Türkiye’de Yaşlı Yoksulluğu Sorununa Yönelik Bir Değerlendirme

Yıl 2019, Cilt: 30 Sayı: 2, 739 - 764, 30.05.2019

Ecem Naz Nazlıer Keser

https://doi.org/10.33417/tsh.572234

Cited By: 9

Öz

Gerek gelişmekte olan ülkelerde, gerekse
gelişmiş ülkelerde yoksulluk sorunu bulunmaktadır. Bu nedenle yoksulluk konusu
çalışmaya ve çözüm üretmeye gerekli, hatta zorunlu bir sosyal sorundur.
Yoksulluk toplumun tüm kesimlerini olumsuz yönde etkiler. Ancak bazı
dezavantajlı gruplar yoksulluktan daha çok etkilenir. Yaşlılar da bu
dezavantajlı grup içerisinde yer alan ve yoksulluk sorununu en ağır şekilde
deneyimleyen nüfus gruplarından biridir. Yaşlılar, yaşlarından kaynaklı
ayrımcılığın yanı sıra, birçok sosyal, kültürel ayrımcılıkla karşı karşıya kalmaktadır.
Hele bir de bu ayrımcılıklara ekonomik yetersizlikler eşlik ediyorsa,
yaşamlarının yaşlılık evresinde insanlar kendilerini yoksulluğun merkezinde
bulmaktadır. Yaşlı yoksulluğu ile mücadele amacıyla gerekli plan, program ve
politikalar üretilmeli; yoksul yaşlıyla değil, yaşlı yoksulluğuyla ilgili
çalışmalar yapılmalıdır. Yaşlı yoksulluğu ile ilgili sorun mikro bakış
açısından ziyade makro uygulamalar ile kapsamlı bir şekilde ele alınmalıdır. Yaşlı
bireylerin yoksullaşmasını tetikleyen ayrımcılıklar nelerdir, bu ayrımcılıklar
ile nasıl mücadele edilmelidir ve yaşlı yoksulluğunun azaltılmasına yönelik
nasıl çözüm önerileri getirilmelidir gibi soruların yanıtlarının verilebilmesi
önemlidir. 

Anahtar Kelimeler

Yaşlı, yoksulluk, yaş ayrımcılığı, yaşlı yoksulluğu ile mücadele

An Assessment of The Problem of Elderly Poverty in Turkey

Öz

There is a problem of poverty and a poor segment in
both developing and developed countries. This situation is necessary and even
obligatory for the field to work and produce solutions. Poverty negatively
affects all segments of the society. However, some disadvantaged groups are
more affected than any other groups by poverty. It is a group of older people
who are included in this disadvantaged group and they experience poverty in the
most severe way. In addition to their age-related discrimination, older people
can also face much social and cultural discrimination. If this discrimination
is accompanied by economic inadequacies, people may find themselves at the
center of poverty in the last days of their lives. Plans, programs and policies
should be produced in order to fight old-age poverty; works and studies should
be done on old age poverty not on poor old aged people. The problem with
elderly poverty should be discussed extensively with macro applications rather
than from a micro perspective. It is important to respond to the questions such
as what are the types of discrimination that triggered the impoverishment of
older people, how to deal with this discrimination and how to seek solutions to
reduce elderly poverty.

Anahtar Kelimeler

Elderly, poverty, age discrimination, struggling with elderly poverty

Kaynakça

• Açıkgöz, R. (2010). Kadın yoksulluğu üzerine bir inceleme. Yardım ve Dayanışma Dergisi, 1(2), 45-60.
• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2018). 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu Ek Maddesi. https://cocukhizmetleri.aile.gov.tr/uploads/pages/kanunlar/2828-sayili-sosyal-hizmetler-kanunu.pdf adresinden alınmıştır.
• Ak, M. ve Közleme, O. (2017). Yaşlı yoksulluğu. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 197-208.
• Akçay, C. (2013). Yaşlılık Kavramlar, Kuramlar ve Yaşlılığa Hazırlık (2. bsm).
• Alpaydın, Y. (2008). Türkiye’de yoksulluk ve eğitim ilişkileri. İlmi Etütler Derneği Dergisi. 3(3), 49-64.
• Ardahan, M. (2010). Yaşlılık ve huzurevi. Aile Ve Toplum Dergisi, 11(5), 25-32.
• Arun, Ö. (2016). Çağdaş Türkiye’de yaşlılık ve eşitsizlik. Mediterranean Journal of Humanitie, 29-48.
• Arun, Ö. ve Arun, B. K. (2011). Türkiye’de yaşlı kadının en büyük sorunu: dulluk. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10(4), 1515 -1527.
• Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (1997). 1997 Ulusal İnsani Gelişme Raporu: İnsani Gelişme ve Toplumsal Entegrasyon. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı. 15 Şubat 2019 tarihinde http://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/national-hdrs/nhdr-1997.html adresinden alınmıştır.
• Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (2013). Güney’in Yükselişi: Farklılıklar Dünyasında İnsani Gelişme. 2013 Birleşmiş Milletler İnsani Gelişme Raporu. 15 Şubat 2019 tarihinde http://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/human_development/hdr2013.html adresinden alınmıştır.
• Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı. (2016). İnsani Gelişme Raporu: Herkes İçin İnsani Gelişme Raporu. 16 Şubat 2019 tarihinde http://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/human_development/human-development-report-20161.html adresinden alınmıştır
• Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (2018). İnsani Gelişme Endeksleri ve Göstergeleri: 2018 İstatistiksel Güncellemesi. 15 Şubat 2019 tarihinde http://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/human_development/_nsani-geli_me-endeksleri-ve-goestergeleri--2018-statistiksel-gue.html adresinden alınmıştır.
• Boğaziçi Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu. (2010). Türkiye’de Eşitsizlikler: Kalıcı Eşitsizliklere Genel Bir Bakış. http://aciktoplumvakfi.org.tr/pdf/turkiyede_eşitsizlikler.pdf adresinden alınmıştır.
• Buz, S. (2015). Yaşlı bireylere yönelik yaş ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 268-278.
• Buz, S. ve Aygüler, E. (2017). Amartya Sen'in kapasite - yapabilirlik yaklaşımı bağlamında Türkiye'de yoksulluk durumu, International Journal of Academic Value Studies. 177-189
• Çayır, K. (2012). Yaşa Dayalı Ayrımcılık / Yaşçılık: Çokboyutlu Yaklaşımlar içinde. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. İstanbul.
• Danış, M. Z. (2009). Yaşlılık, Yoksulluk ve Yalnızlık. Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Araştırma ve Uygulama Merkezi, 1-16.
• Davidson, K. (2002). Gender Dıfferences In New Partnershıp Choıces And Constraınts For Older Wıdows And Wıdowers. Ageing International, 27(4), 43-60.
• Elder Abuse. (2019). https://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/elder_abuse/en/ adresinden alınmıştır.
• Gürsoy, B. (2015). Türkiye’de ve Dünyada Yoksulluk Görünümü. (Barbaros, R. F, Dü.). İzmir.
• Kahrıman, A. (2014). Türkiye’de Sosyal Koruma Kapsamında Yaşlılık ve Yaşlılıkla İlgili Uygulanan Politikalar (Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale). Ulusal Tez Merkezi veri tabanından erişildi.
• Komşu, U. C. (2014). Yaşlılık, yaşlı nüfusun sorunları ve yetişkin eğitimi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 370-389.
• Kömürcü, M. (2014). Türkiye’de Yoksulluk Olgusu, Yoksullukla Mücadele Politikaları ve Gelir Dağılımı (Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir). Ulusal Tez Merkezi veri tabanından erişildi.
• Önder, H. ve Şenses, F. (2005). Türkiye’de Yoksulluk ve Yoksulluk Düşüncesi. İstanbul: Bağlam Yayınları, 199-221.
• Sallan Gül, S. ve Bayram, B. (2018). Bir sosyal yardım olarak dul kadın maaşı ve ataerkil pazarlığın koşulları: Elazığ örneği. Akademia Sosyal Bilimler Dergisi, 4, 32-52.
• Sapancalı, F. (2001). Yeni dünya düzeni ve küresel yoksulluk. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 3(2), 115-140.
• Şantaş, F. (2017). Yoksulluk olgusu ve Türkiye’de yoksulluk ve hane refahının dhs wealth ındex ile değerlendirilmesi. C.Ü. İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 18(2), 35-39.
• T. C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2018). 2016 Yılı Faaliyet Raporları.
• T. C. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2018). Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı.
• Taş, Y. Ve Özcan, S. (2012). Türkiye’de Ve Dünya’da Yoksulluk Üzerine Bir Araştırma. International Conference On Eurasian Economies, Kazakistan, 423-430.
• Temiz, H. E. (2008). Dünyada kronik yoksulluk ve önleme stratejileri. Çalışma ve Toplum Dergisi, 61-100.
• Türk Dil Kurumu. (2019). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim: 10 Mart 2018, Türk Dil Kurumu Web Sitesi: http://www.tdk.gov.tr.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2005). Hane Halkı Bütçe Anketi. Ankara.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2017). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Bölgesel Sonuçları, 2016.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2018). İstatistiklerle Yaşlılar, 2017.
• Ulutaş, Ç. Ü. (2009). Yoksulluğun kadınlaşması ve görünmeyen emek. Çalışma ve Toplum Dergisi. 25-40.
• World Bank (2003). Turkey: Poverty and Coping After Crises. World Bank Report No:24185-TR.
• Yıldız, İ. (2015). İnsani Gelişme Ve İnsani Yoksulluk Bağlamında İnsani Gelişme Endeksi: Gelişmiş Ve Gelişmekte Olan Ülkeler İle Türkiye Karşılaştırması (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul).
• Yücel, B.N. (2017). 2000 Yılı Sonrası Türkiye’de Yoksulluk ve Sosyal Politika (Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale). Ulusal Tez Merkezi veri tabanından erişildi.