SOSYAL HİZMET ETİĞİNDEEVRENSELCİLİK VE KÜLTÜREL GÖRECİLİK

Yıl 2016, Cilt: 27 Sayı: 2, 153 - 166, 27.01.2017

Aslıhan Aykara

Öz

İnsan
onuru ve değerini temel alan etik kavramı, bu özelliğiyle sosyal hizmet disiplin
ve mesleği açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Sosyal hizmet etiğini
ilgilendiren konularda evrenselcilik ve kültürel görecilik olmak üzere en
temelde iki yaklaşımdan söz edilebilir. Bu iki temel yaklaşım, içinde bulunulan
sosyal çevre ve kültürel özellikler de göz önünde bulundurulduğunda, sosyal
hizmet uygulamalarının gerçekleştirilmesinde etkili olan yaklaşımlardır.

Sosyal
hizmet etiği açısından bu iki yaklaşımdan hangisinin hangi durumda daha etkili
olabileceğini etkileyen pek çok etken bulunmaktadır. Bu çalışmanın temel
önermesi bu iki yaklaşımdan hiçbirinin bir diğerinden daha üstün olmadığı ve
asıl önemli olanın bu yaklaşımların doğru biçimde anlaşılabilmesi olduğudur.

Sosyal
hizmet etiğinde evrenselcilik ve kültürel görecilik konusunu ele alan bu
derleme çalışmada öncelikle etik kavramı üzerinde durulmakta, ardından söz
konusu kavram sosyal hizmet bilimi ve mesleği açısından irdelenmekte, daha
sonra ise evrenselcilik ve kültürel görecilik yaklaşımlarına ve bu
yaklaşımların özelliklerine, aralarındaki farklılıklara, etik ve sosyal hizmet
etiği açısından önemlerine çeşitli örneklerle birlikte ayrıntılı olarak yer
verilmektedir. Son olarak ise, insan hakları ve insan onuru ve değeri açısından
bu yaklaşımların ele alınışına ilişkin önerilerle çalışma sonlandırılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Evrenselcilik, kültürel görecilik, sosyal hizmet etiği

Universalism and Cultural Relativism in Social Work Ethics

Öz

Based on human morality and dignity, the concept of ethics
is at the core of social work discipline and profession. There are mainly two
approaches in the realm of social work ethics, namely universalism and cultural
relativism. Taking into account social environment and cultural characteristics,
these fundamental approaches are very influential in the implementation of
social work practices.

Regarding social work ethics, there are many factors that
determine which approach will be effective in different cases. The main
statement of this study was that neither of these approaches was superior to
the other and the crucial factor was to understand them correctly.

Analyzing universalism and cultural relativism in social
work ethics, this study firstly discussed the concept of ethics, and then the
concept was examined from the perspective of social work science and
profession. After that, universalism and cultural relativism, their
characteristics, the differences between them and their importance for ethics
and social work ethics were discussed deeply by given references to specific
examples. And finally, the study was terminated with suggestions related to the
understanding these approaches from the perspective of human rights, moral and
dignity.

Anahtar Kelimeler

Universalism, cultural relativism, social work ethics

Kaynakça

• Bradshaw, A. C., Keller, C. O. ve Chen, C. H. (2003). Reflecting on ethics, ethicalcodes, andrelevance in an internationalinstructionaltechnologycommunity. TechTrends, 47 (6).
• Donaldson, T. (1996) Values in tension: Ethicsawayfromhome. Harvard Business Review, 74 (5), s. 48-62.
• El Obaid, A. E. O. (2004). Universalismandculturalrelativism. Nduwimana, F. (Ed.). 25th AnnualSession of the International Human Rights Training Program. Montreal.
• Güçlü, A., Uzun, E., Uzun, S. ve Yoksal, Ü. H. (2008). Felsefe sözlüğü. Bilim ve Sanat Yayınları, 3. Baskı.
• Guttmann, D. (2006). Ethics in socialwork. TheHaworthPress: New York.
• Harris-Short, S. (2003). International humanrightslaw: Imperialist, ineptandineffective? Culturalrelativismandthe UN Convention on theRights of the Child. Human RightsQuarterly, 25 (1), s. 130-152.
• Healy, L. M. (2007). Universalismandculturalrelativism in socialworkethics. International Social Work, 50, s. 11-26. https://www.koofers.com/files/4vivxs52ua/, EthicalRelativismandSubjectivism, Erişim tarihi: 01.05.2016.
• Ife, J. (2001). Human rightsandsocialwork: Towardsrightsbasedpractice. Cambridge: Cambridge University Press.
• Koçyıldırım, Ş. (1992). Toplumsal hizmetlerde halk katılımı. Ankara.
• Kuçuradi, İ. (1996). Felsefe ve insan hakları. İnsan Haklarının Felsefi Temelleri. Kuçuradi, İ. (Ed.), Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Kuçuradi, İ. (1998). Uludağ Konuşmaları. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Kuçuradi, İ. (2003) “Etik ve Etikler”, Türkiye Mühendislik Haberleri, Sayı 423, 2003/1.
• Kuçuradi, İ. (2010). İnsan ve değerleri. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Küçükkaraduman, E. (2006).İlköğretim okul müdürlerinin etik davranışlarının incelenmesi (Ankara İli, Mamak İlçesi örneği). Ankara: T.C. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı.
• Oko, J. (2008). Understandingandusingtheory in socialwork, learningmatters: Exeter.
• Reichert, E. (2006). Human Rights: An examination of universalismandculturalrelativism. Journal of Comparative Social Welfare, 22 (1), s. 23-36.
• Reichert, E. ve McCormick, R. J. (1998). U.S. Welfarelawviolateshumanrights of immigrants. Migration World, 26 (3), s. 15-18.
• Şahin, F. (2002). İnsan hakları ve sosyal hizmet ilişkisi. 5. Ulusal Sosyal Hizmetler Konferansı. Değişen Türkiye’de insan hakları açısından sosyal hizmetler. Ankara, 21-22-23 Mayıs 1999. Karataş, K. (Ed.). Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi Yayını, s. 142-149.
• Tepe, H. (2000). Etik ve meslek etikleri, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• The Economist. (2001). Globalisationandprosperity: Goingglobal. The Economist, December, 67, s. 8-14.
• Tilley, J. (2000). Culturalrelativism. Human RightsQuarterly, 22 (2), s. 501-549.
• United Nations. (1948). Universal Declaration Of Human Rights. GA. Res. 217 AIII. United Nations Document a/810. New York: UN.