SOSYAL HİZMET UYGULAMASINDA MESLEKİ UYGUNLUK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİRLİK

Yıl 2020, Cilt: 31 Sayı: 3, 793 - 822, 24.07.2020

Huriye İrem Kalaycı Kırlıoğlu , Serap Daşbaş , Özlem Karakuş

https://doi.org/10.33417/tsh.664442

Cited By: 9

Öz

Mesleki uygunluk kavramı son yıllarda üzerinde oldukça durulan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Literatürde tartışılan bir konu olmasına rağmen ülkemizde sosyal hizmet mesleği için mesleki uygunluğu ölçen bir değerlendirme aracı ve buna bağlı çalışmaya rastlanmamaktadır. Bu çalışmanın amacı Sosyal Hizmet Uygulamasında Mesleki Uygunluk Ölçeği’ni Türkçeye uyarlamaktır. Araştırma, tarama modelinde yapılmıştır. Araştırmada amaçlı ve uygun örneklem yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Tam ve diğerleri (2013) tarafından yurt dışında geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmış Sosyal Hizmet Uygulamasında Mesleki Uygunluk Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması yapılmıştır. Ölçeğin dil, yapı, benzer ölçekler, madde istatistikleri, zamana karşı değişmezlik gibi çeşitli faktörlerden açısından değerlendirildiğinde geçerli ve güvenilir olduğu saptanmıştır. Çalışma kapsamında uyarlanan ölçeğin özellikle sosyal hizmet bölümü öğrencileri gibi farklı örneklem gruplarında uygulanması ve belirli alanlarda sosyal hizmet iş başvurularında değerlendirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ölçek uyarlama, sosyal hizmet, mesleki uygunluk, geçerlilik, güvenirlilik

The Professional Suitability Scale in Social Work Practice: Validity and Reliability

Öz

The concept of professional suitability has emerged as a highly emphasized concept in recent years. Although it is a subject discussed in the literature, there is no evaluation tool and related studies that measure professional suitability in the social work profession in our country. The aim of this study is to adapt the Professional Suitability Scale in Social Work Practice to the Turkish language. The research was carried out in the scanning model. Purposive and convenience sampling methods were used in the research. Within the scope of the research, an adaptation of Professional Suitability Scale in Social Work Practice were carried out that validity and reliability studies were made by Tam et al. (2013). It is determined that this scale is valid and pretty reliable in regards to language, structure and similar scales, and it does not show an alteration time-wise. It is suggested that the scale adapted within the scope of study to be applied especially in different sample groups such as social work department students, and specific areas during social work job applications.

Anahtar Kelimeler

scale adaptation, social work, professional suitability, validity, reliability

Kaynakça

• Akduman, G. G., & Cantürk, G. (2010). Cinsel istismara uğrayan çocuklara karşı tutum ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması (Üniversite öğrencileri örneklemi). Adli Tıp Dergisi, 24(2), 22-29.
• Akgül, A. (2005). Tibbi arastirmalarda istatistiksel analiz teknikleri. Ankara: Emek Ofset Ltd. Şti.
• Akın-Korhan, E., Hakverdioğlu-Yönt, G., Ak, B., & Erdemir, F. (2013). Hemşirelik tanılarını algılama ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. Turkish Journal of Research and Development in Nursing, 15(3), 13-25.
• Aksayan, S., & Gözüm, S. (2002). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber I: Ölçek uyarlama aşamaları ve dil uyarlaması. Hemşirelik Araştırma Dergisi, 4(1), 9-14.
• Alpar, R. (2011). Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Alpar, R. (2016). Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Andrew, D. P., Pedersen, P. M., & McEvoy, C. D. (2011). Research methods and design in sport management: Human Kinetics.
• Barlow, C., & Coleman, H. (2003). Suitability for practice guidelines for students: A survey of Canadian social work programmes. Social Work Education, 22(2), 151-164.
• Bartlett, M. S. (1950). Tests of significance in factor analysis. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 3(2), 77-85.
• Berg, J. M., Dutton, J. E., & Wrzesniewski, A. (2008). What is job crafting and why does it matter. Retrieved form the website of Positive Organizational Scholarship on April, 15, 2011.
• Bilge, A. (2006). Ruhsal Hastalığa Yönelik İnançlar Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. (Doktora), Ege Üniversitesi, İzmir.
• Bilge, A., & Çam, O. (2008). Ruhsal hastalığa yönelik inançlar ölçeğinin geçerliliği ve güvenirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9(2), 91-96.
• Bland, J. M., & Altman, D. G. (1997). Statistics notes: Cronbach9s alpha. Bmj, 314(7080), 572.
• Brear, P., Dorrian, J., & Luscri, G. (2008). Preparing our future counselling professionals: Gatekeeping and the implications for research. Counselling and Psychotherapy Research, 8(2), 93-101.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 32(32), 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cerny, B. A., & Kaiser, H. F. (1977). A study of a measure of sampling adequacy for factor-analytic correlation matrices. Multivariate Behavioral Research, 12(1), 43-47.
• Ceylan, H., Gül, N., & Öksüz, M. (2016). Sosyal Çalışmacılarda İş Doyumu ve Tükenmişliğe Etki Eden Faktörlerin Sosyal Hizmet Alanlarına Göre Karşılaştırmalı İncelenmesi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi(11), 43-69.
• Cobb, N. H., & Jordan, C. (1989). Students with questionable values or threatening behavior: Precedent and policy from discipline to dismissal. Journal of Social Work Education, 25(2), 87-97.
• Cole, B. S., & Lewis, R. G. (1993). Gatekeeping through termination of unsuitable social work students: Legal issues and guidelines. Journal of Social Work Education, 29(2), 150-159.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• DeVellis, R. F. (2016). Scale development: Theory and applications (Vol. 26). London: Sage Publications.
• Doering, B. K., Barke, A., Friehs, T., & Eisma, M. C. (2018). Assessment of grief-related rumination: validation of the German version of the Utrecht Grief Rumination Scale (UGRS). BMC psychiatry, 18(1), 43-53.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2011). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
• Ege, E., & Eryılmaz, G. (2005). Genital hijyen davranışları envanterinin (GHDE) geliştirilmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(3), 67-75.
• Eisma, M. C., Stroebe, M. S., Schut, H. A., Van Den Bout, J., Boelen, P. A., & Stroebe, W. (2014). Development and psychometric evaluation of the Utrecht Grief Rumination Scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 36(1), 165-176.
• Ercan, İ., & İsmet, K. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
• Erkuş, A. (2010). Psikometrik terimlerin Türkçe karşılıklarının anlamları ile yapılan işlemlerin uyuşmazlığı. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2), 72-77.
• Field, A. P. (2005). Kendall's coefficient of concordance. Encyclopedia of Statistics in Behavioral Science.
• Field, A. P. (2005). Kendall’s coefficient of concordance. In B.S.Everitt & D. C. Howel (Eds.), Encyclopedia of Statistics in Behavioral Science (Vol. 2, pp. 1010–1011). Chichester: Wiley VCH.
• Field, A. P. (2009). Discovering statistics using SPSS. London: SAGE Publications.
• Field, A. P. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. London: SAGE Publications.
• Gözüm, S., & Aksayan, S. (2003). Aksayan S. Kulturlerarasi olcek uyarlamasi icin rehber II: Psikometrik ozellikler ve kulturlerarasi karsilastirma. Hemsirelikte Arastirma Gelistirme Dergisi, 5(1), 3-14.
• Grove, S. K., Burns, N., & Gray, J. (2012). The practice of nursing research: Appraisal, synthesis, and generation of evidence. St. Louis, MO: Elsevier Saunders.
• Güven, Ş. T., & İşler, A. (2015). Epilepsili Çocuklarda nöbet öz-yeterlik ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Arch Neuropsychiatr(52), 47-53.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Hudson, W. W. (1982). A measurement package for clinical workers. The Journal of applied behavioral science, 18(2), 229-238.
• Jöreskog, K. G., & Sorbom, D. (1996). LISREL 8: Structural equation modeling. Chicago, IL: Scientific Software International Corp.
• Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31-36.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi Ankara: Nobel Yayınları.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi. İstanbul: Nobel Yayınları.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford publications.
• Koerin, B., & Miller, J. (1995). Gatekeeping policies: Terminating students for nonacademic reasons. Journal of Social Work Education, 31(2), 247-260.
• Lafrance, J., Gray, E., & Herbert, M. (2004). Gate‐keeping for professional social work practice. Social Work Education, 23(3), 325-340.
• Larson, L. M. (1998). The social cognitive model of counselor training. The Counseling Psychologist, 26(2), 219-273.
• Larson, L. M., Suzuki, L. A., Gillespie, K. N., Potenza, M. T., Bechtel, M. A., & Toulouse, A. L. (1992). Development and validation of the counseling self-estimate inventory. Journal of Counseling Psychology, 39(1), 105.
• Lyons, K. (1997). Social Work in Higher Education: Demise or Development? Aldershot: Ashgate.
• Macdonald, K. M. (1995). The Sociology of the Professions. London: SAGE Publications..
• Mattick, R. P., & Clarke, J. C. (1998). Development and validation of measures of social phobia scrutiny fear and social interaction anxiety1. Behaviour research and therapy, 36(4), 455-470.
• Miller, J., & Koerin, B. (1998). Can we assess suitability at admission? A review of MSW application procedures. Journal of Social Work Education, 34(3), 437-452.
• Moore, L. S., Dietz, T. J., & Jenkins, D. A. (1998). Issues in gatekeeping. Journal of Baccalaureate Social Work, 4(1), 37-50.
• Moore, L. S., & Urwin, C. A. (1990). Quality control in social work: The gatekeeping role in social work education. Journal of Teaching in Social Work, 4(1), 113-128.
• Newman, C. W., Jacobson, G. P., & Spitzer, J. B. (1996). Development of the tinnitus handicap inventory. Archives of Otolaryngology–Head & Neck Surgery, 122(2), 143-148.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.
• Nunnally, J. C., & Bernstein, I. (1994). Psychometric Theory (Vol. 3). New York: McGraw-Hill
• Özdamar, K. (2002). Paket Programlar ile İstatistik Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitapevi.
• Özüdoğru, H. Y., Kan, A., Uslu, L., & Yaman, E. (2018). Yerel halkın Suriyelilere yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(40/2), 115-140.
• Pamukçu, B., & Demir, A. (2013). Psikolojik danışma öz-yeterlik ölçeği Türkçe formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(40), 212-221.
• Pett, M. A., Lackey, N. R., & Sullivan, J. J. (2003). Making sense of factor analysis: The use of factor analysis for instrument development in health care research. London: SAGE Publications.
• Rhodes, A., Jasani, B., Barnes, D. e., Bobrow, L., & Miller, K. (2000). Reliability of immunohistochemical demonstration of oestrogen receptors in routine practice: interlaboratory variance in the sensitivity of detection and evaluation of scoring systems. Journal of clinical pathology, 53(2), 125-130.
• Ryan, M., Habibis, D., & Craft, C. (1997). Guarding the gates of the profession: Findings of a survey of gatekeeping mechanisms in Australian Bachelor of Social Work programs. Australian Social Work, 50(3), 5-12.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Schreiber, J. B., Nora, A., Stage, F. K., Barlow, E. A., & King, J. (2006). Reporting structural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review. The Journal of educational research, 99(6), 323-338.
• Seçer, İ. (2017). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi: Analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık. Sharma, S. S. (1996). Applied multivariate techiques. New York: John Wiley Sonc Inc.
• Sheafor, B. W., & Horejsi, C. R. (2014). Sosyal Hizmet Uygulaması: Temel Teknikler ve İlkeler. Ankara: Nika Yayınevi. Sipahi, B., Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2008). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Streiner, D. L. (2003). Starting at the beginning: an introduction to coefficient alpha and internal consistency. Journal of personality assessment, 80(1), 99-103.
• Şahin, D. B., & Gülleroğlu, H. D. (2013). Likert tipi ölçeklere madde seçmede kullanılan farklı madde analizi teknikleri ile oluşturulan ölçeklerin psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 1(2), 18-28.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Ttemel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics, 5th. Needham Height, MA: Allyn & Bacon.
• Tam, D. (2003). Gatekeeping in Bachelor of Social Work Field Education. Women in Welfare Education, 6, 51-63.
• Tam, D. (2004). Gatekeeping in Baccalaureate of Social Work (BSW) Field Education. (Unpublished Doctoral Dissertations), University of Calgary, Alberta, Canada.
• Tam, D., & Coleman, H. (2009a). Defining criteria on professional suitability for social work practice. Journal of Baccalaureate Social Work, 14(2), 105-121.
• Tam, D., & Coleman, H. (2009b). Construction and validation of a professional suitability scale for social work practice. Journal of Social Work Education, 45(1), 47-63.
• Tam, D., & Coleman, H. (2011). Validation Study of a Gatekeeping Attitude Index for Social Work Education. Journal of Teaching in Social Work, 31(5), 505-522.
• Tam, D., Coleman, H., & Boey, K.-W. (2012). Professional suitability for social work practice: A factor analysis. Research on Social Work Practice, 22(2), 227-239.
• Tam, D., & Kwok, S. M. (2007a). Controversy Debate on Gatekeeping in Social Work Education. International Journal of Learning, 14(2), 195-203.
• Tam, D., & Kwok, S. M. (2007b). The Premise of an Educational Continuum in Social Work Education. The International Journal of Learning, 14(2), 47-56.
• Tam, D., Twigg, R. C., Boey, K.-W., & Kwok, S.-M. (2013). Confirmatory Factor Analysis on the Professional Suitability Scale for Social Work Practice. Research on Social Work Practice, 23(4), 467-478.
• Tang, S., Eisma, M. C., Li, J., & Chow, A. Y. (2018). Psychometric Evaluation of the Chinese version of the Utrecht Grief Rumination Scale (UGRS). Clinical Psychology and Psychotherapy, 26(2), 262-272.
• Tatlıdil, H. (1996). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz. Ankara: Cem Web Ofset Ltd. Sti.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Tezbaşaran, A. A. (1997). Likert tipi ölçek gelistirme kilavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Waltz, C. F., Strickland, O. L., & Lenz, E. R. (2010). Measurement in nursing and health research. New York: Springer Publishing Company.
• Yaşar, M. (2014). İstatistiğe yönelik tutum ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3), 59-75.
• Zastrow, C. (2013). Sosyal hizmete giriş. Ankara: Nika Yayınevi.