89d1ed-94df-4a93-9c88-dcca1238017fsosyal-hizmet-dergisi-2015pdf.pdf adresinden alındı
• Karataş, Z. (2017). Sosyal Hizmet Uygulama Alanları. http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/sosyalhizmetlt_ao/soshizmetteuygalanlari.pdf adresinden alındı
• Koç, S. Ç. (2015). Sosyal hizmet uzmanlarının sorun çözme becerileri üzerine bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi) Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü. Ankara.
• Parlak, S., Demir-Çelebi, Ç. (2018). Çocuk adalet sisteminde çalışan sosyal çalışma görevlilerinin uygulamaya yönelik algıları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(2), 163-189.
• Saban, A., Ersoy, A. (2019). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Saruç, S., Kayma-Güneş, D. (2014). Suça sürüklenen çocuklar hakkında hazırlanan sosyal inceleme raporlarının mahkeme kararlarına etkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 25(1), 109-132.
• Şahin-Taşğın, N. (2019). Sosyal hizmet süpervizyonu ve Türkiye için öneriler. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(3), 1005-1032.
• Şamar, B., Urhan, B. (2020). Adli görüşme odalarında suç mağdurlarıyla görüşme yapan adli görüşmecilerin deneyimlerinin incelenmesi: Eskişehir adliyesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(3), 931- 959.
• Uluğtekin, S. (2004). Çocuk Mahkemeleri ve Sosyal İnceleme Raporları. Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları.
• Uluğtekin, S., Baykara-Acar, Y., Cankurtaran-Öntaş, Ö. (2004). Çocuk adalet sisteminde sosyal inceleme raporları (SİR) ve gözetim raporlarının yeri. TBB Dergisi, (53), 35-44.
• UNICEF. (2013). Çocuk Adalet Sisteminde Sosyal Çalışmacının Rolü. Ankara: UNICEF.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.