Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Quality of Work Life Scale for Healthcare Personnel: Development, Validity and Reliability

Yıl 2011, Cilt: 22 Sayı: 2, 79 - 100, 15.10.2011

İlknur Aydın , Yusuf Çelik Özgür Uğurluoğlu

Öz

The aim of this paper is to develop a valid and reliable quality of work life scale which can be used to identify the quality of work life of healthcare personnel. In the development of the draft scale, initial items were prepared according to results of other surveys related to quality of work life. The scale was administered to 207 healthcare personnel in Ankara Metropolitan area. Factor analysis was conducted in order to determine the construct validity and results showed that the scale has 6 factors, and its items, in terms of total item correlation changed between 0.20 and 0.57, in terms of factor loading changed between 0.58 and 0.83. Cronbach Alpha reliability coefficient was calculated as 0.882 for the overall instrument. The findings showed that the developed ‘quality of work life evaluation scale’ was valid and reliable. Based on the results, it was recommended that the scale should be administered on healthcare personnel working in other cities and regions to assess the overall quality of work life in Turkish health care settings. 

Anahtar Kelimeler

Quality of work life healthcare personnel reliability validity

Kaynakça

  • Alkan, Y., Soğancıoğlu, Ş. ve Pamukçu, F. (1989). Vardiya çalışmasının yarattığı stres, 2. Ulusal Ergonomi Kongresi, M.P.M. Yayın No: 379, Ankara.
  • Alpar, R. (2003). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemlere giriş. (2. Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı, İstanbul: Sakarya Kitapevi.
  • Bromet, E.J., Dew, A. ve Parkinson, D.K. (1990). Spillover between work and family: A study of blue-collar working wive, Eckenrode, J. ve Gore, S. (Ed.), Stress Between Work and Family. Plenum, New York/London, 133–151.
  • Bryman, A. and Cramer, D. (1999). Quantitative data analysis with spss release 8 for windows. London and New York: Taylor and Francis e-Library, Routledge.
  • Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (8. Baskı), Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Carlson, H. C. (1980). A model of quality of work life as a developmental process, Burke, W.W. ve Goodstein, L.D. (Ed.), Trends and Issues in OD.: Current Theory and Practice (University Associates, San Diego,CA), 83–123.
  • Carter, C.G., Pounder, D.G., Lawrence, F.G. and Wozniak, P.J. (1990). Factors related to organizational turnover intentions of louisiana extension service agents, Meadow, H.L. ve Sirgy, M.J. (ed.), Quality-Of-Life Studies in Marketing and Management (International Society for Quality-of-Life Studies, Blacksburg, Virginia), 170–181.
  • Centers For Disease Control And Preventation (CDC), (2002). Quality of Worklife Questionnaire: General Social Survey 2002, Section D Quality of Worklife Module, The National Institute For Occupational Safety and Health, Erişim tarihi: 08.10.2007 http:// www.cdc.gov/NIOSH/topics/stress/ qwlquest.html
  • Champoux, J. E. (1981). A sociological perspective on work involvement. International Review of Applied Psychology, 30, 65–86.
  • Chen, C. S. and Farh, J. L. (2000). Quality of work life in Taiwan: An exploratory study. Management Review, 19, 31-79.
  • Danna, K. and Griffin, R.W. (1999). Health and well-being in the workplace: A review and synthesis of the literature. Journal of Management, 25(3), 357–384.
  • Davenport, J. (1983). Whatever happened to qwl?. Office Administration and Automation, 44, 26-28.
  • Dikmetaş, E. (2004). Elektronik bilgi sistemi ve çalışma yaşam kalitesi: Ankara üniversitesi tıp fakültesi hastaneleri ibn-i sina hastanesi çalışanlarına yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Efraty, D., Sirgy, M.J. and Claiborne, C.B. (1991). The effects of personal alienation on organizational identification: A quality of work life model. Journal of Business and Psychology, 6, 57-78.
  • Fortune, D. (2006). An examination quality of work life and quality of care within a health care setting. A Thesis For the Degree of Master of Arts, Canada: University of Waterloo.
  • George, J.M. and Brief A.P. (1990). The economic instrumentality of work: An examination of the moderating effects of financial requirements and sex on the pay-life satisfaction relationship. Journal of Vocational Behavior, 37, 357–368.
  • Hair, Jr. J., Anderson, E.R., Tatham, R.H. and Black, C.V. (1998). Multivariate data analysis. (5. Baskı), New York: PrenticeHall International Inc.
  • Hanefah, M., Zain, A.Y., Zain, R., and Ismail, H. (2003). Quality of work life and organizational commitment among professionals in Malaysia. Proceedings of the 1st International Conference of the Asian Academy of Applied Business: Narrowing The Competitive Gap of Emerging Markets in The Global Economy. 10-12 July 2003 Sabah, Malaysia.
  • Hattie, J. (1985). Methodology review: Assessing unidimensionality of tests and items. Applied Psychological Measurement, 9(2), 139-64.
  • Heskett, J.L., Sasser, W.E., Jr and Schlesinger, L.A. (1997). The service profit chain. New York: The Free Press. İncir, G. (1991). Çalışma yaşamının kalitesinin geliştirilmesi: Bir örnekçe, 3. Ergonomi Kongresi. ODTÜ-MPM, Ankara (MPM Yayınları, 441: 230-243).
  • Kalaycı, Ş. (Ed.) (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Kayıs, A. (2005). Güvenilirlik analizi, Kalaycı Ş. (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Kaymaz, K. (2003). Çalışma yaşamında kalite. İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 5(1), Erişim tarihi: 03.03.2008, http://www.isguc.org/calyaskalite
  • Kiernan, W. E. and Knutson, K. (1990). Quality of work life. Schalock, R.L. ve Begab, M.J. (Ed.), Quality of Life: Perspectives and Issues (American Association of Mental Retardation, Washington, DC, US).
  • Lawler, E. E. (1982). Strategies for improving the quality of work life. American Psychologist, 37, 486–493.
  • Leiter, M.P. and Durup, M.J. (1996). Work, home, and in-between: A longitudinal study of spillover. Journal of Applied Behavioral Science, 32(1), 29–47.
  • Lewellyn, P.A. and Wibker, E.A. (1990). Significance of quality of life on turnover intentions of certified public accountants, Meadow, H.L. ve Sirgy, M.J. (ed.), Quality-ofLife Studies in Marketing and Management (International Society for Quality-of-Life Studies, Blacksburg, Virginia), 182–193. Lewis, D., Brazil, K., Kruger, P., Lahfeld, L. and Tjam, E. (2001). Entrinsic and intrinsic determinants of quality of work life. Leadership in Health Services, 14(2), 9-15.
  • Loscocco, K.A. and Roschelle A.R. (1991). Influences on the quality of work and nonwork life: Two decades in review. Journal of Vocational Behavior, 39, 182–225.
  • Martel, J.P. and Dupuis, G. (2006). Quality of work life: Theoretical and methodological problems, and presentation of a new model and measuring instrument. Social Indicators Research, 77, 333-368.
  • Nadler, D. A. and Lawler, E. E. (1983). Quality of work life: Perceptions and direction, Organizational Dynamics, 11(3), 20–30.
  • Nunnally, J.C. and Bernstein, I.H. (1994). Psychometric theory. New York: McGrowHill.
  • Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. 2. Baskı, Eskişehir: Kaan Kitapevi.
  • Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2001). Örgütsel davranış. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayını No: 149.
  • Rethinam, G.S. ve Ismail, M. (2008). Constructs of quality of work life: A perspective of information and technology professionals. European Journal of Social Sciences, 7(1), 58-70.
  • Rose, C.R., Beh, L.S., Uli, J., Idris, K. (2006). Quality of work life: Implications of career dimensions. Journal of Social Sciences, 2(2), 61-67.
  • Schilesinger, L.A. (1982). Quality of worklife and the supervisor. USA: Praeger Publishers. Schulze, N. (1998). Yaşam kalitesini yükselten temel unsur olarak işin insancıllaştırılması. Altıncı Ergonomi Kongresi: 27-29 Mayıs 1998. Ankara. (MPM yayınları, yayın no: 622).
  • Serbest, F. (2000). İş yaşamı niteliği. Verimlilik Dergisi, 2, 27-40.
  • Shain, M. and Suurvali, H. (2001). Investing in comprehensive workplace health promotion. National Quality Institute.
  • Shann, P. and Hassell, K. (2004). An exploration of the diversity and complexity of the pharmacy locum workforce. School of Pharmacy University of Manchester, Royal Pharmaceutical Society of Great Britain.
  • Sharma, S. (1996). Applied multivariate techniques, New York: John Wiley&Sons Inc.
  • Sirgy, M.J., Efraty, D., Siegel, P. and Lee, D. (2001). A new measure of quality of work life: Based on need satisfaction and spillover theories. Social Indicators Research. 55, 241-302.
  • Smith, D.C. (1983). QWL, EI needed now more than eve. Ward’s Auto World, 19, 12.
  • Solmuş, T. (2000). İş yaşamında kalite ve kaliteyi arttırmaya yönelik program. Türk Psikoloji Bülteni, Eylül, 18.
  • Steiner, D.D. and Truxillo D.M. (1989). An improved test of the disaggregation hypothesis of job and life satisfaction. Journal of Occupational Psychology, 62, 33–39.
  • Straw, R.J. and Heckscher C.C. (1984). Quality of work life: New working relationships in the communication industry. Labor Studies Journal, 9, 261-274.
  • Suttle, J.L. (1977). Improving life at work: Problem and prospects. Hackman, H.R. ve Suttle, J.L. (Ed.) Improving Life at Work: Behavioural Science Approaches to Organizational Change (1-29), Santa Barbara, CA: Goodyear.
  • Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. 3. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Walton, R.E. (1992). Criteria for quality of worklife. Quality of Worklife, 1, 91-104.
  • Yassi, A., Ostry, A.S., Spiegel, J., Walsh, G. and Boer, H.M. (2002). A collaborative evidence-based approach to making healthcare a healthier place to work. Hospital Quarterly, 5(3), 70-79.
  • Yücel, D. (2002). Bilişim teknolojilerinin çalışma yaşam kalitesi üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
  • Yüksel, İ. (2004). Çalışma yaşamı kalitesinin tipik ve atipik istihdam açısından incelenmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(1), 47-58.

SAĞLIK PERSONELİ ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİ ÖLÇEĞİ: GELİŞTİRİLMESİ, GEÇERLİLİĞİ VE GÜVENİLİRLİĞİ

Yıl 2011, Cilt: 22 Sayı: 2, 79 - 100, 15.10.2011

İlknur Aydın , Yusuf Çelik Özgür Uğurluoğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı, sağlık personelinin çalışma yaşam kalitesini değerlendirebilecek geçerli ve güvenilir bir çalışma yaşam kalitesi ölçeği geliştirmektir. Ölçeğin taslak halinin oluşturulması aşamasında, ölçek soruları çalışma yaşam kalitesi ile ilgili diğer araştırmaların sonuçları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Ölçek Ankara Metropolitan alanda görev yapan 207 sağlık çalışanına uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini belirleyebilmek için faktör analizi uygulanmış ve sonuçlar 6 faktörlü bir yapı ortaya koymuştur; ayrıca ölçek maddelerine ilişkin madde toplam korelasyon değerlerinin 0,20 ve 0,57 aralığında ve faktör yüklerinin 0.58 ve 0.83 aralığında değiştiği bulunmuştur. Ölçeğin tümüne ilişkin Cronbach Alpha güvenilirlik katsayısı 0,882 olarak hesaplanmıştır. Tüm bu veriler bu araştırmada geçerli ve güvenilir bir çalışma yaşam kalitesi ölçeğinin geliştirildiğini göstermektedir. Ayrıca, Türkiye’nin diğer şehir ve bölgelerinde çalışan sağlık personelinin genel çalışma yaşam kalitesini değerlendirilmesi için geliştirilen ölçeğin uygulanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çalışma yaşam kalitesi sağlık personeli güvenilirlik geçerlilik

Kaynakça

  • Alkan, Y., Soğancıoğlu, Ş. ve Pamukçu, F. (1989). Vardiya çalışmasının yarattığı stres, 2. Ulusal Ergonomi Kongresi, M.P.M. Yayın No: 379, Ankara.
  • Alpar, R. (2003). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemlere giriş. (2. Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı, İstanbul: Sakarya Kitapevi.
  • Bromet, E.J., Dew, A. ve Parkinson, D.K. (1990). Spillover between work and family: A study of blue-collar working wive, Eckenrode, J. ve Gore, S. (Ed.), Stress Between Work and Family. Plenum, New York/London, 133–151.
  • Bryman, A. and Cramer, D. (1999). Quantitative data analysis with spss release 8 for windows. London and New York: Taylor and Francis e-Library, Routledge.
  • Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (8. Baskı), Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Carlson, H. C. (1980). A model of quality of work life as a developmental process, Burke, W.W. ve Goodstein, L.D. (Ed.), Trends and Issues in OD.: Current Theory and Practice (University Associates, San Diego,CA), 83–123.
  • Carter, C.G., Pounder, D.G., Lawrence, F.G. and Wozniak, P.J. (1990). Factors related to organizational turnover intentions of louisiana extension service agents, Meadow, H.L. ve Sirgy, M.J. (ed.), Quality-Of-Life Studies in Marketing and Management (International Society for Quality-of-Life Studies, Blacksburg, Virginia), 170–181.
  • Centers For Disease Control And Preventation (CDC), (2002). Quality of Worklife Questionnaire: General Social Survey 2002, Section D Quality of Worklife Module, The National Institute For Occupational Safety and Health, Erişim tarihi: 08.10.2007 http:// www.cdc.gov/NIOSH/topics/stress/ qwlquest.html
  • Champoux, J. E. (1981). A sociological perspective on work involvement. International Review of Applied Psychology, 30, 65–86.
  • Chen, C. S. and Farh, J. L. (2000). Quality of work life in Taiwan: An exploratory study. Management Review, 19, 31-79.
  • Danna, K. and Griffin, R.W. (1999). Health and well-being in the workplace: A review and synthesis of the literature. Journal of Management, 25(3), 357–384.
  • Davenport, J. (1983). Whatever happened to qwl?. Office Administration and Automation, 44, 26-28.
  • Dikmetaş, E. (2004). Elektronik bilgi sistemi ve çalışma yaşam kalitesi: Ankara üniversitesi tıp fakültesi hastaneleri ibn-i sina hastanesi çalışanlarına yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Efraty, D., Sirgy, M.J. and Claiborne, C.B. (1991). The effects of personal alienation on organizational identification: A quality of work life model. Journal of Business and Psychology, 6, 57-78.
  • Fortune, D. (2006). An examination quality of work life and quality of care within a health care setting. A Thesis For the Degree of Master of Arts, Canada: University of Waterloo.
  • George, J.M. and Brief A.P. (1990). The economic instrumentality of work: An examination of the moderating effects of financial requirements and sex on the pay-life satisfaction relationship. Journal of Vocational Behavior, 37, 357–368.
  • Hair, Jr. J., Anderson, E.R., Tatham, R.H. and Black, C.V. (1998). Multivariate data analysis. (5. Baskı), New York: PrenticeHall International Inc.
  • Hanefah, M., Zain, A.Y., Zain, R., and Ismail, H. (2003). Quality of work life and organizational commitment among professionals in Malaysia. Proceedings of the 1st International Conference of the Asian Academy of Applied Business: Narrowing The Competitive Gap of Emerging Markets in The Global Economy. 10-12 July 2003 Sabah, Malaysia.
  • Hattie, J. (1985). Methodology review: Assessing unidimensionality of tests and items. Applied Psychological Measurement, 9(2), 139-64.
  • Heskett, J.L., Sasser, W.E., Jr and Schlesinger, L.A. (1997). The service profit chain. New York: The Free Press. İncir, G. (1991). Çalışma yaşamının kalitesinin geliştirilmesi: Bir örnekçe, 3. Ergonomi Kongresi. ODTÜ-MPM, Ankara (MPM Yayınları, 441: 230-243).
  • Kalaycı, Ş. (Ed.) (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Kayıs, A. (2005). Güvenilirlik analizi, Kalaycı Ş. (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Kaymaz, K. (2003). Çalışma yaşamında kalite. İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 5(1), Erişim tarihi: 03.03.2008, http://www.isguc.org/calyaskalite
  • Kiernan, W. E. and Knutson, K. (1990). Quality of work life. Schalock, R.L. ve Begab, M.J. (Ed.), Quality of Life: Perspectives and Issues (American Association of Mental Retardation, Washington, DC, US).
  • Lawler, E. E. (1982). Strategies for improving the quality of work life. American Psychologist, 37, 486–493.
  • Leiter, M.P. and Durup, M.J. (1996). Work, home, and in-between: A longitudinal study of spillover. Journal of Applied Behavioral Science, 32(1), 29–47.
  • Lewellyn, P.A. and Wibker, E.A. (1990). Significance of quality of life on turnover intentions of certified public accountants, Meadow, H.L. ve Sirgy, M.J. (ed.), Quality-ofLife Studies in Marketing and Management (International Society for Quality-of-Life Studies, Blacksburg, Virginia), 182–193. Lewis, D., Brazil, K., Kruger, P., Lahfeld, L. and Tjam, E. (2001). Entrinsic and intrinsic determinants of quality of work life. Leadership in Health Services, 14(2), 9-15.
  • Loscocco, K.A. and Roschelle A.R. (1991). Influences on the quality of work and nonwork life: Two decades in review. Journal of Vocational Behavior, 39, 182–225.
  • Martel, J.P. and Dupuis, G. (2006). Quality of work life: Theoretical and methodological problems, and presentation of a new model and measuring instrument. Social Indicators Research, 77, 333-368.
  • Nadler, D. A. and Lawler, E. E. (1983). Quality of work life: Perceptions and direction, Organizational Dynamics, 11(3), 20–30.
  • Nunnally, J.C. and Bernstein, I.H. (1994). Psychometric theory. New York: McGrowHill.
  • Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. 2. Baskı, Eskişehir: Kaan Kitapevi.
  • Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2001). Örgütsel davranış. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayını No: 149.
  • Rethinam, G.S. ve Ismail, M. (2008). Constructs of quality of work life: A perspective of information and technology professionals. European Journal of Social Sciences, 7(1), 58-70.
  • Rose, C.R., Beh, L.S., Uli, J., Idris, K. (2006). Quality of work life: Implications of career dimensions. Journal of Social Sciences, 2(2), 61-67.
  • Schilesinger, L.A. (1982). Quality of worklife and the supervisor. USA: Praeger Publishers. Schulze, N. (1998). Yaşam kalitesini yükselten temel unsur olarak işin insancıllaştırılması. Altıncı Ergonomi Kongresi: 27-29 Mayıs 1998. Ankara. (MPM yayınları, yayın no: 622).
  • Serbest, F. (2000). İş yaşamı niteliği. Verimlilik Dergisi, 2, 27-40.
  • Shain, M. and Suurvali, H. (2001). Investing in comprehensive workplace health promotion. National Quality Institute.
  • Shann, P. and Hassell, K. (2004). An exploration of the diversity and complexity of the pharmacy locum workforce. School of Pharmacy University of Manchester, Royal Pharmaceutical Society of Great Britain.
  • Sharma, S. (1996). Applied multivariate techniques, New York: John Wiley&Sons Inc.
  • Sirgy, M.J., Efraty, D., Siegel, P. and Lee, D. (2001). A new measure of quality of work life: Based on need satisfaction and spillover theories. Social Indicators Research. 55, 241-302.
  • Smith, D.C. (1983). QWL, EI needed now more than eve. Ward’s Auto World, 19, 12.
  • Solmuş, T. (2000). İş yaşamında kalite ve kaliteyi arttırmaya yönelik program. Türk Psikoloji Bülteni, Eylül, 18.
  • Steiner, D.D. and Truxillo D.M. (1989). An improved test of the disaggregation hypothesis of job and life satisfaction. Journal of Occupational Psychology, 62, 33–39.
  • Straw, R.J. and Heckscher C.C. (1984). Quality of work life: New working relationships in the communication industry. Labor Studies Journal, 9, 261-274.
  • Suttle, J.L. (1977). Improving life at work: Problem and prospects. Hackman, H.R. ve Suttle, J.L. (Ed.) Improving Life at Work: Behavioural Science Approaches to Organizational Change (1-29), Santa Barbara, CA: Goodyear.
  • Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. 3. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Walton, R.E. (1992). Criteria for quality of worklife. Quality of Worklife, 1, 91-104.
  • Yassi, A., Ostry, A.S., Spiegel, J., Walsh, G. and Boer, H.M. (2002). A collaborative evidence-based approach to making healthcare a healthier place to work. Hospital Quarterly, 5(3), 70-79.
  • Yücel, D. (2002). Bilişim teknolojilerinin çalışma yaşam kalitesi üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
  • Yüksel, İ. (2004). Çalışma yaşamı kalitesinin tipik ve atipik istihdam açısından incelenmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(1), 47-58.
Toplam 52 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sosyoloji (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

İlknur Aydın

Yusuf Çelik Bu kişi benim

Özgür Uğurluoğlu Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 15 Ekim 2011
Gönderilme Tarihi 15 Ağustos 2011
Yayımlandığı Sayı Yıl 2011 Cilt: 22 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Aydın, İ., Çelik, Y., & Uğurluoğlu, Ö. (2011). SAĞLIK PERSONELİ ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİ ÖLÇEĞİ: GELİŞTİRİLMESİ, GEÇERLİLİĞİ VE GÜVENİLİRLİĞİ. Toplum Ve Sosyal Hizmet, 22(2), 79-100.