Transformation of Social Services in Turkey

Yıl 2011, Cilt: 22 Sayı: 2, 175 - 190, 15.10.2011

Neşe Şahin Taşğın Hüseyin Özel

Öz

We are witnessing another cyclical crisis of capitalism now, which is also transforming the social policy. Social work, which is one of the important realms of social policy, is transforming and being transformed during this process. Within this transformation, we see a retreat to charity in the supply of social services that had been advanced from charity to philantrophy and then to the basis of citizenship and human rights during the welfare state. When the increasing emphasis on the responsibility that individuals, family and the society should undertake in solving social problems is combined with the reasoning that civil society organisations should take place in the supply of social services, the state relinquishes being the main actor in solving social problems including poverty. Social assistance and the supply of social services have been assigned to the market, civil society organisations and religious organisations within the framework of this understanding, which is called “welfare mix”. This paper, aims to make a critical evaluation of the ongoing transformation with reference to the practices and restructuring of Social Assistance and Solidarity Fund and The Agency for Social Services and Children Protection after giving a brief summary of the development and existing situation of social aid and social services in Turkey. 

Anahtar Kelimeler

Welfare State, social policy, social assistance, social services, welfare mixed

TÜRKİYE’DE SOSYAL HİZMETLERİN DÖNÜŞÜMÜ

Öz

Kapitalizm, dönemsel krizlerinden birini daha yaşıyor ve bu kriz, sosyal politikayı dönüştürüyor. Bu süreçte, sosyal politikanın en önemli alanlardan biri olan sosyal hizmetler de dönüşüyor/dönüştürülüyor. Bu dönüşümde, hayırseverlikten, filantropiye, refah devleti uygulamalarıyla da vatandaşlık ve insan hakları temelinde gelişen sosyal hizmet sunumundan tekrar hayırseverliğe bir gerileme yaşanıyor. Birey, aile ve toplumun toplumsal sorunların çözümünde üstelenme leri gereken sorumlulukla ilgili giderek artan vurgu sivil toplum örgütlerinin bu alanda daha çok yer alması gerekliliği düşüncesiyle de birleşince, yoksulluk dâhil çoğu sosyal sorunun çözümünde devlet temel aktör olmaktan çıkıyor. Sosyal yardım ve sosyal hizmetlerin sunumu, refah karması (welfare mix) olarak adlandırılan anlayış çerçevesinde piyasaya, sivil toplum örgütlerine ve dini kurumlara havale ediliyor. Bu bildiride, Türkiye’de sosyal yardım ve sosyal hizmetlerin gelişimi ve mevcut durumu genel hatlarıyla özetlenerek, yaşanmakta olan dönüşümün Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun pratikleri ve yeniden yapılandırılması üzerinden eleştirel bir değerlendirmesinin yapılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Refah devleti, sosyal politika, sosyal yardım, sosyal hizmetler, refah karması

Kaynakça

• Adams, A., Erath, P., Shardlow, S. (2000). Fundementals of social work in selected european countries. Dorset: Russel House Publishing.
• Bahle,T. (2008). The state and social services in Britain, France and Germany since the 1980s. European Societies, 10(1), 25-47.
• Bode, I. (2006). Disorganized welfare mixes: Voluntary agencies and new governance regimes in Western Europe. Journal of European Social Policy, 16, 346-359.
• Buğra, A. (2008). Kapitalizm, yoksulluk ve Türkiye’de sosyal politika. İstanbul: İletişim Yayınları.
• BM (2001). Çocuk Hakları Komitesinin Sonuç Gözlemleri: Türkiye. CRC/C/15/ Add.152/ 8 Haziran.
• Cılga, İ. (2001). Türkiye’de gelişme sürecinde sosyal politika ve sosyal hizmetler, Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye’de Sosyal Hizmet Politikaları-Sosyal Hizmet Sempozyumu 2000, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayınları, Yayın no: 011, 66-81.
• Cumhurbaşkanlığı DDK Raporu (2009). Cumhurbaşkanlığı devlet denetleme kurulu Türkiye’deki sosyal yardımlar ve sosyal hizmetler alanındaki yasal ve kurumsal yapının incelenmesi, aile, çocuk, özürlü, yaşlı ve diğer kişilere götürülen sosyal hizmetlerin ve sosyal yardımların genel olarak değerlendirilmesi, bu hizmetlerin düzenli ve verimli şekilde yürütülmesinin ve geliştirilmesinin sağlanması hakkında araştırma ve inceleme raporu. Erişim Tarihi, 02.08.2009, http://cankaya.gov.tr/sayfa/cumhurbaskanligi/ddk/ddk29.pdf
• DPT (2007). Dokuzuncu kalkınma planı gelir dağılımı ve yoksullukla mücadele özel ihtisas komisyonu raporu. Erişim Tarihi, 02.08.2009, http://www.dpt.gov.tr
• DPT (2007). Dokuzuncu kalkınma planı sosyal güvenlik özel ihtisas komisyonu raporu. Erişim Tarihi, 02.08.2009, http://www. dpt.gov.tr European Commission (2006). Implementing the community lisbon programme:Social services of general interest in the european union (COM (2006) 177, 26 April 2006. Erişim: 21.10.2009, http://europa.eu/legislation_summaries/competition/state_aid/ l33230_en.htm
• Karatay, A. (2007). Cumhuriyet dönemi çocuklara ilişkin politikanın oluşumu. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Kongar, E.(1978). İnsanı yönlendirme ve sosyal hizmetler. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Taylor-Gooby, P. (2002). The silver age of the welfare state: perspectives on resilience, Journal of Social Policy, 31(4), 597-621.
• SHÇEK (2008). Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Faaliyet Raporu. Erişim Tarihi, 02.08.2009, http://www.shcek.gov. tr/
• SHÇEK (2009). Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Faaliyet Raporu. Erişim Tarihi, 02.08.2010, http://www.shcek.gov.tr/
• SHÇEK (2009). Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Stratejik Plan 2010- 2014. Erişim Tarihi, 17.10.2009, http://www. shcek.gov.tr/
• SYB (1968). Türkiye’de sosyal değişme ve sosyal hizmetler, 11-14 Aralık III. Milli Sosyal Hizmetler Konferansı Raporu, Ankara: Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü Yayınları, yayın no: 54.
• SYDGM (2008). Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü Faaliyet Raporu. Erişim Tarihi, 24.09.2009, http://www. sydgm.gov.tr/
• Yalman, L., G. (2007). Sosyal politika: Refah devletinden sosyal risk yönetimine. Cahit Talas Anısına: Güncel Sosyal Politika Tartışmaları, 655-670.