Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 32 Sayı: 4, 1257 - 1281, 31.10.2021

Bahadır Dinç , Emine Özmete

https://doi.org/10.33417/tsh.884626

Cited By: 3

Öz

Bu çalışma evde bakımdan kurum bakımına geçiş için kabul edilen ve sıra bekleyen yaşlı bireylere evde bakım veren yakınlarının bakım yüklerinin ve yaşam memnuniyetlerinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Son yıllarda yaşlı bakımı hizmetlerine duyulan ihtiyacın artması, kurum bakımına talebi arttırmıştır. Ancak özellikle büyük kentlerde kamuya ait huzurevlerinin tamamen dolu olması nedeniyle başvurular kabul sırasına alınmakta; yer açılması halinde yaşlının kuruma kabulü gerçekleşmektedir. Bu sürede yaşlının evde bakımı devam etmekte ve yaşlının kuruma geçme süresi öngörülememektedir. Bakım verenler, bakım için güçlerinin tükendiği en son anda kuruma başvuru yapmakta; yaşlının kabul sırasını ve süresini önceden bilemedikleri için kuruma geçişte beklenmesi gereken süre, bakım yüklerini ve yaşam memnuniyetlerini etkilemektedir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve fenomenolojik desen kullanılmıştır. Bu çalışmada kamuya ait huzurevlerinde kurum bakımına kabul edilen ve sırada bekleyen yaşlılara bakım veren 36 kişi ile derinlemesine görüşmeler yapılarak elde edilen sonuçlar Maxqda nitel veri analizi programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda yaşlıların kurum bakımına geçiş ve kabul sırasını bekleme sürecinde bakım verenlerin bakım yüklerinin arttığı ve yaşam memnuniyetlerinin olumsuz yönde etkilendiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bakım Yükü, ailede bakım veren, yaşam memnuniyeti, yaşlı bakımı, kurum bakımı

Assessment of the Care Burden and Life Satisfaction of the Family Caregivers of the Elderly Waiting for Admission to Care Institutions

Öz

This study was conducted in order to evaluate the care burden and life satisfaction of the relatives who provide home care to the elderly people who are in transition from home care to institutional care. Due to the increasing need for elderly care services in recent years, the demand for institutional care among the elderly has increased rapidly in recent years. However, since the capacities of public nursing homes are full, especially in big cities, applications are put in the order of acceptance; If a place is opened, the elderly are admitted to the institution. During this period, home care of the elderly continues and the period for the elderly to enter the institution cannot be predicted exactly. Caregivers apply to the institution for care at the last moment they run out of power; Since they do not know the admission order and duration of the elderly in advance, the time to wait for transition to the institution affects their care burden and life satisfaction. Qualitative research method and phenomenological design were used in the study. In this study, the results obtained by conducting in-depth interviews with 36 people who are admitted to institutional care in public nursing homes and who car efor the elderly waiting in line were analyzed using the Maxqda qualitative data analysis program. As a result of the study, it was determined that the care burden of caregivers increased and their life satisfaction was negatively affected during the transition to institutional care and waiting for the order of acceptance.

Anahtar Kelimeler

care burden, family caregiver, life satisfaction, elderly care, institutional care

Kaynakça

• AÇSHB. (2017, Ekim 11). Yaşlı Yaşam Evi Projesi. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı: https://eyh.aile.gov.tr/uygulamalar/yasli-bakim-hizmetleri/yasli-yasam-evi-projesi] adresinden alınmıştır
• Akyar, İ., & Akdemir, N. (2009). Alzheimer Hastalarına Bakım Verenlerin Yaşadıkları Güçlükler. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 32-49.
• Berkman, B., Silverstone, B., Simmons, W. J., Volland, P. J., & Howe, J. L. (2016). Social Work Gerontological Practice: The Need for Faculty Development in the New Millennium. Journal of Gerontological Social Work, 162-177.
• Bilgili, N. (2000). Yaşlı Bireye Bakım Veren Ailelerin Yaşadıkları Sorunların Belirlenmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Brodaty, H., & Donkin, M. (2009). Family Caregivers of People with Dementia. Dialogues Clin Neurosci., 217-228.
• Bulduk, E. Ö. (2014). Yaşlılık ve Toplumsal Değişim. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 53-60.
• Change-Ability Inc. (2009). Caring About Care Givers: Policy Implications of Long-Range Scenario Planning. Toronto: Ryerson University.
• Che, H.-L., Yeh, M.-L., & Wu, S.-M. (2006). The Self-Empowerment Process of Primary Caregivers: A Study of Caring for Elderly With Dementia. Journal of Nursing Research, 209-218.
• Çohaz, A. (2010). Türkiye'de Yaşlı ve Yaşlılara Sunulan Bakım Hizmetleri. I. Uluslararası Katılımlı Yaşlı Bakım Modelleri ve Rehabilitasyon Turizmi Kongresi ve 3. Geriatrik Fizyoterapi Kongresi (s. 122-126). Gazimağusa: Akademik Geriatri Derneği.
• Erdem, M. (2004). Yaşlıya Bakım Verme. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 101-106.
• Eurofamcare. (2006). Services for Supporting Family Carers of Dependent Older People in Europe: The Trans-European Survey Report. Hamburg: Eurofamcare.
• Federal Interagency Forum On Aging-Related Statistics. (2016). Older Americans 2016: Key Indicators of Well-Being. Washington: Government Printing Office.
• Genç, Y., & Barış, İ. (2015). Yaşlı Bakım Hizmetlerinde Çağdaş Yaklaşım: Kurumsal Bakım Yerine Evde Bakım Hizmetlerinin Güçlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science, 36-57.
• Greenwood, N., & Smith, R. (2019). Motivations for Being Informal Carers of People Living with Dementia: A Systematic Review of Qualitative Literature. BMC Geriatrics, 1-18.
• Gürol, A., & Çapık, C. (2014). Yaşlıya Evde Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükünün Değerlendirildiği Bir Araştırma. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 65-72.
• IFA. (2014). Connetcting the Dots: Formal and İnformal Care. Hyderabad: International Federation on Ageing.
• Kayan, V. (2012). Türkiye'deki Boyutları Açısından Yaşlı Nüfusun Yoksulluğu. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitütsü.
• Lloyd-Sherlock, P. (2002). Social Policy and Population Ageing: Challenges for North and South. International Journal of Epidemiology, 754-757.
• Naomi, A., Shiroiwa, T., Fukuda, T., & Murashima, S. (2012). Institutional Care Versus Home Care for the Elderly in a Rural Area: Cost Comparison in Rural Japan. Rural and Remote Health, 1817.
• NASW. (2011, Şubat 21). Investing in the Social Work Workforce. Social Work Policy Institute: www.socialworkpolicy.org adresinden alınmıştır.
• Özer, S. (2010). Demanslı Hasta ve Bakım Verenlerin Yaşam Kalitesi. Türk Geriatri Dergisi, 27-35.
• Saleebey, D. (1996). The Strenghts Perspective in Social Work Practice: Extensions and Cautions. Social Work, 296-305.
• Schillings, M. K. (2012). Spiritual support as coping among Alzheimer's caregivers. Louisiana: Louisiana State University and Agricultural and Mechanical College.
• Selçuk, K. T., & Avcı, D. (2016). Kronik Hastalığa Sahip Yaşlılara Bakım Verenlerde Bakım Yükü ve Etkileyen Etmenler. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1-9.
• Şenol, D., & Erdem, S. (2017). Yaşlılık ve Yaşlı Kadınlarda Huzurevi Algısı: Nitel Bir Çalışma. Sosyal Bilimler Dergisi, 31-50.
• Tamer, M. G. (2017). Yaşlı Hastalarına Bakım Veren Kadınların Deneyimleri Işığında "Evde Bakım Hizmetlerinin" Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 157-186.
• Triantafillou, J., Naiditch, M., Repkova, K., Stiehr, K., Carretero, S., Emilsson, T., . . . Mingot, K. (2010). Informal Care in the Long-Term Care System European Overview Paper . Athens/Vienna: European Commission.
• Tuncay, T. (2017, Mayıs 24). Genç Kanser Hastalarının Hastalık Deneyimlerinin Güçlendirme Yaklaşımı Temelinde Analizi: Bir Model Önerisi. Genç Kanser Hastalarının Hastalık Deneyimlerinin Güçlendirme Yaklaşımı Temelinde Analizi: Bir Model Önerisi. Ankara, Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• WHO. (2000). Homa Based Long Term Care Report of a WHO Study Group. Geneva: World Health Organization.
• Yılmaz, T. E., Ceyhan, Ş., Yılmaz, T., & Kasım, İ. (2019). Geriatrik Hastalara Bakım Verenlerin Kendi Kronik Hastalık Durumları ve Hastalıklarına Yönelik Tutum ve Davranışları. Ortadoğu Tıp Dergisi, 244-251.
• Zastrow, C. (2014). Yaşlanma ve Yaşlılık Hizmetleri. C. Zastrow içinde, Sosyal Hizmete Giriş (s. 637-710). Ankara: Nika Yayınevi.