Social Change and Family

Yıl 2001, Cilt: 12 Sayı: 2, 89 - 98, 15.04.2001

Kasım Karataş

Öz

Today, family, as a social institution, mostiy maintains its place in the social structure. The re are strong ties between social structure and family system in a particular society and in a particular time. While social structure is changing, family change s also. Two different family type emerged as a resul t of this changing: Traditional extended family and contem- porary nucleus family. Social change also effects the basic family functions. So that, today, it has been taking place intensive speculations about future of the family. Nearly all of us, live in a society and in a family; but family has different means for the child and adult. Family in- volves many determinants that can be effective on the one's future life. One ot the important function of the family is the primary socialisation. Like other social institutions. family is an institution that makes particular functions in the social structure, and affected and shaped by infra and süper structures that consti- tutes the social structure, and it also effects these structures.

Anahtar Kelimeler

Family, family system, social change, social structure, social institution, family typologies, traditional extended family, contemporary nucleus family

TOPLUMSAL DEĞİŞME VE AİLE

Öz

Bir toplumsal kurum olarak aile, toplumsal yapı içindeki yerini bugün de önemli ölçüde korumaktadır. Belirli bir toplumda, belirli bir zamanda var olan toplumsal yapı ile aile sistemi arasında güçlü bağlar vardır. Toplumsal yapı değişirken, aile de değişmektedir. Bu değişmenin etkisi altında temelde iki tip aile ortaya çıkmıştır: Geleneksel geniş aile ve çağdaş çekirdek aile. Toplumsal değişme aynı zamanda ailenin temel işlevlerini de etkilemektedir. Bu nedenle günümüzde ailenin geleceği konusunda çok yoğun tartışmalar yaşanmaktadır. Hemen hepimiz bir toplum ve aile içinde yaşarız. Ancak aile, çocuk ve yetişkinler için farklı anlamlar taşır. Aile, bireyin sonraki yaşantısı üzerinde etkili olacak çok sayıda belirleyici öğeyi içerir. Bunlar arasında birincil toplumsallaştırma işlevi büyük önem taşır. Her toplumsal kurum gibi aile de toplumsal yapı içinde belirli işlevleri yerine getiren, toplumsal yapıyı oluşturan alt ve üst yapı kurumlarınca etkilenen, şekillenen ve yine bu yapıları etkileyen bir kurumdur.

Anahtar Kelimeler

Aile, aile sistemi, toplumsal değişme, toplumsal yapı, toplumsal kurum, aile tipolojileri, geleneksel geniş aile, çağdaş çekirdek aile

Kaynakça

• Başkaya, Fikret. Azgelişmişliğin Sürekliliği. İstanbul: Kaynak Yayınları, 1986.
• Berger, Peier L. ve Brigitte Berger. Socilogy: A Biographical Approach. New York: Penguİrı Books. 1979.
• Fişek, Güler. “Türk Ailesinin Dinamik ve Yapısal Özellikleri Üzerine Düşünceler ve Konya İlişkin Bir Ön Çalışma" III. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. (Ed.) Necia Öner ve Diğerleri, İstanbul: Psikologlar Derneği Yayınları, 1984.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem. "Aile ve Kültürel Psikoloji, III. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. (Ed.) Necla Öner ve Diğerleri. İstanbul: Psikologlar Derneği Yayınları. 1984.
• Kandiyoti, Deniz. "Aile Yapısında Değişme ve Süreklilik: Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım" Türkiye’de Ailenin Değişimi: Toplumbilimsel İncelemeler. (Yayma Hazırlayan: Türköz Erder), Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği, 1984.
• Karataş, Kasım. “Türk Toplumunda Temel Kişilik Özelliklerinin Oluşumuna Geleneksel Çocuk Yetiştirme Yöntemlerinin Etkisi” Antropoloji ve Yaşlılık ( Ed.) Gönül Erkan ve Vedat Işıkhan, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayın No: 6, 2000.
• Karataş, Kasım. “Gecekondu Ailelerinin Kentle Bütünleşmelerini Engelleyen Nedenler ve Ortaya Çıkan Toplumsal Sorunlar” (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara: 1987.
• Kongar, Emre. “Türkiye'de Aile Yapısı, Evrimi ve Bürokratik örgütlerle İlişkileri" Amme İdaresi Dergisi Cilt 3, Sayı 2, 1970.
• Kongar, Emre. İzmirde Kentsel Aile, Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayını, 1972. Özbay, Ferhunde. "Kırsal Kesimde Toplumsal ve Ekonomik Yapı Değişmelerinin Aile İşlevlerine Yansıması” Türkiye'de Ailenin Değişimi: Toplumbilimsel İncelemeler. (Yayma Hazırlayan: Türköz Erder), Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği, 1984.
• Timur, Serim. Türkiye’de Aile Yapısı, Ankara: Hecettepe Üniversitesi Yayını, 1972.
• Yasa, İbrahim. “Gecekondu Families in Ankara and Some Problems Regarding the City“ SBF Dergisi, No. 4, 1964.
• Yasa. İbrahim. "The Gecekondu Family," SBF Dergisi, No-3, 1972, PP.575-584.
• Yasa, İbrahim. “The Impact ot Rural Exodus on the Occupational Patterns of Cities" SBF Dergisi, No-4 1968.
• Yasa, İbrahim. Ankara’da Gecekondu Aile- leri._Ankara: SSYB Yayını, 1966.
• Yasa, İbrahim. Internal Migration and The Turkish “Gecekondu Family.” Ankara: AÜ SBF Basın Yayın Yüksekokulu Yayını, 1983.
• Yorburg, Betty. The Changing Family. New York: Colombia Üniv. Press. 1973.