SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÖZGECİLİK ÖZELLİKLERİ İLE DAMGALAMA (STIGMA) EĞİLİMLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2020, Cilt: 31 Sayı: 3, 849 - 873, 24.07.2020

Derya Kayma , Ayşin Çetinkaya Büyükbodur

https://doi.org/10.33417/tsh.688607

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı sosyal hizmet lisans öğrenimine devam eden öğrencilerin damgalamaya ilişkin eğilimleri ile özgecilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinde kesitsel bir araştırmadır. Araştırmaya n= 138 sosyal hizmet bölümü öğrencisi katılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak kişisel bilgi formu, damgalama ölçeği ve özgecilik ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; damgalama ölçeğinin alt boyutlarından elde edilen puan ortalamalarının cinsiyete göre anlamlı şekilde farklılık gösterdiği; erkeklerin ayrımcılık ve dışlanma, etiketleme, psikolojik sağlık ve ön yargı puan ortalamalarının kadınların puan ortalamasından daha yüksek olduğu saptanmıştır. Katılımcıların yaşları ile özgecilik ölçeğinin alt boyutlarından yardım etme boyutu ile düşük düzeyde pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu r=0.220 p<0.01, katılımcıların sınıf düzeyi ile damgalama ölçeğinin alt boyutlarından etiketleme arasında düşük düzeyde ve negatif yönlü r=-0.188 p<0.05, özgeciliğin alt boyutlarından yardım etme ile orta düzeyde ve pozitif yönlü r=0.311 p<0.01; bağışçılık ile düşük düzeyde ve pozitif r=0.191 p<0.05. yönlü anlamlı ilişkinin bulunduğu saptanmıştır. Katılımcıların özgecilik ile damgalama ölçeklerinin toplamından aldıkları puanlar arasında negatif yönlü ve düşük düzeyde r=-0.192 p<0.05, damgalama ölçeğinin alt boyutlarından ayrımcılık ve dışlanma ile özgecilik ölçeğinin alt boyutlarından yardım etme arasında negatif yönlü düşük düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur r=-0.180 p<0. 05.

Anahtar Kelimeler

özgecilik, damgalama, atıf teorisi

Teşekkür

-

The Relationship Between The Stigma Tendencies and Altruism Features of Students Attending Social Work Undergraduate Education

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between the stigmatization tendencies and altruism features of students who continue their social work undergraduate education. The study is a cross-sectional study. 138 social work students participated in the study. In the study, data were collected with personal information form, stigma and altruism scales. The data were analyzed in SPSS package program. According to the results; the sub-dimensions of the stigma scale according to gender significantly differ in their mean scores; It was determined that the average of discrimination and exclusion, labeling, psychological health and prejudice scores of men are higher than women. There is a low and positive meaningful relationship with the size of the participants and the sub-dimensions of the altruism scale (r=0,220 p<0.01). (F3;134 = 14.305; p<0.01), it was determined that the sub-dimension mean scores differed significantly, and the mean scores received by the participants from the helping dimension of the altruism scale according to the education level of their mothers showed a significant difference (F2; 135 = 3.86; p<0.05). There were negative and low (r=-0,192, p<0.05) scores between participants' altruism and stigmatization scales, and a negative and low level of significant relationship between discrimination and exclusion from sub-dimensions of stigmatization scale and helping altruism (r =-0.180,p<0,05). Studies should be carried out to increase the altruistic behavior and to prevent the stigmatization tendency among the students of social work

Anahtar Kelimeler

alturism, stigma, attribution theory

Kaynakça

• Acar, M.C., Apak, H. (2017). Sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin empatik eğimleri ile özgecilik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelemesi. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 28(1), 93-112.
• Albek, S. (1987). The expectations from the selected profession. Society and Welfare, 8(1), 24-32.
• Alver, B. (2005). Psikolojik danışma ve rehberlik eğitimi alan öğrencilerin empatik beceri ve karar verme stratejilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 14, 19-34.
• Ambwani, S., Thomas, K. M., Hopwood, C. J., Moss, S. A., & Grilo, C. M. (2014). Obesity stigmatization as the status quo: Structural considerations and prevalence among young adults in the U.S. Eating Behaviors, 15(3), 366–370. doi:10.1016/j.eatbeh.2014.04.005
• Arpacı, P.; Özmen, D. (2014). Hemşirelik öğrencilerinin özgecilik ve empatik eğilim düzeyleri ve aralarındaki ilişki. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 11(3), 51- 57. Avcı, D.; Aydın, D. ve Özbaşaran, F. (2013). Hemşirelik öğrencilerinde empati-özgecilik ilişkisi ve gözgeci davranışın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 108-113.
• Aydin, M. (2018). Üniversite öğrencilerinde bağlanma stillerin damgalama davranışıyla ilişkisinin öfke ifade tarzı açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstütüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, İsanbul.
• Banks, S. (1995). Ethics and values in social work. London: MACMILLAN PRESS LTD Houndmills, Basingstoke, Hampshire RG21 2XS.
• Baumann, D.J., Cialdini, R.B., & Kendrick, D.T. (1981). Altruism as hedonism: Helping and self-gratification as equivalent responses. Journal of Personality and Social Psychology, 40(6), 1039–1046. https://doi.org/10.1037/0022-3514.40.6.1039
• Bernard, M.; Riedel Heller, S.G. & Luck Sikorski, C. (2019). Altruistic behavior dependingon opponents’ body weight an experimental approach. The European Journal of Obesity, 12, 448-169.
• Brown, C., Conner, K.O., Copeland, V.C., Grore, N., Beach, S., Battista, D. & Reynolds, C.F. (2010). Public and internalized depression stigma. Journal of Community Psychology, 38(3), 350-368.
• Burnstein, E., Crandall, C., & Kitayama, S. (1994). Some neo-darwinian decision rules for altruism: weighing cues for ınclusive fitness as a function of the biological ımportance of the decision. Journal of Personality and Social Psychology. https://doi.org/10.1037/0022-3514.67.5.773
• Büyüköztürk Ş, Çakmak EK, Akgün ÖE, Karadeniz Ş. ve Demirel F. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Canale Joseph, R., White, R. & Kelly, K.. (1996).The use of altruism and forgiveness in therapy. Journal of Religion and Health, 35(3),225–230.
• Corrigan P.W., Edwards A.B. & Green A. (2001). Prejudice, social distance, and familiarity with mental illness. Schizophr Bull, ;27, 219-225.
• Corrigan, P.W., Markowitz, F.E., Watson, A., Rowan, D. & Kubiak, M.A., 2003. An attribution model of public discrimination towards people with mental illness. Journal of Health and Social Behaviour , 44, 162–179.
• Özdin, Çağatayalp G. (2019). Eğitim fakültesi öğrencilerinin mükemmeliyeçilik ve özgecilik düzeylerinin psikolojik iyi oluş düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Eğitim Bilileri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Çamaş, G. (2017). Üniversite öğrencilerinde psikolojik yardım aramaya ilişkin damgalama düzeylerinin özyeterlilik, aile bütünlük duygusal ve sosyal destek ile ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Entitüsü, Eğitimde Psikolojlik Hizmetler Anabilim Dalı, Ankara.
• Duyan V. (2014). Sosyal hizmet temelleri yaklaşımları müdahale yöntemleri. Ankara: Sosyal Çalışma Yayınları.
• Enoch, Y. (1988). Why are they different? Background, occupational choice, institu tional selection and attitudes of social work students. Journal of Social Work Education, 24,165-174.
• Eisenberg, N., Miller, P.A. (1987). The Relation of empathy to prosocial and related behaviors. In Psychological Bulletin. https://doi.org/10.1037/0033-2909.101.1.91 Erez, R. (2019). Toplumda Damgama eğilimi ve hükümlülere yönelik sosyal mesafe ile ilişkili faktörler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Bağımlık ve Adli Bilimler Enstitüsü, Adli Bilimler Anabilim Dalı, İstanbul.
• Farina, A. (1998). Stigma. In K. T. Mueser & N. Tarrier (Eds.), Handbook of social functioning in schizophrenia (p. 247–279), Allyn & Bacon.
• Feigin, S., Owens, G., & Goodyear-Smith, F. (2014). Theories of human altruism: a systematic review. Journal of Psychiatry and Brain Functions, https://doi.org/10.7243/2055-3447-1-5.
• Goffman, E., (1963) Stigma: notes on the management of spoiled identity. ABD: Prentice-Hall Inc.
• Göksu T., Karakaya M., (2009). Polisin sapma davranışlarının etiketleme kuramı açısından değerlendirilmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 11(4), 27-43.
• Jellison W.A., McConnell A.R. & Gabriel S. (2004). Implicit and explicit measures of sexual orientation attitudes: Ingroup preferences and related behaviors and beliefs among gay and straight men. Personality and Social Psychology Bulletin, 30, 629–642. doi: 10.1177/0146167203262076.
• Kılınç, E.; Kılıç, M. ve İpekçi, N.N. (2016). Sağlık hizmetleri meslek yüsekokolu öğencilerinin benlik saygısı, atılganlık ve özgecilik düzyleri ile aralarındaki ilişkinin belirlenmesi. KSB, 8, 383-402.
• Kitapçı, A. (2018). Çocuklarında otizm spektrum bozukluğu olan annelerde öznel iyi oluşun yordayıcıları olarak özgecilik ve empati kavramların değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensitüsü, Klinik Psikolojik Anabilim Dalı, İstanbul.
• Lay, J.C., Hoppmann, C.A. (2015). Altruism and prosocial behavior. In Encyclopedia of Geropsychology. https://doi.org/10.1007/978-981-287-080-3_69-1
• Levy, C.S. (1985). NASW code of ethics. Social Work, https://doi.org/10.1093/sw/30.5.451.
• Limb, G.E., Organista, K.C. (2003). Comparisons between Caucasian students, students of color, and American Indian stu dents on their views on social work's traditional mission, career motivations, and practice preferences. Journal of Social Work Education, 39, 91-109.
• Link, B.G., Phelan, J.C., Bresnahan, M., Stueve, A. & Pescosolido, B.A. (1999). Public conceptions of mental illness: Labels, causes, dangerousness, and social distance. American Journal of Public Health, 89 (9), 1328-1333.
• Link, B.G., Phelan, J. (2001). Conceptualizing stigma. Annual Review of Sociology, 27, 363–385.
• Major, B., Crocker, J. (1993). Social stigma: The consequences of attributional ambiguity. D. M. Mackie ve D. L. Hamilton (Ed.). Affect Cognition and Streotyping. (1st Press) (s.345-370). London: Academic Press Limited.
• Merle, S. (1966). The professional altruist: the emergence of social work as a career 1880–1930. Cambridge, Harvard University Press.
• Midlarsky, E., Kahana, E. (2007). Altruism, well-being, and mental health in late life. In Altruism and Health: Perspectives from Empirical Research. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195182910.003.0006.
• Mutafçılar, I. (2008). Özgecilik kavramının tarihsel gelişimi ve öğretmenler özgeciliği üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Neumann, R., Hulsenbeck, K., & Seibt, B. (2004). Attitudes towards people with AIDS and avoidance behaviour: Automatic and reflective bases of behaviour. Journal of Experimental Social Psychology, 40 , 543–550. Oesterle, S., Johnson, M. K., & Mortimer, J. T. (2004). Volunteerism during the transition to adulthood: A life course perspective. Social Forces, https://doi.org/10.1353/sof.2004.0049.
• Oswald, A.P. (1996). The effects of cognitive and effective perspective taking on empathic concern and altruistic helping. The Journal of Social Psychology, 136, 613-624.
• Pescosolido, B.A., Monahan, J., Link, B.G., Stueve, A. & Kikuzawa, S (1999). The public’s view of the competence, dangerousness, and need for legal coercion of persons with mental health problems. American Journal of Public Health, 89 (9), 1339-1345.
• Pruett, S.R., Chan, F. (2006). The development and psychometric validation of the disability attitude implicit association test. Rehabilitation Psychology, 51(3), 202-213. https://doi.org/10.1037/0090-5550.51.3.202.
• Reamer, F.G. (2006). Social work values and ethics (3rd ed.). New York, NY: Columbia University Press.
• Rushton, J.P., Chrisjohn, R.D. & Fekken, G.C. (1981). The altruistic personality and self report altruism scale. Person and Individual Differences, 2, 293- 302.
• Sevim, K., Artan, T. (2019). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısı ve damgalama eğilimi arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 143-156.
• Schmidt, G., Weiner, B. (1988). An attribution affect action theory of behavior: replications of judgments of help-giving. Personality and Social Psychology Bulletin, https://doi.org/10.1177/0146167288143021.
• Smith, S. (2014). Ethics and values in social work. Ethics and Social Welfare, https://doi.org/10.1080/17496535.2014.95699.
• Sober, E., Wilson, D.S. (2000). Summary of: Unto Others - The evolution and psychology of unselfish behavior. Journal of Consciousness Studies. https://doi.org/10.2307/2678419.
• Sosin, M., Caulum, S. (1983). Advocacy: A conceptualization for social work practice. Social Work (United States). https://doi.org/10.1093/sw/28.1.12
• Soygür, H., Özalp, D.E., (2005) “Şizofreni ve damgalanma sorunu”, Dahili Tıp Bilimleri Psikiyatri Dergisi, 1(12),74-80.
• Tabachnick, B.G, Fidell, L.S. (2015). Using Multivariate statistics. Çeviri: Baloğlu M. Çok Değişkenli İstatistiklerin Kullanımı, 6. Baskı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Taşdemir, A. (2014). Şizofreni ve benzeri psikotik bozukluğu olan hastalara bakım veren birinci derece yakınlarının damgalama konusundaki tutumlarına çocukluk çağı travmasının etkileri, Tıpta Uzmanlık Tezi, İstanbul.
• Taylor, S.M., Dear, M.J. (1981). Scaling community attitudes toward the mentally ıill. Schizophrenia Bulletin, 7(2), 225–240. doi:10.1093/schbul/7.2.225.
• Teachman, B.A., Wilson, J.G., & Komarovskaya, I. (2006). Implicit and explicit stigma of mental illness in diagnosed and healthy samples. Journal of Social and Clinical Psychology, 25(1), 75–95. doi:10.1521/jscp.2006.25.1.75.
• Tekeş, B., Hasta, D. (2015). Özgecilik ölçeği: geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Nesne Psikolojik Dergisi, 3(6), 55-74.
• Von Hippel, W., Brener, L., & Von Hippel, C. (2008). Implicit prejudice toward injecting drug users predicts intentions to change jobs among drug and alcohol nurses. Psychological Science, 19(1), 7–11. doi:10.1111/j.1467-9280.2008.02037.x
• Weiner, B. (1995). Judgments of responsibility: a foundation for a theory of social conduct. New York: Guilford Press.
• Weiner, B. (1986). An attributional theory of achievement motivation and emotion. New York:Springer Verlag.
• Weiner, B., Perry, P. R., Magnussan, J.. (1988). An attributional analysis of reactions to stigmas. Journal of Personality and Social Psychology, 55(5), 738-748.
• McGaghie, W.C., Mytko, J.J., Brown, W.N. & Cameron, R.C. (2002). Altruism and compassion in the health professions: A search for clarity and precision. Retrived from: http://informahealthcare.com.
• Yavuzer, N. (2017). Bir prososyal davranış kaynağı olarak özgeci motivasyonun ilgili alan yazını ışığında değerlendirilmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (27), 105-126.
• Yaman, E., Güngör, H. (2013). Damgalama (Stigma) ölçeği’nin geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 251-270.