Sosyal Hizmet ve Maneviyat: Sosyal Çalışmacılar Üzerine Bir Alan Araştırması

Yıl 2019, Cilt: 30 Sayı: 1, 56 - 87, 23.01.2019

Hıdır Apak , Ali Rıza Abay

https://doi.org/10.33417/tsh.516686

Cited By: 4

Öz

Bu
araştırmanın amacı; maneviyat ve sosyal hizmet ilişkisini ortaya koyarak sosyal
çalışmacıların, maneviyata ve manevi konulara ilişkin kişisel ve mesleki bakış
açılarını keşfetmek ve betimlemektir. Bununla beraber sosyal çalışmacıların,
uygulama sürecinde maneviyat konusuna yaklaşımları, maneviyat ile ilgili yöntem
ve teknikleri, maneviyatın sürece dâhil olmasıyla ilgili duygu ve düşünceleri
ve maneviyat açısından sosyal hizmet eğitim programlarına yönelik görüşleri
araştırılmıştır. Yapılan çalışma karma yöntem desenlerinden biri olan
“açımlayıcı sıralı desene” göre tasarlanmıştır. İlk aşamada online olarak 218
sosyal çalışmacı ile anket çalışması yapılmıştır. İkinci aşamada 18 sosyal
çalışmacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu ile görüşmeler
gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma sonucunda, sosyal çalışmacıların maneviyat ve
sosyal hizmet uygulaması bağlamında tam anlamıyla donanımlı olmadıkları,
maneviyatla ilgili bilgi seviyelerinin düşük olduğu ancak maneviyata ilgi
duydukları ve daha çok bilgilenme arzusunda oldukları tespit edilmiştir. Sosyal
çalışmacıların maneviyata duyarlı sosyal hizmet ile ilgili düşüncelerini daha
çok sosyal hizmetin etik ilke ve prensiplerinden hareketle ortaya koydukları ve
çoğunluğunun maneviyatın sosyal hizmet uygulamasına dâhil edilmesi görüşünde
olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Maneviyat, Sosyal Hizmet, Sosyal Hizmet Uygulaması, Sosyal Çalışmacı

Social Work and Spirituality: A Field Study on Social Worker

Öz

The aim of this study is to discover and define the personal and
professional perspectives of social workers regarding spirituality and
spiritual issues by identifying the relation between spirituality and social
work. Moreover, social workers’ approach to spirituality in practice, their
methods and techniques related to spirituality, their feelings and opinions
regarding the involvement of spirituality in the process, and their opinions
about social work education programs in terms of spirituality are studied. The
study is based on “sequential explanatory design” which is one of the mixed
method designs. In the first phase, 218 social workers were surveyed online. In
the second phase, interviews were held using semi-structured interview forms
with 18 social workers. As a result of this study, it has been identified that
social workers are not fully equipped regarding spirituality and social work
practice, and their knowledge on spirituality is quite limited; however, they
are interested in spirituality and they are willing to know more about this
subject. It has been concluded that social workers define their opinions about
spirituality-sensitive social work mostly through the ethics and principles of
social work, and the majority believes that spirituality concept should be
involved in the practices of social work.

Anahtar Kelimeler

Spirituality, Social Work, Social Work Practice, Social Worker

Kaynakça

• Akbaş, E. (2014). Sosyal çalışmada çağdaş eleştirel perspektifler. Ankara: SABEV Yay.
• Amato-Von Hemert, K. (1994). Should social work education address religious issues? Yes!. Journal of Social Work Education, 30, 7-11.
• Barker, R. L. (1995). The social work dictionary (3th ed.). Washington DC: NASW.
• Bash, A. (2004). Spirituality: The emperor’s new clothes?. Journal of Clinical Nursing, 13(1), 11–16.
• Bullis, R. K. (1996). Spirituality in social work practice. Washington, DC.: Taylor & Francis.
• Canda, E. R. (1988). Spirituality, religious diversity and social work practice. The Journal of Contemporary Social Work, 69(4), 238-247.
• Canda, E. R. (1999). Spiritually sensitive social work: Key concepts and ideals. Journal of Social Work Theory and Practice, 1(1), 1-15.
• Canda, E. R. (2008). Spiritual connections in social work: Boundary violations and transcendence. Journal of Religion & Spirituality in Social Work: Social Thought, 27(1-2), 25-40.
• Canda, E. R. & Furman, L. D.. (2010). Spiritual diversity in social work practice (2nd ed.). New York: Oxford University Press.
• Carroll, M. M. (2001). Conceptual models of spirituality. In Canda E. R. & E. D. Smith (Eds), Transpersonal perspectives on spirituality in social work (pp.5–21). New York: Haworth Press.
• Cascio, T. (1998). Incorporating spirituality into social work practice: A review of what to do. Families in Society, 79(5), 523-532.
• Cook, C.C. H. (2004). Addiction and spirituality. Addiction, 99(5), 539-551.
• Creswell, J. W. & Plano Clark V. L. (2015). Karma yöntem araştırmaları: Tasarımı ve yürütülmesi (2. Baskı). Ankara: Anı Yay.
• Crisp, B. R. (2010). Spirituality and social work -contemporary social work. New York: Ashgate Publisher.
• Derezotes, D. S. (2006). Spiritually oriented social work practice. Boston, MA: Pearson.
• Dwyer, M. M. (2010). Religion, spirituality, and social work: A quantitative and qualitative study on the behaviors of social workers in conducting individual therapy. Smith College Studies in Social Work, 80(2-3), 139-158.
• Fromm, E. (2003). Sahip olmak ya da olmak. İstanbul: Arıtan Yayınevi.
• Fromm, E. (2015). Psikanaliz ve Din. İstanbul: Say Yayınları.
• Furman, L. D., Benson, P. W., Canda, E. R. & Grimwood, C. (2005). A Comparative international analysis of religion and spirituality in social work: A survey of UK and US social workers. Social Work Education: The International Journal, 24(8), 813-839.
• Gilbert, P. (2006). Breathing out-breathing in, reaching the Spirit: Social perspectives network. London: SPN StudyDaypaper nine.
• Gilligan, P. and S. Furness. (2005). The role of religion and spirituality in social work practice: Views and experiences of social workers and students. British Journal of Social Work, 36(4), 617-637.
• Hodge, D. R. (2000). Spirituality: Towards a theoretical framework. Social Thought, 19(4), 1-20.
• Hodge, D. R. (2005). Spiritual life maps: A client-centered pictorial instrument for spiritual assessment, planning, and intervention. Social Work, 50(1), 77-87.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Krysik, J. L. & Finn J. (2015). Etkili uygulama için sosyal hizmet araştırması (Çev. Ed.: Ercüment Erbay). Ankara: Nika Yay.
• Kula, N. (2005). Bedensel engellilik ve dini başa çıkma. İstanbul: Dem Yay.
• Kvarfordt, C. L. & Sheridan, M. J. (2007). The role of religion and spirituality in working with children and adolescents. Journal of Religion & Spirituality in Social Work: Social Thought, 26(3), 1-23.
• Özdemir, S. (2012). Dini sosyal hizmetlerin temelleri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 125-138.
• Özdoğan, Ö. (2010). İsimsiz hayatlar manevi ve psikolojik yaklaşımla arınma ve öze dönüş. Ankara: Özdenöze Yayınları.
• Lee, E. O. & Barrett C. (2007). Integrating spirituality, faith, and social justice in social work practice and education: A pilot study. Journal of Religion & Spirituality in Social Work: Social Thought, 26(2), 1–21.
• Mathews, I. (2009). Social work and spirituality. Learning Matters: Exeter.
• Mulder, C. (2015). From the inside out: Social workers’ expectations for integrating religion and spirituality in practice. Journal of Religion & Spirituality in Social Work: Social Thought, 34(2), 177-204.
• Payne, M. (2005). Modern social work theory (3rd ed.). Chicago: Lyceum Books.
• Praglin, L. J. (2004). Spirituality, religion, and social work. Journal of Religion & Spirituality in Social Work: Social Thought, 23(4), 67-84.
• Ouelette, B. (2007). Introduction. In Coates, J., J. R. Graham, B. Swartzentruber & B. Ouellette (Eds.), Spirituality and social work: selected canadian readings (pp. 89-92). Toronto: Canadian Scholars’ Press.
• Sarıkçıoğlu, E. (2007). Gelişmiş ülkelerde dini teşkilatların sosyal hizmet çalışmalarında güncel örnekler. İçinde 1. Din Hizmetleri Sempozyumu (ss.517-523). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay.
• Seyyar, A. (2008). İslami değerler açısından manevi sosyal hizmetler. İçinde Seyyar, A. (Ed.) Manevi Sosyal Hizmetler (ss.13-52). İstanbul: Rağbet Yay.
• Sheafor, B.W. & Horejsi C. J. (2014). Sosyal hizmet uygulaması temel teknikler ve ilkeler (Çev. Ed., B. Çiftçi). Ankara: Nika Yay.
• Sheridan, M. J. (2003). The Spiritual Person. In Hutchison, E. D. (Ed.), Dimension of human behavior: The changing life course (pp.183–225). CA: Sage: Newbury Park.
• Sheridan, M. J. (2004). Predicting the use of spiritually-derived interventions in social work practice. Journal of Religion & Spirituality in Social Work: Social Thought, 23(4), 5-25.
• Sheridan, M. J. & Amato-Von Hemert, K. (1999). The role of religion and spirituality in social work education and practice: A survey of student views and experiences. Journal of Social Work Education, 35(1), 125–141.
• Sheridan, M. J., Bullis, R. K., Adcock, C. R., Berlin, S. D. & Miller, P. C. (1992). Practitioners’ personal and professional attitudes and behaviors toward religion and spirituality: İssues for social work education and practice. Journal of Social Work Education, 28(2), 190-203.
• Sheridan, M. J., Wilmer, C. M. & Atcheson, L. (1994). Inclusion of content on religion and spirituality in the social work curriculum: A study of faculty views. Journal of Social Work Education, 30(3), 363–376.
• Stewart, C., Koeske, G. F. & Koeske, R. D. (2006). Personal religiosity and spirituality associated with social work practitioners’ use of religious-based intervention practices. Journal of Religion and Spirituality in Social Work, 25(1), 69–85.
• Streets, F. (2009). Overcoming a fear of religion in social work education and practice. Journal of Religion & Spirituality in Social Work: Social Thought, 28(1-2), 185-199.
• Svare, G. M., Hylton, M. & Albers, E. (2007). On our own. Journal of Religion & Spirituality in Social Work: Social Thought, 26(4), 95-113.
• TDK; (2016), “Maneviyat”, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_ gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.59952f1bb14ca3.27378859, 30.12.2016.
• Tuncay, T. (2007). Kronik hastalıklarla başetmede tinsellik. Sağlık ve Toplum, 17(2), 13-20.
• Tuncay, T. (2009). Genç kanser hastalarının hastalık anlatılarının güçlendirme yaklaşımı temelinde analizi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 20(2), 69-88.
• Yaman, Ö. M. ve Akyurt, M. A. (2013). Sosyal Hizmete Kültürel Yaklaşım: 2011 Van Depremi Örneği. Sosyoloji Dergisi, 26(1),105-144.
• Yaman, Ö. M., Karakulak, K. & Dağlar, F. (2015). Kavramlar ve kuramlar bağlamında sosyal hizmeti anlamak-Bibliyografik bir değerlendirme. İstanbul: Açılım Kitap.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.